مروری بر رد درخواست ملاقات مقامات امریکایی توسط امام خمینی

پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی- امین خدابخشی؛ به گواه تاریخ مواضع امام در قبال امریکا همواره قاطع، صریح و سازش ناپذیر بوده است. ایشان همواره تاكید می‌کردند "ما شعار مرگ بر آمریكا را در عمل ثابت كرده‌ایم." بازخوانی فرمایشات ایشان به وضوح این موضع قاطع را نشان می‌دهد. اما جدا از این مواضع، در رفتار ایشان نیز سازش‌ناپذیری با امریکا کاملا مشهود و هویدا است. آنجا که ایشان درخواست نمایندگان امریکا برای ملاقات با امام را قاطعانه رد می‌کنند نشاگر این موضع صریح نسبت به امریکا است که در عمل امام دیده می‌شود.

آنچنان که تاریخ ثبت کرده است، امام خمینی چند مرتبه به صورت شفاف و واضح درخواست ملاقات مقامات امریکا را رد کرده‌اند. البته ایشان قبل از پیروزی انقلاب اسلامی نیز صریحا اعلام کرده بودند که هیچ رابطه‌ای با رئیس‌جمهور امریکا نداشته و ندارند. امام خمینی در 7 دی‌ماه 1357 طی مصاحبه‌ای با "كرككروفت" (استاد دانشگاه روتکرز امریکا) در این رابطه فرمودند: «من هیچ گونه رابطه‏‌ای با آقای كارتر ندارم و اصولاً با هیچ رئیس‌جمهور و یا رئیس دولتی رابطه ندارم.»

*** رد درخواست ملاقات نمایندگان کارتر توسط امام ***

پس از تسخیر لانه جاسوسى امریکابه وسیله دانشجویان مسلمان پیرو خط امام، "جیمی کارتر" ‌ رئیس جمهور وقت آمریکا جهت رهایی گروگان‌های سفارت خود در تهران، دو نماینده خود به نام‌های "رمزى کلارک" و "ویلیام میلر" را براى ملاقات با امام خمینى به ایران اعزام کرد.

حضرت امام به محض اطلاع از سفر امریکاییان برای ملاقات با ایشان در 16 آبان 1358 اعلام کردند: «هیچکس حق ندارد با آمریکا مذاکره کند.» در اعلامیه‌ای که در این رابطه توسط امام صادر شد همچنین آمده بود: «از قرار اطلاع نمایندگان ویژه کارتر در راه ایران هستند و تصمیم دارند به قم آمده و با اینجانب ملاقات نمایند. لهذا لازم می‌دانم متذکر شوم دولت امریکا که با نگهداری شاه، اعلام مخالفت آشکار با ایران را نموده است و از طرفی دیگر آنطور که گفته شده است سفارت امریکا در ایران محل جاسوسی دشمنان ما علیه نهضت مقدس اسلامی است، لذا ملاقات با من به هیچ وجه برای نمایندگان ویژه ممکن نیست.»

حضرت امام در این‌باره ضمن خودداری از ملاقات با نمایندگان کارتر، به مسؤلین وقت نیز به شدت تذکر دادند که حق مذاکره با نمایندگان کارتر را ندارند. در ادامه این نامه حضرت امام خطاب به مسؤلین می‌فرمایند: «اعضای شورای انقلاب اسلامی به هیچ وجه نباید با آنان ملاقات نمایند. هیچ یک از مقامات مسئول حق ملاقات با آنان را ندارند.»[1] پیام کوتاه و مختصر حضرت امام بلافاصله در جهان و رسانه‌هاى گروهى بین‌المللى انعکاس گسترده و کم نظیرى یافت.

پس از رد درخواست ملاقات نمایندگان کارتر توسط امام خمینی، سخنگوی وزارت خارجه امریکا اعلام کرد: «مقام‌های دولتی ایران موافقت کرده بودند نمایندگان کارتر را بپذیرند، اما بعدا اطلاع یافتیم که نمایندگان کارتر نباید به ایران بیایند.» اشاره سنخگوی وزارت خارجه کاخ سفید به "مقام‌های دولتی ایران"، حکایت از چراغ سبزی داشت که مسئولان دولت موقت به امریکائی‌ها نشان داده بودند که البته با واکنش تند امام مبنی بر رد درخواست امریکاییان مواجه شد. بدین ترتیب رمزی کلارک و ویلیام میلر دو مقام عالی‌رتبه امریکایی که قرار بود برای مذاکره درباره گروگان‌های سفارت امریکا به تهران بیایند درحالى که به ترکیه رسیده بودند و خود را براى سفر به ایران آماده مى‌کردند در نیمه راه متوقف شدند.

