طرح رژیم پهلوی برای کنترل مراسمات ماه محرم در شهرکرد + سند

پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ ماه محرم و موسم اقامه عزای حسینی همواره با شور و اشتیاق مردمی برگزار می‌شود. در دوران نهضت اسلامی نیز محافل سوگواری و هیئات مذهبی محمل مناسبی برای تبیین و روشنگری قیام مردم به رهبری امام خمینی به شمار می‌رفت. از این رو قوای امنیتی رژیم پهلوی حساسیت دوچندانی نسبت به برگزاری مراسمات ماه محرم در شهرهای مختلف کشور نشان می‌دادند.

از این رو در آستانه محرم سال 1345 کمیته اطلاعاتی چهارمحال و بختیاری طرح ویژه‌ای برای کنترل هیئت‌های مذهبی و دسته‌های عزاداری در نظر گرفت.

در گزارشی که از شهربانی شهرکرد به اداره اطلاعات شهربانی کل کشور مخابره شده طرح کمیته اطلاعاتی پیوست شده است که هدف اصلی آن ممانعت از ایراد منابر سیاسی و جلوگیری از حضور فعالان انقلابی و سیاسی در هیئت‌هاست. در گزارش شهربانی «درباره طرح مربوط به ماه‌های محرم و صفر» آمده است:

« محترماً ... معروض می‌دارد در ساعت 10 صبح مورخه 30/2/45 کمیته اطلاعاتی شهرستان شهرکرد در محل اداره ساواک بختیار و چهارمحال تشکیل و تصمیمات لازم اتخاذ و اینک رونوشت طرح منظمی کمیته مذکور جهت استحضار به پیوست تقدیم و نتیجه اجراء در ثانی به عرض خواهد رسید. رئیس شهربانی _شهرکرد_ سرگرد کیان افراز»

سرپرست محترم شهربانی‌های استان اصفهان با پیوست رونوشت طرح مذکور جهت استحضار.

متن پیوست بدین شرح است:

کمیته اطلاعاتی به منظور اتخاذ تصمیم درباره نحوه اجرای مراسم سوگواری در ایام ماه‌های محرم و صفر در ساعت 10:00 روز 30/1/45 در محل ساواک فرمانداری کل چهارمحال بختیاری با شرکت آقایان زیر تشکیل و به شرح زیر اتخاذ تصمیم گردیده؛

الف: در مورد مجالس سوگواری نکات زیر دقیقاً رعایت و به موقع اجراء گذاشته شود.

1. به وعاظ و روضه‌خوان‌هایی که سابقه بیان مطالب تحریک‌آمیز دارند و با صلاحیت آنان تائید نمی‌شوند اجازه منبر رفتن داده نشود(از طرف شهربانی و ژاندارمری) .

2. صاحبان مجالس عزاداری بایستی حداقل پنج روز قبل از برگزاری مراسم سوگواری در شهرکرد از شهربانی و در بقیه نقاط منطقه از ژاندارمری‌ها کسب اجازه نموده و لیست وعاظی را که قرار است به منبر بروند به مقامات انتظامی محل ارائه تا پس از تایید صلاحیت وعاظ از طرف ساواک دعوت از آنان به عمل آید.

3. به صاحبان مجالس سوگواری تذکر داده شود که مسئول هرگونه پیشآمدهای احتمالی و خلاف نظم در مجالس خود بوده و هرگونه اتفاقی از قبیل اخلال در نظم و بیان مطالب تحریک‌آمیز وعاظ و روضه‌خوان‌ها به وقوع بپیوندد و تحت تعقیب قرار خواهند گرفت؟ تعهد لازم در این مورد بوسیله شهربانی در شهرکرد و ژاندارمری (در بروجن_اردل_لردجان و توابع مربوطه) اخذ گردد.

4. لیست مجالس سوگواری و اسامی صاحبان و بانیان مجالس از طریق شهربانی و ژاندارمری به ساواک چهارمحال بختیاری ارسال شود.

5. مشخصات کامل بانیان مجالس را شهربانی و ژاندارمری‌ها به منظور تعیین صلاحیت به ساواک ارسال دارند.

