به گزارش پایگاه‌اطلاع‌رسانی مرکز اسناد انقلاب اسلامی، آیت‌الله شهید سید محمدعلی قاضی طباطبایی از ارکان مبارزه در تبریز بود. اولین امام جمعه تبریز، در 10 آبان 1358 توسط گروهک فرقان ترور شد و به شهادت رسید.
آیت‌الله محمدتقی آل‌هاشم در گفتگو با پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی، درباره انس خویش با شهید قاضی طباطبایی گفت: بنده با مرحوم شهید آیت‌الله قاضی طباطبایی یک روح در دو بدن بودیم. شهید قاضی از علما، مجتهدین، مورخین و محققین بودند. ایشان عالمی جامع بودند.
امام جمعه پیشین تبریز ادامه داد: آقای قاضی در سال 1331 قمری در تبریز متولد شدند. نسب ایشان با سی و دو واسطه به امام حسن مجتبی(ع) می‌رسد. شهید قاضی از شاگردان حضرات آیات بروجردی، امام خمینی، حکیم، سید محمود شاهرودی و حاج میرزا باقرآقای زنجانی بودند.
آیت‌الله آل‌هاشم با بیان این که شهید قاضی طباطبایی آبروی آذربایجان بودند افزود: تمام اهالی حوزه‌های آذربایجان مرید ایشان بودند. انسان با فضلی بودند. از لحاظ ادب نمونه بودند و به ما هم خیلی لطف داشتند. به همه احترام می‌گذاشتند و حتی به احترام یک بچه هم از جای برخاسته و می‌ایستاد.
وی درباره سیره علمی شهید قاضی گفت: از آثار مهم ایشان کتاب اربعین سیدالشهدا می‌باشد. ایشان آثار قلمی زیادی را از خود به جای گذاشتند. الفردوس الاعلی اثر مرحوم شیخ محمدحسین کاشف الغطاء را ایشان در تبریز چاپ کردند و بر کتاب‌های زیادی مقدمه نوشتند.
این عالم مجاهد، درباره سابقه مبارزاتی شهید قاضی گفت: آیت‌الله قاضی طباطبایی قبل از انقلاب، انقلابی بودند. رژیم پهلوی ایشان را چند بار به شهرهای بافق، زنجان و نجف تبعید کرد. هنگامیکه ایشان را به بافق کرمان تبعید کرده بودند، من به ایشان نامه نوشتم و ایشان در جواب به من نوشتند: شما دعا کنید و مقاومت داشته باشید، چراکه پیروزی نزدیک است. این نامه ایشان را همان زمان برای مردم خواندیم و مردم همزمان با خواندن این نامه اشک می‌ریختند. ایشان پیروزی انقلاب را پیش بینی کرده بود. در میان انقلابیون تبریز، ایشان پیشرو بودند.
وی با بیان این که آقای قاضی شعار «مرگ بر آمریکا» را در تبریز رواج داد گفت: ایشان در تبریز معروف به «خمینی آذربایجان» بود. مرحوم قاضی طباطبایی محوریت انقلاب در آذربایجان را بر عهده داشت. جمعیت کثیری از اقشار مختلف و در سنین مختلف دور ایشان حلقه زده بودند. ایشان مقبول همه مردم آذربایجان بودند. صوتی از امام خمینی شنیدم که در آن نوار امام فرموده بود: آقای قاضی در تبریز از طرف ما نماینده است.
آیت‌الله سید محمدعلی آل‌هاشم امام جمعه تبریز و نماینده ولی فقیه در استان آذربایجان شرقی نیز در گفتگو با پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی گفت: آیت‌الله شهید قاضی یکی از مشوقین اصلی بنده برای ورود به حوزه علمیه و شروع درس طلبگی بودند. تقریبا سال 1353 – 1354 شهید آیت الله قاضی طباطبایی من را به سمت طلبگی سوق دادند. ایشان من و فرزندشان آقا سید محمد تقی قاضی طباطبایی را به طلبگی تشویق کردند و من و فرزند ایشان با هم درس طلبگی را شروع کردیم.
امام جمعه تبریز ادامه داد: خاطرات زیادی از ایشان به یاد دارم؛ یکی از خاطرات که مربوط به ایام قبل از انقلاب است این است: یک روز در مسجد بنی‌هاشم مراسم ختمی بود. خادم آقای قاضی، جلیل آقا من را صدا زد و گفت: آقا با شما کار دارد. من خدمت ایشان رسیدم. آقا فرمودند: ابوی منزل هستند؟ گفتم: بلی. آقا گفتند: ما برای ناهار به منزل شما می‌آییم. ظهر جمعه بود. آقای قاضی به منزل ما آمدند و گفتند: بناست از دربار افرادی به منزل ما بیایند. من نمی‌خواستم در منزل باشم. به همین خاطر به شما زحمت دادم.
