مرکز اسناد انقلاب اسلامی

آیت‌الله امینیان نحوه قرائت وصیت‌نامه 32 صفحه‌ای امام خمینی توسط آیت‌الله خامنه‌ای را شگفت‌آور می‌داند و یادآوری می‌کند: ... بالاخره آقای خامنه‌ای پشت تریبون قرار گرفتند و شروع کردند به خواندن ولی واقعاً همان روز آقای خامنه‌ای هویت خودش را در واقع نشان داد. شروع کرد به خواندن، یک جور این وصیت‌نامه را خواند مثل اینکه چند بار پیشتر پیش مطالعه کرده بود...

حجت‌الاسلام علی اکبر ناطق نوری می گوید: آقای هاشمی هم خاطره‌ای یادش آمد و گفتند: وقتی حضرت امام تصمیم عزل قائم‌مقام رهبری را اخذ کردند برای اینکه جلوی تصمیم عزل را بگیریم، بنده و آقای خامنه‌ای و احمد آقا خدمت امام رسیدیم و گفتیم با این تصمیم خطرناک برای نظام مشکل به وجود می‌آید و نظام دچار چالش بزرگی می‌شود. در آینده چه کسی باید رهبر شود؟ در همین مباحث بودیم که امام فرمودند: «تا شما آقای خامنه‌ای را دارید نظام دچار مشکل نخواهد شد.»

حسن روحانی، که ناقل اخبار تهدیدهای امنیتی برای هاشمی و اعضای مجلس خبرگان بود، چند روز پس از اجلاسیه، در سمنان، و در یک سخنرانی به مناسبت گرامیداشت رحلت امام، بخشی از برنامه‌های منافقین را برای عملیات پس از ارتحال امام، این بار در یک تریبون عمومی بیان کرد و گفت: «اکثر کشورهای خارجی، پس از اطلاع از رحلت جانگداز امام خمینی اعلام کرده بودند که صبح روز یکشنبه، همزمان با اولین روز رحلت امام خمینی، کشتار در تهران آغاز خواهد شد و به این خاطر، از سفارتخانه‌های خود در تهران خواسته بودند تا از خروج اتباعشان از منازل جلوگیری کنند. با اعلام خبر رحلت امام امت، منافقین در سر خیال خام اقدام نظامی و پیشروی به سوی تهران را می‌پروراندند...» اما انتخاب به موقع رهبری آینده نظام تمام طرح‌ها و نقشه‌های دشمنان را بر هم زد.

آیت‌الله موحدی‌کرمانی فضای حاکم بر مجلس خبرگان را اینگونه روایت می‌کند: در فضای آن روز خبرگان از یك طرف حزن و غم و اندوه رحلت امام به شدت حاكم بود و از طرفی هم احساس مسئولیت چون هنوز مشخص نبود چه کسی رهبر می‌شود؟ مطلب كمی ‌هم نبود چه کسی می‌تواند خلاء بزرگ امام را پر كند؟ شورا می‌تواند یا فرد می‌تواند؟ اگر فرد می‌تواند چه فردی باشد؟ تك تك آحاد خبرگان همه‌شان این مسئولیت را احساس می‌كردند و بالاخره فضای احساس مسئولیت هم حاكم بود.

آیت‌الله محفوظی می‌گوید: آقای مهدوی جامعه روحانیت مبارز در خارج از كشور بودند گفت بعد از فوت امام خیلی‌ها حركت كردند بیایند كه در ایران چه خواهد شد؟ وقتی اعلام شد كه آقای خامنه‌ای انتخاب شده است آب‌ها روی آتش ریخته شده بود و بعضی‌ها دیگر نیامدند. بازتاب عجیبی بود؛ همه دهان گشوده بودند كه دیگر بالاخره یك گوشه‌ای را بگیرند ولی این انتخاب وقتی كه شد همه این‌ها تمام شد.

آیت‌الله مجتهد شبستری درباره فضای خبرگان پس از انتخاب آیت‌الله خامنه‌ای به رهبری می‌گوید:‌ در همان جلسه خیلی از آقایان مثل مرحوم آقا سید مهدی روحانی رحمة‌الله‌علیه كه از فضلای معروف حوزه علمیه بود آمدند در همانجا مصافحه كردند گفتند دست بیعت می‌دهیم. جامعه روحانیت مبارز فوراً همان شب اعلامیه دادند و تبریك گفتند.