پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ دیدار مهدی بازرگان با امام خمینی در پاریس یکی از حوادث قابلاعتنا در بازخوانی مواضع ملیمذهبیها در آستانه پیروزی انقلاب است. ولیالله چهپور از همراهان همیشگی آیتالله طالقانی در کتاب خاطرات خود با عنوان "همراه پیر پاک" که توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده درباره جزئیات دیدار عضو شورای سلطنت و مهندس مهدی بازرگان با امام خمینی در پاریس میگوید: آقای سید جلال تهرانی عضو شورای سلطنت به پاریس آمده بود. ایشان به اتفاق مهندس مهدی بازرگان و دیگر همراهان جلسهای در حضور امام تشکیل دادند و پیرامون سلطنت خاندان پهلوی، انقلاب و مسائل جاری مملکت بحث و گفتگو نمودند.
آقای مهندس بازرگان اظهار داشت که شاه از کشور برود و ما ولیعهد را به عنوان نایبالسلطنه بپذیریم و شورای سلطنت بر امور کشور نظارت نماید و البته این شورا زیر نظر ما کار کند و در واقع این تشکیلات به صورت موقت به اداره امور مملکت بپردازد تا اینکه شورای انقلاب تصمیماتی را در رابطه با تغيير قانون اساسی اتخاذ نماید و آن را در صحن مجلس طرح و به رأی مردم بگذارد. در واقع مهندس بازرگان تغییرات در شکل حکومت را از طریق قانونی و اخذ رأی مردم خواستار بود.
حضرت امام فرمودند: سلطنت نباید به هیچ صورتی باقی بماند بلکه باید جمهوری اسلامی را به رأی مردم گذاشت و در ادامه گفتند که انقلاب مشروطه، انقلاب سالمی بود و وکلای دورهی اول مجلس را نیز مردم انتخاب کردند؛ افرادی از کسبه، روحانی، اداری و بقیهی اقشار که همه از معتمدین بودند و با رای مردم حوزهی خود انتخاب گردیدند و خوب کار کردند، بنابراین تصور شد که دیگر کار تمام شده و حکومت مشروطه استقرار پیدا کرده است و مردم به دنبال کار و زندگی خودشان رفتند. لیکن چون سلطنت ریشه داشت بعد رضاخانی آمد زمام امور را به دست گرفت. در ابتدای کار هم خود را مذهبی و طرفدار دین نشان داد و در دستههای سینهزنی و زنجیرزنی هم شرکت میکرد، اما پس از مدتی ماهیت ضددینی خود را آشکار نمود و سعی کرد اسلام را به کلی از بین ببرد و در انتها تیشه به ریشه اسلام زد و به صورتی که مشاهده مینمایید با مردم مسلمان ایران رفتار کردند.
نکته دیگری که امام در آن جلسه فرمودند این بود که شوری در مردم ایجاد شده و تا این شور در میان مردم وجود دارد، باید کار را یکسره کرد، زیرا این شور و هیجان برای همیشه باقی نمیماند. پس از مخالفت صریح امام، آقای مهندس بازرگان، عضو شورای سلطنت و دیگر همراهان با روی ترش و ناراحت از مجلس خارج شدند و در داخل راهرو خروجی زمزمه میکردند که امروزه کسی نمیتواند مستأجر منزلش را بیرون کند، حال ما میخواهیم شاه مملکت را بدین راحتی از کشور بیرون کنیم! طرز تفکر و راهکار خیلی از مبارزان علیه شاه و حکومت پهلوی این چنین بود و جرأت دست زدن به اقدام جدی علیه رژیم نداشتند و فقط قاطعیت حضرت امام بود که شاه را مجبور به ترک مملکت نمود.