نقش آیت‌الله کاشانی در سیاسی شدن حوزه علمیه قم
پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ آیت‌الله سید ابوالقاسم کاشانی، نقش بی‌بدیلی در مردمی کردن نهضت ملی نفت داشت و با دعوت‌ها و فراخوان‌های او بود که مردم در میتینگ‌ها و جلساتی در حمایت از ملی کردن نفت شرکت می‌کردند. مرحوم کاشانی همچنین در تشویق روحانیون به بیداری و حتی تشکیل حکومت تلاش بسیاری می‌کرد.
آیت‌الله مهدوی کنی که سابقه حضور در جلسات سخنرانی آیت‌الله کاشانی را داشت درباره یکی از آن جلسات می‌گوید: وقتي به تهران مي‌آمديم -در معيّت آقاي مولايي- در مجامعي كه آيت‌الله كاشاني در منزل‌شان تشكيل مي‌داد حضور مي‌يافتيم و از راهنمايي‌ها و تذكرات سياسي ايشان بهره مي‌گرفتيم.
از گفته‌هاي ايشان اين را به ياد دارم كه فرمودند: «من نزد علماي تهران رفتم، به منازل و مساجد بسياري از علما رفتم كه بيدارشان كنم و بگويم بالاخره حركتي بكنيد. تا كي نشسته و ساكت هستيد و ديگران بر ما حكومت مي‌كنند؟ اين خواب غفلت و عدم تحرك سبب مي‌شود كه وضع ما روز به روز بدتر شود... و اظهار تأسف مي‌كردند كه من با غالب اين آقايان تماس گرفتم ولي هيچ كس نداي مرا پاسخ نگفت.»
البته اقدامات و روشنگری‌های آیت‌الله کاشانی در حوزه کم کم موثر افتاد. چنانکه مرحوم مهدوی‌کنی می‌گوید: زمينه‌هاي حركت سياسي در حوزه تا حد زيادي در درجه‌ي اول مرهون مرحوم نواب و آيت‌الله‌كاشاني بود. اين دو بر طلاب تاثير نهادند و طلاب متأثر، بعدها سطح وسيع‌تري را تحت‌تأثير خود قرار دادند. بر حسب ظاهر حركت مرحوم نواب بيشتر رنگ ديني داشت و حركت تبليغي ايشان بيشتر در راستاي شعائر مذهبي و جنبه‌هاي ديني بود؛ ولي مرحوم كاشاني جنبه‌ي سياسي بيشتر داشت.
منبع: خاطرات آیت‌الله مهدوی کنی؛ مرکز اسناد انقلاب اسلامی
