پایگاه مركز اسناد انقلاب اسلامی؛ علیمحمد بشارتی مشاور سیاسی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام و از مبارزین انقلاب اسلامی است. وی در شهرستان جهرم به دنیا آمده است و در دوران مبازه مردم علیه رژیم منحوس پهلوی منزل ایشان یكی از پایگاههای مهم مبارزان انقلاب اسلامی بوده است. در این راستا علی محمد بشارتی یادداشتی را درباره كتاب "انقلاب اسلامی در جهرم" كه توسط مركز اسناد انقلاب اسلامی چاپ شده است در اختیار پایگاه پژوهشی مركز اسناد انقلاب اسلامی قرار داده است كه مشروح آن را در زیر میخوانید:
یكی از خدمات ارزشمند مركز اسناد انقلاب اسلامی، تدوین اسناد انقلاب اسلامی است. حافظه افراد هر قدرهم فوق العاده باشد، بعد از مدتی مشمول مرور زمان می شود و خاطرات كمرنگ می شود و نمیتوانند خاطرات خود را ثبت كنند اما كار مركز اسناد موجب می شود كه این خاطرات حفظ و به عنوان عوامل اساسی شروع انقلاب و پیروزی انقلاب و پاسداری از ارزشهای انقلاب اسلامی مطرح كند.
كتاب انقلاب اسلامی در جهرم و كتاب های مشابه یك حسن جانبی هم دارد و آن این است كه در آن، همه چیز چه برای افراد مثبت و چه برای افراد منفی ثبت میشود و این یك درس برای افراد موثر انقلابی است زیرا اجر اینها در این دنیا هم ضایع نمی شود و انسان فقط نباید منتظر قیامت باشد. برای افراد منفی هم روشن است كه موضع گیری های منفی یا ارتباط با مقامات پهلوی از چشم مردم نهفته نمانده و نخواهد ماند.
در شهری همچون جهرم كه هزارو دویست كیلومتر از تهران فاصله دارد، حرف های مردم و مواضع مردم در جریان انقلاب اسلامی در كشور منعكس نشده است. ما ملی گرا نیستیم اما گاهی ملیت موجودیت پیدا میكند. به عنوان مثال در جنگ احزاب یا در جنگ حنین، پیامبر(ص) دستور دادند هر یك از قبایل پرچم خودشان را به اهتزاز در بیاورند كه لااقل به خاطر حفظ اعتبار قوم و قبیله خودشان هم كه شده، پایداری كنند.
اثر مثبت كتب تدوین انقلاب اسلامی، به تماشا گذاشتن انقلاب در آیینه مردم است. زیبایی انقلاب در این است كه هر كدام از این مهرههای تسبیح كار خودشان را انجام میدهند ولی در مجموع یك كار انجام می دهند و آن هم حفظ تمامیت انقلاب اسلامی است.
كتاب انقلاب اسلامی در جهرم عوامل نقش آفرین را در وقوع انقلاب تبیین میكند. البته كتاب انقلاب اسلامی در جهرم كتاب قصهگویی نیست و متن آن نشان می دهد كه انقلاب برای یك قبیله یا یك گروه خاصی نبوده است و همه مردم در آن نقش داشته اند. در این كتاب اسامی تمامی علمای جهرم -حتی آنهایی كه خیلی هم مثبت نبوده اند اما یك بار در راهپیمایی دیده شده اند- ثبت شده است و این دقت كتاب را نشان می دهد.
مردم جهرم بسیار كم حرف هستند و اگر دولت میدانست مشكل كم آبی چه كار كرده است همان كاری كه برای دریاچه ارومیه انجام داد را باید برای باغات جهرم انجام می داد. جهرم سالانه هشتصد هزار تن مركبات تولید می كند یعنی دو استان گیلان و مازندران دومیلیون تن تولیدات دارند اما جهرم هشتصدهزارتن تولید دارد.
