در ویژه‌نامه "روزگار تباه کشف حجاب " حسام‌الدین آشنا و محمدحسن رجبی دوانی طی یادداشت‌هایی با عناوین «شکست سیاست کشف حجاب در دوران رضاخان» و «آزادی؛ قربانیِ سیاست کشف حجاب رضاخانی» به تبیین نتایج سیاست کشف حجاب می‌پردازند. «اهداف پنج‌گانه رضا خان از کشف حجاب »، «مروری بر مبارزات روحانیون علیه سیاست کشف حجاب رضاخانی» و «نتایج کشف حجاب ؛ اسارت جایگزین آزادی»، از جمله دیگر مقالات این ویژه‌نامه است.
کد خبر: ۴۳۲۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۰/۱۶
در سندي از اسناد کشف حجاب به تاريخ 23 بهمن ماه 1314 به گزارش شهرباني ناحيه شرق درباره برخورد با منتقدين کشف حجاب آمده است: «راپرت رسيد که [حاج سيد علي‌اکبر احمدآبادي] مجلس روضه تشکيل داده است و ايام 20 و 21-22 حاجي سيد علي‌اکبر فوق و غلامرضاي بخشايش اجزاء آستانه و سيد عبدالکريم مرتضوي روضه‌خوان در مجلس روضه از عمليات دولت راجع به کشف حجاب تنقيد و اظهارات مهيجي مي‌نموده‌اند لذا هر سه نفر جلب و توقيف نظميه تحت تعقيب [قرار گرفته‌اند] نتيجه بعداً به عرض مي‌رساند. رئيس شهرباني ناحيه شرق»
کد خبر: ۴۳۲۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۰/۱۶
صبحی می‌گوید: بهائیان در ایران، اولین فرقه‌ای بودند که زمزمه‌های کشف حجاب و اختلاط بی‌مانع زنان و مردان بیگانه را تحت عنوان "حریت نساء" مطرح ساختند. در دوران مشروطه فرمانی از عبدالبهاء صادر شد که زنان بهائی را از به کار بردن حجاب باز می‌داشت و آنچه توسط رضاشاه به زور اجرا شد بدون سابقه نبوده است؛ زیرا بهائیان در عصر مشروطه اولین گام‌های آن را برداشته بودند.
کد خبر: ۴۳۱۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۸/۰۴
بندی از خاطرات حمید سبزواری
حمید سبزواری می‌گوید: عده‌ای را دعوت کردند در باغ ملی، ما بچه بودیم رفتیم. صدای ساز و آواز می‌آمد و گفتند نمایش می‌دهند و من رفتم پشت در؛ زن‌ها اول با حجاب آنجا رفتند و وقتی که آمدند بیرون، دیدیم که اینها حجاب ندارند. بعضی از آنها یک کلاه سرشان گذاشتند، سرشان را از خجالت داخل آن کردند. برخی از آنها دستشان را به صورتشان می‌گرفتند و از آنجا به سرشان می‌گرفتند؛ با یک وضع بسیار موهنی از آنجا خارج می‌شدند.
کد خبر: ۴۳۱۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۰/۱۶
روایتی از حسین شاه‌حسینی
حسین شاه‌حسینی می‌گوید؛ آیت‌الله حائری درباره کشف حجاب حکم داده بود: «هیچ تبعیت نمی‌شود كرد، به هیچ وجه من‌الوجوه نپذیرید و تا آنجا كه می‌توانید مقاومت كنید.»
کد خبر: ۴۳۱۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۰/۱۶
حسام‌الدین آشنا
دوران 16 ساله سلطنت مطلقه رضاخان بر ایران، متضمن اقدامات ضد فرهنگی متعددی بود که عمدتا با تأکید بر ترک سنت‌های قدیمی و رو آوردن به مظاهر تمدن غربی صورت گرفت. از میان تمام جریانات فرهنگی حکومت پهلوی اول، قضیه کشف حجاب بیشتر مورد توجه واقع شده است؛ چراکه تحلیل‌گران تاریخ معاصر ایران عموما بر آنند که کشف حجاب یکی از اساسی‌ترن اقدامات رضا شاه برای غربی کردن فرهنگ و ظواهر کشور بوده است. با سقوط حکومت رضاشاه، جامعه آن روی خود را نشان داد و مقاومت فرهنگی بانوان به ثمر نشست. اول اردیبهشت 1321 وزارت کشور طی مکتوبی به نخست‌وزیر از شکست سیاست طرح کشف حجاب پرده برداشت و نوشت: «جناب آقای نخست‌وزیر! به طوری که گزارش داده‌اند چندی است استعمال چادر سفید و اخیرا نیز چادر سیاه بین بعضی از بانوان معمول گردیده، در خیابان‌ها و معابر با چادر در حال عبور دیده می‌شوند»
کد خبر: ۴۳۱۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۰/۱۶
روایتی از حجت‌الاسلام فلسفی
حجت‌الاسلام محمدتقی فلسفی می‌گوید: فراموش نمي‌كنم روزي پيرزني كه موهاي سفيدش را حنا بسته بود، چادر به سر كرده بود و زير چادرش هم روسري داشت كه آن زمان چارقد مي‌گفتند. ناگهان يك پاسبان پليد سر رسيد و چادر را از سر پيرزن كشيد. اما وقتي چارقد را كشيد مقداري از موي سر زن هم كنده شد. پيرزن بيچاره سر برهنه بر زمين نشست و نمي‌دانست چه بايد بكند. عمل آن مأمور جاني با آن زن محترم در آن سن و سال، خيلي دردآور و تأسف‌بار بود.