6. مطالبی که در منابر ایراد می‌گردد صرفاً بایستی جنبه مذهبی و در زمینه ارشاد مردم باشد و از ایراد مطالب مذهبی و مطالبی که موجب تحریک اهالی گردد (سیاسی_خارج از موضوع) به وسیله شهربانی در شهرکرد و بقیه نقاط منطقه به وسیله ژاندارمری‌ها جلوگیری به عمل آید و و تعهد کتبی در این مورد از صاحبان مجالس عزاداری اخذ گردد... و شهربانی و ژاندارمری باید هنگام مواجه شدن با چنین وضعی با رعایت شرایط و موقعیت مجالس از سخنرانی وعاظ و روضه‌خوان‌ها جلوگیری به عمل آورد و طوری اقدام شود که وضع تحریک‌آمیزی به عمل نیاید و فوراً مراتب را به ساواک اعلام دارند.

7. استفاده از بلندگو بایستی با کسب اجازه از شهربانی در شهرکرد و ژاندارمری در حوزه‌های مربوطه و منحصر به مجالس وسیع بوده و صدای آن برای داخل مجلس تنظیم شده باشد (توجه رئیس شهربانی به بلندگوهای مساجد شهرکرد جلب گردیده)

8. برگزاری مجالس عزاداری بایستی با اجازه شهربانی در شهرکرد و ژاندارمری در بروجن_اردل_لردجان_ و توابع مربوط باشد و بدون اطلاع آنان تشکیل نگردد.

9. به منظور خنثی نمودن فعالیت وعاظ مخالف و افراطی و تحبیب از وعاظ خوشنام منطقه ترتیبی اتحاذ شود و به صاحبان مجالس عزاداری توصیه گردد که به منظور انجام مراسم عزاداری از وعاظ و روضه‌خوان‌های خوشنام و صالح و موافق استفاده شود.

ب_مراسم سینه‌زنی

1. حرکت دستجات عزاداری منحصر به روزهای تاسوعا و عاشورا خواهد بود.

2. صلاحیت گردانندگان دستجات سینه‌زنی و نوحه‌خوان‌ها بایستی قبلاً به وسیله ژاندارمری و شهربانی به تایید ساواک برسد.

3. شهربانی در شهرکرد و ژاندارمری در بقیه نقاط (حوزه مربوطه) تعهد کتبی از گردانندگان دستجات مبنی بر اینکه در مشاهده بی‌نظمی و بیان مطالب تحریک‌آمیز و دادن شعارهای مخالف و خارج از موضوع که ایجاد بی‌نظمی نماید به عنوان محرک اصلی شناخته خواهد شد و تحت تعقیب قرار خواهد گرفت اخذ نمایند.

4. شهربانی در شهرکرد و ژاندارمری در بقیه نقاط منطقه (حوزه مربوطه) از قمه‌زنی و شبیه‌سازی و تعزیه‌خوانی جلوگیری نماید.

5. به وسیله شهربانی و ژاندارمری‌ها ترتیبی اتخاذ شود که دستجات سینه زنی و عزاداری با یکدیگر تصائم ننمایند و سد معبر بوجود نیاید و حرکت دستجات در روزهای تاسوعا و عاشورا با پیش‌بینی‌های لازم (تعیین مبدأ و مسیر حرکت به مقصد، تعیین ساعت و شروع حرکت) انجام گردد.

پ_دستورات همکاری

به منظور برگزاری مجالس سوگواری و حرکات دستجات عزاداری و سینه‎ زنی بایستی ژاندارمری و شهربانی به خصوص در دهه اول ماه محرم و روزهای تاسوعا و عاشورا آمادگی لازم برای کسب اطلاع فوری از اعمال و قدرت وعاظ و روضه‌خوان‌ها و با بیان و گردانندگان

مجالس عزاداری و دستجات سینه زنی و نوحه‌خوانی به منظور حفظ نظم و تعقیب اخلالگران داشته باشند.

رئیس ساواک چهارمحال بختیاری _ سرهنگ نگهبان/ رئیس شهربانی شهرکرد_سرگرد کیان افراز

فرمانده گروهان ژاندارمی شهرکرد_ستوانیکم بیات/ نماینده فرمانداری کل چهارمحال بختیاری اعتدالی