در منازل جهرم، چاه آب وجود داشت و هر كس به فراخور زندگی خود، چند اصله درخت نخل و لیمو داشت و از آن مصرف یكساله خرمای خود را تامین می كرد. درجهرم، خرما، غذا است یعنی اگر كسی شام خرما را به تنهایی بخورد كافیست. به خاطر این كه به طور مداوم در منازل چاه حفر شد، عمق چاهها برای رسیدن به آب از 8 متر به 385 متر رسیده است. این نشان میدهد كه چه توانی برای حفر چاه صرف می شود اما مردم نجیب جهرم هیچ حرفی نمی زنند. جهرمیها حتی سیستم آبیاری تحت فشار را قبل از انقلاب اسلامی راه اندازی كردهاند.
یكی از حسن های كتاب انقلاب اسلامی در جهرم، دلگرمی دادن به مردم است. در این كتاب خدمات شهر جهرم به صورت ریز مطرح شده است. از همه كسانی كه این كتاب را تدوین كرده اند باید تشكر كرد.
شاهكار انقلاب اسلامی، نقش روحانیت در آن بود. از دوران قاجار كه احزاب در كشور تشكیل شد، احزابی كه وابسته به گروه خاصی بودند و جاذبه ای هم نداشتند، تنها به تقلید از غرب عنوانی را برای خود برگزیدند.
حزب و تاسیس حزب، پس از سقوط رضا خان در اسفند سال 1320جدی تر شد زیرا رضا شاه تبعید شده بود و جایگاه محمدرضا هنوز محكم نشده بود، بنابراین احزاب فعال بودند. اما بعد از 28 مرداد، همه مظاهر آزادی سركوب شد و احزاب رفته رفته از بین رفت و كم كم دولت احزابی همچون «حزب مردم» یا «حزب ایران نوین» را تاسیس كرد.
بعدها شاه همه این احزاب را منحل كرد و هویدا را به عنوان دبیركل حزب رستاخیز انتخاب كرد. مردم یا از ترس، عضو حزب رستاخیز می شدند یا برای داشتن نان و آب به عضویت حزب رستاخیز درمیآمدند. روزنامه توفیق برای این كه هوای مسائل را داشته باشد، نوشت «حزب ایران نوین پاینده باد، كمی هم حزب مردم زنده باد.»
پس از 28 مرداد، جبهه ملی تاسیس شد. آنها هم میخواستند ادای روشنفكران فرانسوی را دربیاورند. دلیلش هم این بود كه اعضای مركزی آن در فرانسه درس خوانده بودند و هم میخواستند با دولت رابطه داشته باشند. به همین دلیل می گفتند ما به اصلاحات در چارچوب قانون اساسی كه شاه بماند و آزادی هم باشد، اعتقاد داریم. خط اعتقادی جبهه ملی سكولار بود.
اگر ما میخواستیم زمام امور را دست غیر روحانی بدهیم، ما را به همان مسیری میبردند كه جبهه ملی و نهضت آزادی را برده بودند. انتهای نهضت آزادی طرفداری از شاه بود. بازرگان فقط میخواست انتخابات برای مجلس، آزاد باشد و هیچ چیز دیگری نمیخواست؛ او حتی جمهوری را هم نمیخواست. ولی روحانیت به زعامت حضرت امام خمینی (ره)، نابودی رژیم سلطنت را رقم زد و این نقش اثربخش و محكم فقط از ناحیه امام و گروهی از روحانیت قابل قبول بود و دیگران جرات این شعارها را نداشتند.
در هر شهری كه روحانیت قویتر بود، حضور مردم در انقلاب و بعد از انقلاب بیشتر مشاهده میشود. جهرم یك نمونه كامل از آن است كه مردمش همیشه علاقه مند به روحانیت بودهاند. در زمان پلهوی در این شهر سینما و مركز فساد وجود نداشته است زیرا روحانیت در صحنه بود. مرحوم آیت الله حق شناس وقتی میخواستند به دیدن آیت الله شب زنده دار بیایند یك خیابانی به نام خیابان جمهوری اسلامی وجود داشت. ایشان در امتداد خیابان می آمدند و همه مغازهدارها به هم اطلاع می دادند و از مغازه خود بیرون می آمدند و به ایشان احترام میگذاشتند. این نشان از اعتمادی بود كه مردم به روحانیت داشتند.
