مرکز اسناد انقلاب اسلامی

مجالس عزاداری حسینی به واسطه‌ی ماهیتِ خویش، آموزه‌‌های عدالت‌طلبی، مبارزه با ظلم، آزادگی، عزت، شرافت، دین‌مداری و حفظ شعائر دینی، امر به معروف و نهی از منکر، اصلاح‌طلبی و رفع فساد را همیشه در برابر دیدگان شیعیان و آزادگان قرار می‌داده است. این مجالس به سبب همین ظرفیت، برای کسانی که در جبهه‌ی مقابل این آموزه‌ها قرار گرفته‌اند، خطرآفرین بوده است. لذا از جمله عوامل محدودیت و ممنوعیت مراسم و مجالس عزاداری و سوگواری حسینی را در این دوره، همین مسأله باید دانست. آیت‌الله محمدعلی شاه‌آبادی، میرزا صادق تبریزی، آیت‌الله العظمی شیخ عبدالکریم حائری یزدی و آیت‌الله بلادی بوشهری از جمله عالمانی بودند که در حفظ شعائر حسینی پیشتاز بودند.

رضاشاه روضه ‌خوانی را هم منع کرد و طوری بود که وقتی می‌خواستیم در روضه ‌خوانی‌ها شرکت کنیم به قُرآت و قَصبات و دِهاتِ دوردست می‌رفتیم. من خودم بارها مثلاً خواستم بروم عزاداری شرکت کنم، می‌رفتیم ده. پاسبانِ متدیّنی بود که این روی حساب، همان ایمان و عقیده خودش گاهی می‌آمد به ما جوان‌ها کمک می‌کرد و مواظب بود که آجانِ[پاسبان] نامحرمی نیاید و ما هم یک سینه‌ای می‌زدیم ولی با ترس و خوف خیلی عزاداری امام حسین(ع) برای ما مشکل شده بود.

محمدحسین حَرَمی می‌گوید: «یک روز در کربلا، در ایوان صحن امام حسین(ع) ایستاده بودم که دیدم امام خمینی آمدند. - امام معمولاً زیارت مخصوصه را به کربلا مشرف می‌شدند - رفتم خدمت ایشان و دست ایشان را بوسیدم و گفتم که فلان آقا خدمت شما سلام رساندند. امام یک تاملی کردند و به من فرمودند که سلام من را هم به ایشان برسان. همین که نگاه من به امام افتاد یک انرژی مثبت از ایشان گرفتم و این خاطره به عنوان یکی از افتخارات من تا به امروز است.»

امام سالى سه روز در ايام فاطميه روضه برپا مى‌كردند. منبرى امام در روزهاى مذكور، آقاى كوثرىِ پدر بود. مراسم روضه ‌ امام خيلى ساده در منزل خودشان برگزار مى‌شد.حضرت امام در پاى منبر مى‌نشست و با حال تأثرانگيز عجيبى، شروع به گريه مى‌كرد. يكى از منبرى‌ها هم مى‌گفت بهترين مستمع ما امام است، چون با آغاز روضه شروع به گريه مى‌كند. امام به اين دليل روضه ‌هايش را در منزل برگزار مى‌كردند كه اصلا اهل تبليغ و تظاهر نبودند.