مرحوم سید احمد خمینى درباره نامه امام مبنی بر رد درخواست ملاقات نمایندگان کارتر می‌گوید: «نکته قابل توجه در این اعلامیه آن است که این تنها اعلامیه حضرت امام است که بدون "بسم اللَّه الرحمن الرحیم" است؛ همانند سوره برائت در قرآن کریم. یعنی حضرت امام در این اعلامیه به پیروی از سوره برائت آن را بدون "بسم اللَّه الرحمن الرحیم" شروع کرده‌اند.»[2]

*** رد درخواست ملاقات سناتور کندی توسط حضرت امام ***

ادوارد کندی سناتور آمریکایی و کاندیدای ریاست جمهوری آمریکا در تاریخ 9 دسامبر 1979 برابر با 18 آذر 1358 طی نامه‌ای خطاب به امام خمینی از ایشان درخواست ملاقات کرد. وی در این نامه از امام خواسته بود تا به وی و سه تن از همراهانش اجازه ملاقات داده شود. در بخشی از نامه کندی خطاب به امام آمده بود: «در صورتی که اجازه بدهید و امکان داشته باشد من به همراه سه تن از دوستان به ایران بیائیم و شما را زیارت کنیم.»

کندی در ادامه نامه خود خطاب به حضرت امام نوشته بود: «ما صددرصد حامی جمهوری اسلامی هستیم، شما در این 11ماه با 35 میلیون نفر جمعیت در برابر آمریکای 235میلیونی ایستادگی کرده و زلزله بزرگی را در جهان به وجود آورده‌اید... درود بر شما، من خون خود را بخاطر شما خواهم داد... من هم مانند شما و به راه شما می‌اندیشم... من شدیدا کوشش می‌کنم که تمام دنیا را از سرمشق‌هایی که شما ارائه داده‌اید آگاه نمایم. ما تصمیم گرفته‌ایم که حمایت خود را از شما اعلام کنیم. چون ما تعلیمات و عقاید شما را درک می‌کنیم. منتظر پاسخ شما هستیم.»[3]

کندی قصد داشت با این‌کار افتخار پایان بحران گروگانگیری را به نام خود ثبت کند تا در انتخاب ریاست‌جمهوری امریکا شانس پیروزی داشته باشد. اما این درخواست او قاطعانه توسط امام رد شد. روز 21 آذرماه 1358 نیز دفتر امام خميني اعلام كرد: «رهبر انقلاب اسلامی درخواست ملاقات سناتور ادوارد كندي را رد كردند.»
بدین ترتیب ضربه سختی بر حیثیت سیاسی کندی وارد شد به طوری که در اقدامی منفعلانه و در حالی که نامه‌اش خطاب به امام خمینی به وزارت خارجه ایران تحویل داده شده بود اصل و محتوای آن نامه را تکذیب کرد.

این درحالی بود که سخنگوی وزارت خارجه ایران ضمن تأیید ارسال نامه کندی به امام، اعلام کرد: «تلگرامی به امضاء ادوارد کندی به وزارت امور خارجه رسیده بود که متن آن عینا به دفتر امام مخابره شد... دفتر امام خمینی نیز دیروز اعلام کرد که رهبر انقلاب اسلامی ایران درخواست ملاقات ادوارد کندی سناتور امریکایی را رد کرده‌اند.»[4]

حجت‌الاسلام سیداحمد خمینی نیز ضمن تائید وصول این نامه گفت: «امام فرموده‌اند آنها را نمی‌پذیرم، چون خواست ملت روشن است، ملت ایران شاه مخلوع را که 25 سال بر آنان ظلم کرده ثروت مملکت را به یغما برده است می‌خواهند.»[5]

1- صحیفه امام خمینی. ج 10. ص 503