در كتاب انقلاب اسلامی در جهرم، از خدمات روحانیت به طور كامل تقدیر و تجلیل شده است و به حق جایگاه آنها مورد تایید قرار گرفته است. اصولی كه بر انقلاب حاكم است در همه جای این كتاب محسوس و ملموس است. یعنی گویی یك انرژی بوده كه درلابه لای كتاب آثارش مشخص می شود. این یا هوشمندی تهیه كنندگان كتاب است یا مجموعه مصاحبه هایی كه از شخصیت های اثربخش جهرم داشتند.
در این كتاب به درستی از روحانیت تجلیل شده و حتی آنهایی هم كه ساكت و بی طرف بودند و به شكلی پایشان به جلسات بازشده بود، نامشان در این كتاب آمده است. این كتاب در هر تیراژی اگر به جهرم برود، هیچ كس از تدوینگران آن گله نخواهد كرد چرا كه جزو كمتر كتبی است كه من با این مشخصات سراغ دارم.
این كتاب نباید آخرین كتاب در این باره باشد. باید در كتب دیگر به نقش آیت الله حق شناس به عنوان زمامدار روحانیت جهرم، مرحوم آیت الله آیت اللهی به عنوان پرچمدار انقلاب در جهرم و آیت الله شب زنده دار به عنوان مسئول تقویت بنیان های اعتقادی مردم پرداخته شود.
اخیرا گروهی به دنبال برگزاری یادواره ای برای آیت الله شب زنده دار هستند. پیشنهاد میكنم مركز اسناد انقلاب اسلامی هم گروهی را برای جمع آموری اطلاعات مشخص كند. مرحوم آیت الله حق شناس كه به نظر من سلمان زمان هستند، پسری داشتند كه روحانی بود و فوت شد؛ دامادش هم كه روحانی بود، فوت شد و هیچكسی را در زمان حال ندارد كه بخواهد یادوارهای برای ایشان تدوین كند.
نكاتی در زندگی این بزرگواران وجود دارد كه هركس بخواند میتواند از آن استفاده كند؛ در واقع خواننده كتاب كنجكاو میشود كه به جهرم بیاید و از نزدیك با شهر جهرم آشنا بشود. با همین مطالعه خواننده متوجه می شود كه چرا شهر جهرم نسبت به شهر شیراز شهید بیشتری داد.
*** اهمیت آثار مركز اسناد انقلاب اسلامی در آینده مشخص میشود
در آینده اهمیت آثار مركز اسنادانقلاب اسلامی مشخص میشود. بنده جلد چهارم كتاب 57 سال اسارت را به مقام معظم رهبری تقدیم كردم. ایشان فرمودند خوش به حالتان. یكی از عنایاتی كه خداوند به شما كرده این است كه پستی نپذیرفته اید و نشسته اید تاریخ انقلاب را تدوین می كنید.
خوف این است كه چون انقلابیون ما مشغول كار اجرایی هستند، دشمنان بیایند و با دید خودشان انقلاب را تدوین كنند و ما نیازمند نگاه به انقلاب از پشت دید آن ها بشویم. مقام معظم رهبری فرمودند كاراصلی یعنی همین . ایشان فرمودند ما یك كتاب راجع به مشروطیت نداریم تنها یك كتاب داریم راجع به تاریخ مشروطیت كه برای كسروی است كه فردی ضد دین است. بنده نیز در كتابی راجع به انقلاب چند كد از كتاب وی آورده ام .نسل های بعدی كه می خواهند راجع به انقلاب تحقیق كنند اگر كارهای آقای حسینیان نباشد، كتابی ندارند.