مرکز اسناد انقلاب اسلامی

حمله عمال رژیم پهلوی به مدرسه فیضیه در دوم فروردین 1342 واکنش مراجع و علمای عراق را هم برانگیخت. با گذشت چند روز از حادثه تلگراف مهمي از سوی آیت‌الله العظمی سید محسن حکیم زعیم حوزه نجف خطاب به علمای قم صادر شد كه آنان را دعوت به مهاجرت به عتبات مي‌كرد. نه روز پس از این پیام، امام خمینی در 23 فروردین 1342 در اقدامی قابل تامل پاسخ مشروحی به تلگراف آیت‌الله حکیم داد. ماجرا چه بود؟

آیت‌الله مدنی با قید اینكه «اگر نتوانم كاظمین، بغداد و نجف را حركت بدهم، پس با پوشیدن لباس مرگ می‌میرم تا علت این حركت بشوم» كفن پوشید و به میان مردم رفت و با سخنرانی‌های خود، آنان را به مقاومت در مقابل رژیم فرا خواند.

چهار روایت از دیدار تاریخی آیت‌الله سیدمحسن حکیم و امام خمینی وجود دارد. روایت اول از آیت‌الله رسولی محلاتی است که اظهار می‌دارد به رغم این که حضرت حکیم روز دوم و بعد از دیگر مراجع به ملاقات امام آمد اما در مقام بازدید امام فرمود اول باید به ملاقات حضرت حکیم برویم. پرده دوم از این ملاقات توسط شیخ نصرالله خلخالی نقل شده و روایت دیگر از حجت‌الاسلام شیخ‌محمد سمامی است. اما روایت دیگر برگرفته از خاطرات سیدعلی‌اکبر محتشمی‌پور و البته جامع‌ترین روایت است. او هرچند در این دیدار حضور نداشته لیک مطالب منقول مأخوذ از آیت‌الله سیدمصطفی خمینی است. براساس این روایت امام به حضرت حکیم می‌فرماید اگر امام مجتبی‌(ع) به اندازه شما طرفدار و مرید داشت هیچگاه صلح نمی‌کرد... شما حرکت و قیام بکنید اولین کسی که به دنبال شما راه می‌افتد من هستم. من از شما تبعیت می‌کنم و دنبال شما حرکت می‌کنم. این گفت‌وگو با لبخند و تشکر حضرت حکیم از میهمانش پایان می‌یابد.