حمایت مردمی از حکم ارتداد جبهه ملی

پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ جبهه ملی ایران که مدت‌ها با در پیش گرفتن رویه انتقادی نسبت به لوایح مجلس در بیانیه‌ها و گردهمایی‌های خود، رویارویی با نظام جمهوری اسلامی را دنبال می‌کرد متعاقب تقدیم لایحه قصاص به مجلس این رویارویی را به اوج خود رساند. به طوری که  طی اعلامیه‌ای شدید به لایحه قصاص حمله می‌کند و مردم را به یک راهپیمایی در مسیر خیابان انقلاب به سمت دانشگاه تهران در بعد از ظهر روز 25 خرداد فراخواند.

اما علی‌رغم تصور جبهه ملی، روز 25 خرداد خیابان‌های کشور شاهد تظاهرات گسترده مردم علیه مخالفان لایحه قصاص بود. نوشتار زیر، این برش از تاریخ را بازخوانی می‌کند.

موضع‌گیری امام خمینی

متعاقب موضع‌گیری‌های غیر دینی اعضای جبهه ملی علیه لایحه قصاص، امام خمینی در صبح 25 خرداد 1360، در جمع اقشار مختلف مردم در حسینیه جماران،‏ سخنرانی مبسوطی ایراد و در خصوص عملکرد «جبهه ملی» فرمودند: «حالا قصاص را، حكم ضرورى اسلام را، «غیر انسانى» مى‏خوانند».

حضرت امام، حکم ارتداد جبهه ملی را صادر و اعلام فرمودند: «اینها مرتدند. «جبهه ملى» از امروز محكوم به ارتداد است. بله، «جبهه ملى» هم ممكن است بگویند كه ما این اعلامیه را نداده‏ایم. اگر آمدند در رادیو امروز بعد از ظهر آمدند در رادیو اعلام كردند به اینكه این اطلاعیه‏اى كه حكم ضرورى مسلمین، جمیع مسلمین، را «غیر انسانى» خوانده، این اطلاعیه از ما نبوده؛ اگر اینها اعلام كنند كه از ما نبوده، از آنها هم ما مى‏پذیریم».

متعاقب سخنرانی تاریخی امام خمینی«روزنامه‌ لوموند» در گزارشی نوشت: «امام در سخنرانی خود این رهبران را رؤسای دارو دسته دزدانی معرفی نمود که از زمان مصدق یک لحظه نیز از ناسزاگویی به اسلام، قرآن و روحانیت فروگذار نکرده اند». روزنامه لوموند ادامه می‌دهد: «رهبر مذهبی صریحاً گفت: اینها نه تنها مرتد هستند بلکه در ته قلب، سلطنت طلب نیز هستند و پیش از سقوط سلطنت، آنها با پافشاری مرا نصیحت می‌نمودند که شاه را بر تخت سلطنت باقی بگذارم».

اعلام پشتیبانی از بیانات امام

پس از سخنرانی امام خمینی، مردم انقلابی با حضور گسترده و بیش از پیش در صحنه، یک صدا فریاد زدند:

«فرمانده کل قوا خمینی ... سکوت هر مسلمان خیانت است به قرآن، لبیک لبیک یا امام، حزب الله پیش مرگ روح الله».

هاشمی رفسنجانی در خاطرات روز 25 خرداد 1360، می‌نویسد: «خبر رسید که امام، در ملاقات علمای مازندران، مطالب مهمی علیه ملی گرایان و بنی‌صدر گفته‌اند. جبهه ملی و گروهک‌های محارب اعلان راهپیمایی علیه حکومت کرده بودند و امام با این بیانات، باعث شدند که جرأت آمدن به خیابانها را نکنند و در عوض مردم حزب اللهی به خیابان‌ها ریختند و شعارهای تند، مبنی بر عزل و محاکمه و اعدام بنی‌صدر و ملی گرایان دادند. بیش از پانصد هزار نفر، بدون مقدمه در خیابانها جمع شدند و تا غروب، تظاهرات می‌کردند. آخر وقت، جمعیت عظیمی مقابل مجلس آمدند ... و خواستار سلب کفایت سیاسی بنی‌صدر در مجلس بودند».

روزنامه کیهان در تاریخ 26 خرداد در گزارشی در باره حضور مردم در خیابان‌های تهران نوشت: «در پی اعلام راهپیمایی جبهه ملی که قرار بود ساعت 3 بعدازظهر دیروز [25 خرداد] از میدان فردوسی آغاز شود، ‌گروه زیادی از مردم برای جلوگیری از برقراری این میتینگ در ساعات قبل از موعد تعیین‌شده در میدان فردوسی اجتماع کردند [...] جمعیت سپس مسیر خیابان انقلاب را به سوی میدان انقلاب و دانشگاه تهران در پیش گرفت و با فریاد شعارهایی علیه جبهه ملی و رئیس‌جمهوری به راه خود ادامه داد».

بنابر گزارش روزنامه‌ لوموند: «حتی پیش از اینکه سخنرانی امام به پایان برسد، اجتماعاتی در نقاط مختلف شهر بوجود آمد. دسته‌هایی از مردان، بخصوص جوانان، زنان چادری و کودکانی کم سن و سال که به ده‌ها هزار نفر می‌رسیدند در حالی که عکس‌های امام خمینی را حمل می‌کردند و بطور دسته جمعی اشعار انقلابی می‌خواندند، به سوی میدان فردوسی پیش می‌رفتند. قبل از اینکه ساعت اجتماع مخالفان فرا برسد، آن محل، اشغال شده بود». روزنامه لوموند در ادامه گزارش خود به اشاره به پایان حیات سیاسی جبهه ملی می‌نویسد: «از مخالفان کوچکترین اثر حیاتی نبود. راه خروج جبهه ملی که به دعوت رهبر انقلاب پاسخ نداده بود، از قبل مهر و موم شده بود».

