نقش بازاریان شهرکرد در پیروزی انقلاب اسلامی

پایگاه اطلاع‌رسانی مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ بازار در جایگاه بزرگ‌ترین نهاد مدنی در تاریخ انقلاب اسلامی و بازاریان در جایگاه یک گروه تاثیرگذار در طبقه‌ی متوسط جامعه‌ی قدرتمند مدنی در تعدیل، ثبات و سلامت فرهنگی و اجتماعی ایران نقش تعیین کننده‌ای داشتند و دارند. در همین راستا به نقش بازاریان شهرکرد، در جریان وقوع انقلاب اسلامی، می‌پردازیم.

 در ماه‌های منتهی به انقلاب ، تشکل‌های گوناگون از جمله دانش‌آموزان، تظاهرات ضدحکومتی خود را آغاز کرده‌ بودند. در شهرکرد نیز برخی از بازاریان در همان روزهای آغازین تظاهرات دانش‌آموزان، مغازه‌ی خود را بسته و با دانش‌آموزان همراه شدند. در بین آنان می‌توان به مجتبی حجازی، علیمراد و شاه مراد عبداللهیان و غلامرضا کوهی فایق اشاره کرد. به‌طوری‌که یک روز در جریان تظاهرات، در بیانیه‌ای از بازاریان نیز خواسته شده بود به نشانه‌ی اعتراض به رژیم پهلوی مغازه‌های خود را باز نکنند. استاندار وقت نیز اعلام کرده ‌بود که بازاریان باید مغازه‌های خود را باز کنند. یکی از بازاریان شهرکرد، به نام مرحوم بهرام کسرائی، وقتی پاسبانان از او پرسیده بودند که چرا مغازه‌ات را باز نمی‌کنی؟ ایشان پاسخ داده‌ بودند به خاطر اینکه امروز اعتصاب است. پاسبان گفته بود که جناب فرماندار گفته که باید مغازه‌هایتان را باز کنید. ایشان هم گفته بود: «فرماندار چه کسی است؟ حرف دانش‌آموزان مهم است».

بازاریان شهرکرد، علاوه بر شرکت در اعتصاب‌های گسترده، از نظر مالی کمک‌های قابل توجهی به نیروهای مذهبی و انقلابی هم در بحث تکثیر و توزیع اعلامیه‌ها، آوردن روحانیون دعوت‌شده به شهر و همچنین خارج‌کردن روحانیون دعوت شده از شهر داشتند. حتی گاهی اوقات، همراه با نیروهای مذهبی شهر برای دعوت از روحانیون فعال و انقلابی به دیگر شهرها مسافرت می‌کردند. آقای مرتضی مشرف در این زمینه می‌گوید: «قبل از محرم سال ۱۳۵۷، به همراه علی مراد عبداللهیان و مجتبی حجازی و برادرم محمد به قم رفتیم تا از حجت‌الاسلام حسینعلی منتظری بخواهیم که یک روحانی انقلابی برای ما بفرستد؛ ایشان سید اصغر ناظم‌زاده را برای ما معرفی کرد».

علاوه بر فعالیت ذکر شده، بازاریان شهرکرد در کنترل بازار در ماه‌های پایانی انقلاب نیز سهم عمده‌ای داشتند. به طوری‌که با توجه به کمبود کالاهای اساسی و خوراکی مردم، آن‌ها با دایرکردن فروشگاه‌ها و خرید کالاهای اساسی مردم سعی می‌کردند از بازار سیاه جلوگیری کنند و به سودجویان نیز اجازه ندهند که مردم را در تنگنا و در شرایط سخت قرار بدهند. آن‌ها همچنین سعی کردند توزیع نفت را تحت کنترل داشته‌ باشند و حتی گروه‌هایی تشکیل داده بودند که نفت را به منازل می‌بردند و باتوجه به جمعیت خانوار، نفت را در اختیار آن‌ها می‌گذاشتند. آن‌ها حتی به خانواده‌های بی‌بضاعت رایگان نفت می‌دادند. با این شرح، بازاریان شهرکرد در کنار سایر اقشار شهرکرد نقش مهمی در پیروزی بزرگ‌ترین انقلاب قرن ایفاء کردند.

منبع: رفیعی وردنجانی، مریم (۱۴۰۲) انقلاب اسلامی در شهر کرد، تهران، نشر: مرکز انقلاب اسلامی ایران