کد خبر: ۴۳۱۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۰/۱۶
چهار روایت از اختناق رضاخانی
حجت‌الاسلام والمسلمین حاج سید سجاد حججی هم درباره اسارت زنان در ماجرای کشف حجاب می‌گوید: «در آن دوران اختناق رضاخانی و کشف حجاب ، واقعا مادرم در خانه زندانی شد. به خاطر عفاف و متانتی که داشت در طول آن مدت از منزل بیرون نیامد، حتی برای استحمام هم بیرون نمی‌آمد و در منزل با زحمت فراوان حمام می‌کرد. چون لازمه بیرون رفتن از منزل این بود که چادر به سر نکند... از آن تاریخ تا لغو قانون کشف حجاب ، مادرم از منزل بیرون نیامد. البته همشیره‌ام هم همین طور بود...»
کد خبر: ۴۳۱۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۰/۱۶
برگی از خاطرات آیت‌الله مسعودی خمینی
آیت‌الله مسعودی خمینی می‌گوید: مقاومت و عزم استوار مردم خمین برای تن ندادن به بدعت‌هایرضاخان میرپنج، مانع تحقق خواسته زورگویان قلدر شد. اما بعد از قیام مردم، شدت و حدت مأموران شاه برای پاره کردن چادرها و برداشتن عمامه‌ها کاهش یافت و در خمین تنها زنان کارمندان ادارات، به صورت مکشفه در مجامع حاضر می‌شدند. اما مردم عادی تسلیم نشدند و حتی سراغ دارم که برخی افراد برای اینکه مورد تعدی و تجاوز چماقداران قرار نگیرند، حتی یک بار هم در عصر رضاخان از خانه خارج نشدند.
کد خبر: ۴۳۱۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۰/۱۶
برشی از خاطرات آیت‌الله آل‌اسحاق
آیت‌الله آل اسحاق درباره شرایط زنان در زمان کشف حجاب می‌گوید: مادرم گریه می‌کرد و می‌گفت: پدرم، مادرم و برادرم مردند و من نتوانستم حتی در تشییع جنازه آنها شرکت کنم. اگر یک قدم از در خانه بیرون می‌گذاشتند، پاسبان‌ها حجاب‌شان را برمی‌داشتند و از آنجایی که حاضر نبودند بی‌حجاب بیرون بروند، میلیون‌ها زن در آن ایام در خانه‌هایشان زندانی بودند.
کد خبر: ۴۳۰۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۰/۱۶
برگی از خاطرات آیت‌الله مهدوی‌کنی
آیت‌الله محمدرضا مهدوی کنی می‌گوید: در آن زمان من كودك بودم و هنوز به مدرسه نمي‌رفتم، روزي در منزل بودم، هم‌شيره‌اي دارم كه سه سال از من بزرگ‌تر است. از مكتب‌خانه به منزل مي‌آمد. (در آن زمان مدرسه براي دخترها وجود نداشت) ديدم در حال گريه و زاري از مكتب‌خانه برمي‌گشت، زيرا مأمورين ژاندارمري چادرش را پاره كرده بودند.
کد خبر: ۴۳۰۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۰/۱۶
برشی از خاطرات آیت‌الله بدلا
آیت‌الله سید حسین بدلا می‌گوید: در آن ایام، رژیم ادعا می‌کرد که زنان ایرانی، خود مایل به بی‌حجابی هستند و تنها آخوندها هستند که سنگ حجاب را به سینه می‌زنند. وقتی مرحوم حاج شیخ عبدالکریم حائری رحلت کردند، در جریان تشییع جنازه ایشان، بانوان با حجاب کامل اسلامی ظاهر شدند و حتی از چادرهای قدیمی و سنتی خود استفاده کردند و آن روز ضمن اینکه علاقه شخصی و خودجوش زنان به این دستور قرآنی ثابت شد، عمال رژیم هم دیگر جرأت ایجاد مزاحمت برای زنان ما را نداشتند.