گروه‌ها، انجمن‌ها و نهادهای مختلف مردمی، از جمله كمیته‌ امور صنفی تهران و اتحادیه انجمن‌های اسلامی و سازمان‌های دانشجویان مسلمان سراسر كشور (دفتر تحکیم وحدت) برای مقابله با توطئه دشمنان انقلاب، با انتشار اطلاعیه‌هایی از بیانات امام پشتیبانی کردند. «دفتر تحكیم وحدت» اعلام کرد: «حاضرند حكم امام را در مقابل جبهه‌ به اصطلاح ملی اجرا كنند».

ستاد مركزی كمیته‌ انقلاب اسلامی نیز طی اطلاعیه‌ای، ضمن اعلام پشتیبانی از سخنرانی تاریخی امام و حضور آگاهانه‌ی مردم در صحنه، اعلام كرد: «با همكاری مردم و ارگان‌های نظامی، تعدادی از محاربین با جمهوری اسلامی دستگیر و به كمیته‌های انقلاب اسلامی تحویل شده‌اند كه پرونده‌ آنها در حال بررسی است».

حمایت علما و مراجع

به دنبال سخنرانی تاریخی امام خمینی، آیت‌الله مرعشی‌نجفی طی فتوایی بر مرتد بودن منكرین حكم قصاص تأکید کرد. آیت‌الله‌العظمی گلپایگانی رسما در فتوایی تصریح کرد که «اگر مسلمانی حکم قصاص را در اسلام منکر شود، مرتد می‌شود، چون انکار صریح قرآن و ضروری دین است».

آیت‌الله سید عبدالحسین دستغیب، امام‌جمعه شیراز طی اطلاعیه‌ای، ضمن مرتد دانستن ردكنندگان حكم قصاص، خاطرنشان كرد: «در صورتی كه جبهه‌ ملی از مخالفت خود با لایحه‌ی قصاص توبه نكند، از صف مسلمین جدا و محكوم به ارتداد خواهد بود».

آیت‌الله سید روح الله خاتمی، امام‌جمعه‌ اردكان، در پیامی خطاب به امام‌خمینی، با اشاره به توطئه‌های داخلی و خارجی بر ضد جمهوری اسلامی، از آغاز شكل‌گیری آن، یكی از زشت‌ترین و بی‌شرمانه‌ترین اقدامات بر ضد جمهوری اسلامی را حركت جبهه‌ ملی و اعلام تظاهرات [بر ضد لایحه‌ی قصاص] و درد آورتر از آن تأیید یا سكوت در برابر این امر از جانب برخی از دوستان ذكر كرد و این امر را قیام بر ضد اسلام دانست و خواستار اقدام سریع و قاطع در قبال آن شد.

آیت‌الله خادمی با صدور اطلاعیه‌ای، مردم را نسبت به عده‌ای كه به اختلافات دامن می‌زنند و ندانسته زمینه را برای دشمنان انقلاب فراهم می‌سازند و بعضاً به حمایت از جناح‌های مخالف اسلام اظهار نظر می‌كنند، آگاهی داد و خواستار تسلیم در برابر دستورات امام‌خمینی بعنوان نایب امام زمان شد.

حضرات آیات: سیدجلال‌الدین طاهری، عطاءالله اشرفی‌اصفهانی، محمّد صدوقی، سید اسدالله مدنی و سید عبدالحسین دستغیب، امامان جمعه‌ شهرهای اصفهان، كرمانشاه، یزد، تبریز و شیراز، طی پیامی خطاب به مردم ائتلاف جبهه‌ به اصطلاح ملی و منافقین خلق و بعضی از دستجات ماركسیست برای از بین بردن اسلام و پایمال كردن خون شهیدان، را محکوم کردند.

بازتاب سخنان امام در استان‌های کشور

بنابر گزارشات تاریخی پس از سخنرانی تاریخی امام خمینی سطح میادین، خیابان‌ها و كوچه‌های شهرهای سراسر كشور، ناگهان مملو از جمعیتی شد که شعارهایی در حمایت از امام و ولایت فقیه و محكوم كردن گروه‌های آمریكایی سر می‌دادند. به علاوه، ملت یكپارچه بر بام‌ها، ندای الله‌اكبر سر دادند.

بنابر این گزارشات مردم در حالی که شعار «روح منی خمینی بت شکنی خمینی» سر می‌دادند، به طرف میادین بزرگ شهرها سرازیر می‌شدند به‌گزارش خبرنگاران از قم و مشهد، ازدحام جمعیت در مقابل منازل مراجع و علمای اسلام به حدی بود که به هیچ‌وجه کسی نمی‌توانست جابجا شود.

گزارش خبرنگاران از شهرهای تبریز – اصفهان – شیراز – کرمان – یزد – اراک – بندرعباس و ... نشان می‌دهد که در تمام شهرهای ایران مردم با شنیدن اظهارات امام  به خیابان‌ها ریختند و فریاد می‌زدند: «روح منی خمینی – بت شکنی خمینی» حمایت خود را از امام خمینی را اعلام کردند.