نفت

از ۱۸ شهریور سال۵۷، یک روز بعد از جمعه‌ی سیاه، صدها نفر از کارگران و کارکنان صنعت نفت پالایشگاه تهران اعتصاب کردند. دو روز بعد کارگران و کارکنان پالایشگاه‌های تبریز، آبادان، اصفهان و شیراز نیز همچون پالایشگاه تهران اعتصاب کردند. این اعتصاب‌ها که همزمان با سایر اعتصاب‌های کارگری بود، بر شدت بحران سیاسی رژیم شاه افزود. اعتصاب محدود به شهرهای یاد شده نشد و در کرمانشاه نیز کارکنان شرکت ملی نفت نیز دست به اعتصاب زدند. همچنین از آنجا که قرارداد ارائه‌ی خدمات شرکت خدمات نفتی OSCO که با کنسرسیوم و شرکت ملی نفت ایران در مرداد ۱۳۵۷ منعقد شده بود، به زمان انقضای خود رسیده بود، بحث‌های فراوانی درباره‌ی انعقاد قرارداد جدید مطرح بود؛ کارکنان ایرانی، خواستار افزایش حقوق و بهبود شرایط کاری خود بودند.اما دولت بدون توجه به خواسته‌های کارگران ایرانی، در مذاکرات خود با کنسرسیوم خواسته‌های آنان را در نظر نمی‌گرفت که منجر به دامن‌زدن به این اعتصابات شده بود.

قیمت نفت در سال 1974/1353 چهار برابر شد و به بشکه‌ای ۱۲ دلار رسید. این افزایش قیمت تأثیرات زیادی بر کشورهای صادرکننده نفت خاورمیانه داشت که سال‌ها تحت سلطه قدرت‌های اقتصادی جهان بودند که کنترل کالاهای حیاتی را در دست داشتند. شرایط در کشورهای صادرکننده نفت خاورمیانه تغییر کرد و شروع به جمع‌آوری ثروت و دارایی کردند و همین امر، به دلیل هزینه درآمدها برای خریدهای نظامی تنش‌های سیاسی در خاورمیانه را وخیم‌تر کرد.

7 خرداد 1280 اولین قرارداد مهم بهره‌برداری از معادن نفت ایران به مدت 60 سال به ویلیام ناکسی دارسی از اتباع انگلستان واگذار شد.برخی از مفاد این امتیاز در دوره رضاشاه دستخوش تغییراتی گشت. این اتفاق در سال 1933 میان دو کشور صورت گرفت و به قرارداد جدیدی با عنوان قرارداد 1933 منجر گردید. انعقاد قرارداد 1933 بزرگترین خیانتی بود که یک دولت برای حفظ منافع بیگانگان علیه مردمش مرتکب شد و قطعا می‌توان حدوث کودتای ننگین 28 مرداد و ایجاد دولت نظامی زاهدی در سال 1953 میلادی را نیز علت و دلیلی بر لغو قرارداد 1933 در فرآیند ملی شدن صنعت نفت ایران دانست که پس از آن هم پیدایش و ایجاد فضای استعماری نوین با تشکیل کنسرسیوم نفتی انگلیسی – آمریکائی را ادامه زنجیره نوین امپریالیستی تا وقوع انقلاب اسلامی ایران دانست.