نماینده ولی فقیه در استان آذربایجان شرقی تصریح کرد: دشمن ایشان را خوب شناخته بود. واژه «خمینی آذربایجان» را ساواک برای ایشان انتخاب کرد. نقش کلیدی شهید بزرگوار آیت‌الله قاضی طباطبایی از یاد و خاطر هیچ کس نمی‌رود.
وی با بیان این که منزل شهید قاضی در تبریز پایگاه انقلاب بود یادآور شد: نیروهای انقلابی همیشه در منزل ایشان تردد داشتند. از روستاها و شهرهای مختلف استان نان می‌پختند و به منزل ایشان می‌آوردند تا در جریان تظاهرات و راهپیمایی‌ها میان مردم توزیع شود.
آیت‌الله آل‌هاشم ادامه داد: آقای قاضی به ابوی ما لطف ویژه‌ای داشتند. خاطرم هست قبل از انقلاب در یکی از چاپخانه‌های تبریز به نام چاپخانه شهامت واقع در خیابان ثقه‌الاسلام، کتابی را چاپ می‌کردند. در این کتاب، ابوی سؤالاتی را از شهید بزرگوار قاضی طباطبایی پرسیده و ایشان به سؤالات پاسخ داده بود. به همین منظور ساواک جلوی چاپ این کتاب را گرفت. اما این کتاب بدون توجه به اعمال محدودیت‌های ساواک، به طور کامل در تهران منتشر شد. نام کتاب «روضات الجنات» بود. ساواک اصلا به موضوع کتاب توجهی نداشت و همین که با شهید قاضی طباطبایی مصاحبه شده بود، تلاش کرد جلوی چاپ آن را بگیرد.
امام جمعه تبریز ادامه داد: در تبریز دو مسجد از اهمیت خاصی برخوردار بود. یکی مسجد مقبره، مسجدی که مربوط به اجداد آقای قاضی طباطبایی بود که الان هم در بازار تبریز دایر است و آقازاده ایشان هم اکنون در این مسجد امام جماعت هستند. دیگری مسجد شعبان بود. مسجد شعبان، در نزدیکی میدان ساعت واقع است. نمازهای جماعت این مسجد رونق خاصی داشت. این مسجد پایگاه انقلاب در تبریز بود. جوانان انقلابی شب‌ها در این مسجد جمع می‌شدند. آقای قاضی روحانیون سخنور را از قم و تهران به مسجد دعوت می‌کردند. وعاظی که به این مسجد برای سخنرانی دعوت می‌شدند در منابر خود به صورت علنی علیه رژیم ستم‌شاهی صحبت می‌کردند.
نماینده ولی فقیه در آذربایجان شرقی گفت: آقای قاضی ارتباط صمیمانه‌ای با بدنه بازار تبریز داشت. این ارتباط بی نظیر بود. دلیل این ارتباط هم این بود که ایشان اصالتا تبریزی بودند و همه را می‌شناختند، اهالی بازار را با نام می‌شناختند. این یک ویژگی استثنایی بود که شهید آیت‌الله قاضی طباطبایی داشتند. تمام بازار تبریز احترام ویژه‌ای برای این شهید بزرگوار قائل بودند. نقش بازار در پیروزی انقلاب نقش پر رنگی بود. بازاریان تبریز به سبب رهبری شهید آیت‌الله قاضی طباطبایی، نقش خود را به خوبی در انقلاب ایفا کردند.
وی با اشاره به ترور شهید قاضی گفت: دشمن از فکر و اندیشه و محبوبیت شهید قاضی واهمه داشت. لذا در 10 آبان سال 1358 آیت‌الله قاضی طباطبایی را به شهادت رساندند. بعد از شهادت ایشان، در تبریز غوغا به پا شد.
امام جمعه تبریز یکی از ویژگی‌های شهید قاضی را ولایتمداری ایشان خواند و گفت: یکی از خصوصیات بارز ایشان ولایتمداری و عشق و علاقه ایشان به حضرت امام خمینی بود. در ایام انقلاب، ایشان دائما با امام ارتباط داشتند و با ایشان مکاتبه می کردند. افرادی از طرف آقای قاضی مأمور بودند تا به نجف بروند و با امام ملاقات کنند و پیغام‌های دو طرف را مبادله کنند.
وی تصریح کرد: نقش شهید قاضی طباطبایی در پیروزی انقلاب نباید فراموش شود. مجلس ختمی را که ایشان به همراه علمای تبریز به مناسبت شهادت آیت‌الله مصطفی خمینی در مسجد قزلی برگزار کردند، در سراسر کشور انعکاس پیدا کرد. حرکت 29 بهمن مردم تبریز به برکت رهبری شهید قاضی طباطبایی رخ داد. از خدوند متعالی می‌خواهیم روح این شهید بزرگوار را با ارواح شهدای کربلا محشور بفرماید.
