خیمه‌شب‌بازی
پایگاه اطلاع‌رسانی مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ جرج بال، از مقامات دیپلماتیک برجسته آمریکا، در جلسه‌ای که با حضور وارن کریستوفر (نماینده وزارت امور خارجه)، برژینسکی (مشاور امنیت ملی کارتر) و براون (وزیر دفاع) برگزار شد، گفت که شاه باید اقتدار واقعی خود را به دولتی غیرنظامی واگذار کند و از تمامیت‌خواهی دست بکشد. وارن کریستوفر نیز این حرف را تأیید کرد و گفت حتی شاه باید اعلامیه‌ای مبنی بر تجدیدنظر در خط‌مشی سابق خود ارائه دهد. نظر برژینسکی اما متفاوت بود و می‌گفت نباید به این سادگی شاه را سست کرد. کارتر اما رویکردی میانه داشت و می‌خواست او را متقاعد به سازش با اپوزیسیون میانه‌رو کند.
جزئیات این دیدار در خاطرات سایروس ونس بازتاب داده شده است:
روز سیزدهم دسامبر، جلسه کمیته مشترک ویژه همکاری برای شنیدن گزارش بال تشکیل شد و از آنجا که من در خاورمیانه بودم، وارن کریستوفر از طرف وزارت امور خارجه در این جلسه شرکت کرد. بال گفت: شاه اگر فوراً دست به کار واگذاری اقتدار واقعی به دولتی غیرنظامی نشود، سقوط خواهد کرد. بال توصیه کرد سعی کنیم تا شاه را متقاعد کنیم که اطلاعیه‌ای عمومی و پرشور منتشر کند و بگوید که در حال واگذاری قدرت به دولتی غیرنظامی است و فقط نقش خود را به‌عنوان فرمانده نیروهای مسلح حفظ خواهد کرد. کریستوفر از این توصیه بال حمایت کرد. اما برژینسکی و براون (وزیر دفاع) معتقد بودند ما نباید آن‌قدر سریع جلو برویم و چنان پیشنهاد مفصلی را به شاه ارائه دهیم. برژینسکی اصرار داشت که کارتر بال را نپذیرد. همان‌طور که بعداً معلوم شد، رئیس‌جمهور هیچ‌کدام از پیشنهاداتی را که از سوی برژینسکی، بال یا وزارت امور خارجه مطرح شده بود، نپذیرفت. او در عوض گفت: ما نباید با شاه این‌قدر رک و صریح باشیم، و توصیه کرد که نظر خود شاه را درباره واگذاری قدرت سیاسی جویا شویم، قبل از اینکه او را به این کار وادار کنیم. کارتر همچنین دستور داد که قبل از اینکه با رهبران اپوزیسیون میانه‌رو درباره راه‌حلی بینابین وارد مذاکره شویم، رضایت شاه را در این خصوص به دست بیاوریم. البته کارتر اذعان می‌کرد که ما امتیاز حمایت بی‌قید و شرط از شاه را از دست داده‌ایم و باید به فکر متقاعد کردن او به مصالحه با اپوزیسیون باشیم.
منبع
ونس، سایروس(1389). انتخاب دشوار(سالها بحرانی در سیاست خارجی آمریکا)، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ص 62.
