پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ چندی بعد از اعلام موجودیت حزب رستاخیز، امام خمینی در روز 21 اسفند 1353 از محل اقامتشان در نجف پیامی را خطاب به ملت ایران صادر و شرکت در حزب رستاخیز را تحریم نمودند. امام طی این پیام، حزب رستاخیز را مخالف «اسلام و مصالح ملت مسلمان ایران» دانسته و شرکت در آن را «بر عموم ملت حرام و کمک به ظلم و استیصال مسلمین» دانستند. با انتشار این پیام حضرت امام، غیرقانونی و ضد مردمی بودن حزب رستاخیز بیش از پیش بر همگان روشن شد.
روند اعلام موجودیت حزب رستاخیز و نحوه مواجهه روحانیت مبارز و مردم ایران با این حزب و در مقابل، نوع مواجهه دربار و رژیم پهلوی با این موضوع، نکات تازه‌ای را روشن می‌نماید. از این رو به سراغ کسی رفتیم که به دلیل نسبت خویشاوندی با فرح پهلوی، از فعل و انفعالات فضای داخلی دربار پهلوی در آن برهه تاریخی اطلاعات سودمندی ارائه می‌کند. احمدعلی مسعودانصاری همواره در دربار رفت‌وآمد داشت و از این جهت از جزئیات بسیاری از مسائل اطلاع دارد.
مشروح گفتگوی پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی با احمدعلی مسعود انصاری در ادامه از نظر می‌گذرد.
بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم. در اسفند ماه 1353، حزب رستاخیز به عنوان تنها حزب رسمی کشور اعلام موجودیت کرد. به نظرشما هدف از تاسیس «حزب رستاخیز ملت ایران» چه بود؟ و شاه از تاسیس این حزب چه اهدافی را دنبال می‌کرد؟
احمدعلی مسعود انصاری: با نام خدایی که یکی است و به غیر از او خدایی نیست و از او آمده‌ایم و به او بازمی‌گردیم این مصاحبه را آغاز می‌کنم. از این که مرا قابل دانستید خداوند را شکر کرده و از شما ممنون هستم. در جواب این سوال شما باید عرض کنم که تاسیس حزب رستاخیز عقیده شاه نبود. فرح دیبا همسر شاه گروهی را دور خود داشت که اکثریت آنها دارای عقاید چپی شدید بوده و بیشتر آنها حتی به خداوند ایمان نداشتند. این افراد از طریق فرح خواهان رسیدن به قدرت بودند.آقای غلامرضا افخمی که از اعضای گروه فرح بود پیشنهاد تاسیس حزب رستاخیز را مطرح کرد. هدف اصلی آنها باز کردن راه برای رسیدن گروه فرح به قدرت بود و فرح هم سرانجام این عقیده را به شاه قبولاند. معمولا کشورهای کمونیستی تک حزبی هستند.
بر اساس بخشی از تحلیل‌های سفارت آمریکا درباره حزب رستاخیز، این حزب به تثبیت دیکتاتوری رژیم پهلوی و محمدرضا شاه کمک می‌کرد. به نظر شما تاسیس حزب رستاخیز چگونه به تثبیت دیکتاتوری کمک کرد؟
احمدعلی مسعود انصاری: شاه با دیکتاتوری کامل مملکت را اداره می‌کرد. مملکت بود و شاه. بودن و نبودن این احزاب، تاثیری در میزان دیکتاتوری شاه نداشت. زمانی که حزب رستاخیز تشکیل نشده بود خود من شاهد بودم که آقای هویدا از طرف حزب ایران نوین و آقای پرفسور عدل از طرف حزب مردم درباره این که چه کسانی باید نمایندگان مجلس بشوند تصمیم می‌گرفتند و هرگاه بین آنها اختلاف ایجاد می‌شد شاه تصمیم می‌گرفت. لذا بودن این احزاب بیشتر جنبه صوری داشت. وجود حزب ایران نوین در بقای نخست‌وزیری آقای هویدا موثر بود و انحلال آن، راه را برای رسیدن گروه فرح به قدرت هموار می‌کرد. ایجاد حزب رستاخیز، نابودی ساختار ظاهری سیاسی ایران و شروعی برای یک ساختار سیاسی جدید بود که به گروه فرح اجازه وارد شدن به صحنه قدرت را می‌داد. در هر صورت چه قبل و چه بعد از حزب رستاخیز تصمیم‌گیری‌ها با شاه بود تا زمانی که فرح توانست قدرت تصمیم‌گیری را از شاه بگیرد.
در داخل دربار -از خانواده سلطنتی گرفته تا درباریان- در رابطه با این حزب چه تحلیل‌هایی وجود داشت؟ آنها آینده حزب را چگونه می‌دیدند؟
احمدعلی مسعود انصاری: در دربار به غیر از عده‌ای بسیار محدود، اکثریت افراد نوکر بودند و هر چه انجام می‌شد را تایید و تمجید می‌کردند. اگر فکر و تحلیل هم در درباریان وجود داشت در جهت حفظ موقعیت‌شان و تملق بود.
آیا درباره رویکرد آیت‌الله شریعتمداری به حزب رستاخیز اطلاعاتی دارید؟
احمدعلی مسعود انصاری: رابطه من با آیت‌الله شریعتمداری از فروردین سال 57 شروع شد. در آن زمان حزب رستاخیز مطرح نبود و اهمیتی هم نداشت که در مورد آن صحبت بشود. فکر می‌کنم در آن زمان معلوم شده بود که این حزب با شکست رو به رو شده است. آیت‌الله، پیشنهاد ایجاد حزب اسلامی با حمایت ایشان و به سرپرستی و ریاست من را به شاه داد که شاه نیز با آن موافقت کرد. دادن این پیشنهاد از طرف آیت‌الله و قبول آن از طرف شاه می‌تواند نشان بدهد که هر دو ایشان در آن مقطع زمانی حزب رستاخیز را جدی نمی‌گرفتند.
حرب پیشنهادی آیت‌الله شریعتمداری قرار بود چه اهدافی را دنبال کند؟
احمدعلی مسعود انصاری: البته باید بگویم این حزب هیچوقت تاسیس نشد. روزی که من برای شروع تاسیس اینکار خدمت آیت‌الله رفتم روز 17 شهریور بود که در همان روز حکومت نظامی اعلام شد. تصمیم گرفتیم تا صبر کنیم تا مسائل آرام‌تر شود که نشد. هدف این حزب نزدیک کردن روحانیون به رژیم پهلوی و ساختار قدرت بود.
آیا از منابع مالی حزب رستاخیز اطلاعاتی دارید؟ از پول‌هایی که برای حزب رستاخیز مصرف می‌شد چطور؟ آیا در این رابطه چیزی شنیده بودید؟
احمدعلی مسعود انصاری: من خبری ندارم. از آنجایی که این حزب یک حزب دولتی بود منطق حکم می‌کند که بودجه آن از طرف دولت تامین می‌شد. فکر نمی‌کنم منبع دیگری حاضر به تقبل این هزینه می‌بود.
