مرکز اسناد انقلاب اسلامی

فاجعه 17 شهریور 1357 برگ ننگینی بود که پیکره و پرونده رژیم پهلوی را مختومه اعلام کرد. این ضایعه و کشتار چنان عظیم بود که واکنش‌های مختلف را به همراه داشت. در این راستا علما و بزرگان دینی با ارسال خبر و تلگراف همدردی خود را با این تجاوزگری رژیم پهلوی اعلام داشتند.

آیت‌الله خامنه‌ای، پس از انجام مأموریت خود در رساندن پیام امام به علما و مراجع مشهد، روز دوم محرم برای تبلیغ به شهر بیرجند رفتند، و در مدرسه‌ای که طلاب علوم دینی مستقر شدند. ایشان پس از سخنرانی‌های بسیار مهم و روشنگرانه خود در آن شهر، بازداشت شدند و به شهربانی مشهد انتقال یافتند. علی‌رغم هشداری که به شهربانی‌های سراسر کشور داده شده بود، اما آیت‌الله خامنه‌ای توانستند در ایام محرم، در خانه‌ها، مسجد، تکایا و حسینیه‌های بیرجند برای مردم سخنرانی کنند. ایشان تصمیم داشتند. طبق سفارش امام خمینی، در ایام محرم، حادثه فیضیه را روی منبر باز گویند. نوبت منبر ایشان، شاید مهمترین منبر در مسجد شهر و مسجد مصلی بود.