ساواک
سازمان اطلاعات و امنیت کشور (ساواک) مولود تحولاتِ متعاقبِ کودتای 28 مرداد 1332 و بلکه از نخستین ارمغان‌های حامیان غربی شاه در آغاز دوره موسوم به‌جنگ سرد، در روابط دو اردوگاهِ شرق (جهان کمونیسم) و غرب (جهان سرمایه‌داری) برای جامعه ایرانی محسوب می‌شد، در درجه اول پروژه‌ای آمریکایی بود. لایحه تأسیس ساواک در دولت حسین علاء و توسط وزارت کشور (که اسدالله علم در رأس آن جای داشت)، تهیه شد و طی دو ماهه بهمن و اسفند سال 1335، به‌ترتیب، به‌تأیید و تصویب مجالس سنا و شورای ملی رسید. بدین‌ترتیب، حیاتِ ساواک، به‌مدت 22 سال، ادامه یافت (بهمن- اسفند 1335- بهمن 1357). ساواک، خیلی زود، در عرصه داخلی و بین‌المللی، به‌عنوان یکی از پرآوازه‌ترین سازمان‌های امنیتی- اطلاعاتی خشن، سرکوبگر و تبه‌کار جهان، موصوف و معروف گردید. طی بیش از دو دهه فعالیت ساواک، هزاران تن از منتقدان و مخالفانِ سیاسی رژیم استبدادگرا، قانون‌گریز و مردم‌ستیزِ پهلوی، توسط ساواک، دستگیر، شکنجه و بعضاً به‌قتل رسیدند.