کد خبر: ۴۳۰۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۰/۱۶
برشی از خاطرات حمید سبزواری
جریان کشف حجاب را کاملا یادم هست. در این زمان من ۹ یا ۱۰ سال داشتم و فقط می‌دانم که عده‌ای را دعوت کردند در باغ ملی، ما بچه بودیم رفتیم، صدای ساز و آواز می‌آمد و گفتند نمایش می دهند و من رفتم پشت در؛ زن‌ها اول با حجاب آنجا رفتند و وقتی که آمدند بیرون، دیدیم که اینها حجاب ندارند. بعضی از آنها یک کلاه سرشان گذاشتند، سرشان را از خجالت داخل آن کردند. برخی از آنها دست شان را به صورتشان می گرفتند و از آنجا به سرشان می گرفتند با یک وضع بسیار موهنی از آنجا خارج می شدند.
کد خبر: ۲۹۳۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۳/۲۲
برشی از خاطرات آیت‌الله علی آل‌اسحاق
آیت‌الله علی آل‌اسحاق می‌گوید: یک پیره زن صد ساله را برای کشف حجاب آوردند در زنجان تا از او عکس بگیرند یک لباس بی‌آستین به پیرزن می‌پوشانند و کلاه پهلوی بر سرش می‌گذارند، با لباس بی‌آستین، کشف حجاب و کشف عفت می‌کردند، چند قدمی که پیرزن را می‌آورند، می‌بینند سنگین شده، بعد متوجه می‌شوند که او از ناراحتی مرده است، مأمورین می‌گویند که او هم باید در عکس باشد، بالاخره جسد پیرزن را می‌آورند و پسرهایش او را کنار کمر پدرشان نگه می‌دارند و عکس می‌گیرند.
کد خبر: ۱۹۷۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۰/۱۸
با وجود تلاش رژیم پهلوی در رفع حجاب، زنان محجّبه و متدّين همدان، همچنان پوشش خود را براى مقابله با رژيم، با استفاده از لباس‌هاى بلند و دستكش سياه حفظ مى‌كردند. آنها همچنين براى پوشش موهاى خود از كلاه استفاده مى‌كردند. مقاومت زنان همدان در امر کشف حجاب به حدى بود كه پس از سقوط ديكتاتورى رضاخان در شهريور 1320، مجدى حكمران همدان، به وزارت كشور نوشت: «در اين شهر، زن‌ها از هر طبقه در كوچه و بازار خيابان با چادرنماز يك‌رنگ راه مى‌روند و ممانعتى هم نمى‌شود.»
کد خبر: ۱۹۵۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۰/۱۷
اگرچه سیاست استعماری کشف حجاب در کرمان با تمام مساعی و اعمال زور پیگیری شد اما مقاومت مردم کرمان باعث شد کشف حجاب در این ایالت به نتیجه دلخواه رضاخان نرسد. به طوری که رئیس‌الوزراء، محمود جم به ایالت کرمان نوشت: «از قرار اطلاعاتی که می‌رسد بانوان در ولایات با چارقد در معابر عبور و مرور می‌نمایند. حتی بعضی‌ها به‌طور مضحک خود را به اشکال مختلف و عجیبی درآورده و مستور می‌دارند، چون ادامه این وضعیت غیرمطلوب و باعث مسئولیت است، اکیداً مقرر می‌گردد که هرچه زودتر این رویه متروک و هیچ‌کس از بانوان نباید با چارقد در معابر دیده شوند.» وی همچنین طی نامه‌ای به وزارت معارف و اوقاف نوشت: «از قراری که ایالت کرمان اطلاع می‌دهد چندی قبل در نتیجه اقدامات متخذه معلمات و محصلات دبیرستان آنجا کشف حجاب نموده بودند، ولی اخیراً غیر از چند نفر محصلات عموم معلمات و محصلات مجدداً مستور و با چادر به دبیرستان می‌روند.»
کد خبر: ۱۹۲۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۰/۱۷
مخالفان حجاب تلاش كرده‌اند تا با طرح این موضوع كه حجاب مخل آزادی زنان است بی‌حجابی را رواج دهند، در صورتی كه با مطالعه تاریخ می‌توان دریافت كه سیاست كشف حجاب رضاخان میرپنج، نه تنها آزادی را برای زنان به ارمغان نیاورد بلكه زنان را از فعالیت‌های اجتماعی و حضور در جامعه محروم و پایه‌های رژیم "دیكتاتوری" رضاخان را تقویت كرد.
کد خبر: ۲۷۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۴/۲۱
