مروری بر زندگینامه حجتالاسلام والمسلمین علیاصغر مروارید
پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ حجتالاسلام والمسلمین علیاصغر مروارید در سال 1303 در شهر مقدس مشهد به دنیا آمد. تحصیلات ابتدایی خود را در مکتبخانههای مشهد به پایان رساند و سپس دروس حوزوی را با ورود به مدرسه علمیه مشهد آغاز کرد. ادبیات عرب و مقدمات را از محضر ادیب نیشابوری، علیاکبر صدریزاده اصفهانی، سید احمد مدرس یزدی، شیخ کاظم دامغانی و شیخ هاشم قزوینی فرا گرفت و سپس به تحصیل علم کلام پرداخت و در این زمینه از محضر میرزا مهدی اصفهانی، میرزا جواد آقا تهرانی، مجتبی قزوینی و شیخ حسنعلی مروارید استفاده کرد.
براساس مندرجات کتاب "فرهنگنامه رجال روحانی عصر امام خمینی(ره)" که توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده است، حجتالاسلام والمسلمین مروارید در سال 1328 برای ادامه تحصیلات حوزوی به تهران رفت و پس از درک محضر آیتالله محمدتقی آملی به قم مراجعت کرد. دروس فقه و اصول را از محضر آیتالله سلطانی طباطبایی، آیتالله العظمی بروجردی و آیتالله داماد فرا گرفت و فلسفه را هم در محضر علامه طباطبایی آموخت.
حجتالاسلام و المسلمین علیاصغر مروارید مبارزات سیاسی خود علیه رژیم پهلوی را با
سخنرانی بر منابر از سال 1337 شروع کرد و با آغاز نهضت اسلامی، این مبارزات گسترش یافت. وی در سال 1342 بعد از
قیام 15 خرداد دستگیر شد. وی که در منابر مردم را علیه رژیم پهلوی تحریک میکرد، از طرف
ساواک زیر نظر گرفته شد و ساواک حکم دستگیری او
را صادر کرد. در یکی از این اسناد که مربوط به مهرماه 1342 است در مورد فعالیتهای او آمده است: «شیخ مروارید که از نزدیکان آیتالله خمینی بوده
در منابر مردم را علیه مقامات عالیه کشور تحریک و برای خمینی دعا مینماید». این گزارش اضافه میکند که وی از طرف شهربانی نیز تحت تعقیب است.
سند شماره 1: استعلام ساواک قم از ساواک تهران درخصوص دستگيری شیخ علي اصغر مرواريد
منبرهای حجتالاسلام والمسلمین مروارید پس از آزادی وی بار دیگر آغاز میشود. در یک مورد وی پس از آزادی امام خمینی، به سخنرانی پرداخته و به رابطه رژیم پهلوی با صهیونیست اعتراض میکند. مامور ساواک در گزارشی که مربوط به فروردین 43 است به مقامات عالی رتبه چنین گزارش میدهد: «طبق اطلاع واصله از قم ساعت 20 و 35 دقیقه روز 22 فروردین 43 مجلس جشنی به مناسبت بازگشت آقای خمینی به قم در مسجد رضویه برگزار و در حدود 700 نفر شرکت نمودهاند و آقای مروارید ضمن سخنرانی، اظهار داشته با اشغال چند کرسی توسط بانوان آزادی تامین نشده. خداوند در قرآن دوستی با یهود را منع کرده.»
سند شماره 2: گزارش ساواک از سخنرانی آیتالله علیاصغر مروارید در فروردین 43
امام خمینی پس از اعتراض به کاپیتولاسیون، در 13 آبان 43 به ترکیه تبعید میشوند. متعاقب این موضوع طلاب حوزه
علمیه قم به این اقدام رژیم پهلوی واکنش نشان میدهند. در بیانیهای که طلاب حوزه قم صادر میکنند، در
کنار سایر علما امضای شیخعلی اصغر مروارید نیز دیده میشود. در بخشی از این بیانیه آمده است: «دولت
غیر ملی و ضد اسلامی ایران با کشتار عزیزان ما در مدرسه فیضیه قم و طالبیه تبریز و
قتل عام 15 خرداد و اعدام مردم مسلمان دل ما و شما را خون کرده است. با تبعید غیر
قانونی مرجع تقلید مسلمانان ایران حضرت آیتالله العظمی آقای خمینی و دادن مصونیت به مستشاران نظامی آمریکا، روزگار ملت ایران را سیاه کرده است...
با باز گذاشتن دست اسرائیل در تمام شئون اقتصادی، سیاسی و نظامی، اقتصاد کشور را
به ورشکستگی کشانده و استقلال ما را به سقوط
و نابودی تهدید میکند.» مخالفتهای آیتالله مروارید باعث شد او طی سال 1343 و 1345 باز هم دستگیر شود.
حجتالاسلام والمسلمین مروارید در سال 1347 به مسجد حضرت مهدی(عج) در تهران رفته و به اقامه نماز پرداخت و یکی از سخنرانان ثابت هئیت انصارالحسین(ع) شد. وی در سال 1349 به خاطر سخرانیهایش دستگیر و به 18 ماه اقامت اجباری (تبعید) در ایرانشهر محکوم شد؛ ولی این حکم در دادگاه تجدیدنظر فسخ و حکم برائت صادر شد. در همان سال دوباره دستگیر و مدت سه ماه زندانی شد. در خرداد 1351 نیز توسط مأموران رژیم دستگیر و به سه سال تبعید محکوم شد. مدت محکومیت وی در سال 1354 به اتمام رسید و به تهران بازگشت.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، حجتالاسلام والمسلمین علی اصغر مروارید به فعالیت ادامه داد و مسئولیت کمیته انقلاب اسلامی شاخه دوم (ناحیه دوم) تهران واقع در خیابان زنجان را برعهده گرفت.
از وی آثاری نیز منتشر شده است که میتوان به دو کتاب "سلسله الینابیع الفقهیة و تحقیق اللمعة الدمشقیة فی الفقه الإمامیة" (با همکاری برادر مرحوم شان حجتالاسلام والمسلمین محمدتقی مروارید) اشاره کرد.
