مرکز اسناد انقلاب اسلامی

برچسب ها - جمعه سیاه
در تاریخ ۱۷ شهریور تظاهرات مردم تهران در خیابان ۱۷ شهریور و میدان ژاله، منجر به سرکوب خونین تظاهرکنندگان توسط نیروهای نظامی ارتش شاهنشاهی ایران شد. این حادثه آغازی بر پایان کار رژیم پهلوی ایران در نظر گرفته می‌شود که هر گونه امید به مصالحه میان انقلابیون و سلطنت‌طلبان را از میان برد.
کد خبر: ۸۵۱۶   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۱۸

بازنشر به مناسبت سالگرد فاجعه 17 شهریور
یک زن حامله‌ای که در پشت‌بام به شهادت رسیده بود توسط نیسانی به بیمارستان حمل می‌شد که توسط فرمانده گروهان جلوی نیسان را گرفتند و این شخص همانجا اقرار کرد که این زن را من هدف گلوله روی پشت‌بام قرار داده‌ام.
کد خبر: ۸۰۴۴   تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۱۶

به روایت رخ‌صفت
خانم‌ها میرفتند و می‌آمدند شعارشان‌ اين‌ بود که‌ شماها اگر خودتان‌ غيرت‌ راهپيمايی نداريد برويد در خانه‌ و به خانمهايتان‌ را بگوييد بيرون‌ بيايند و مردم‌ را تهييج‌ میکردند مردم‌ کم کم آمدند و ما از همان‌ جا راه‌ افتاديم‌ از درب منزل‌ آرام‌ آرام‌ آمدم‌ و همان‌ کنار خيابان‌ به‌ عنوان‌ راهپيمايی نمیآمدم‌ ولی خانم‌ها مفصل‌ هم‌ شعار میدادند و هم‌ هيجان‌ زده‌ بودند.
کد خبر: ۸۰۴۳   تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۱۶

به بهانه فاجعه جمعه سیاه
بالای‌ 50 دقیقه‌ فیلم‌ بود و با اینکه‌ فیلم كیفیت‌ مطلوبی‌ نداشته‌ ولی‌ تك‌ تك‌ صحنه‌‌هایش‌ ارزشمند بود.‌ آن‌ فیلم‌ را در چهار نسخه‌ تكثیر می‌كنند و همراه‌ با هر نسخه‌ یك‌ مترجم‌ انگلیسی‌ مسلط‌ می‌گذارند و این‌ فیلم‌ را به سراسر آمریكا می‌فرستند. در 17 شهریور آن‌ چیزی‌ كه‌ می‌بایست‌ انجام‌ می‌شد خود تهیه‌ فیلم‌ نبود بلکه مهم این بود که حقیقت‌ پیام‌ این‌ شهدا به‌ جامعه‌ جهانی‌ برسد و خوشبختانه‌ رسید.
کد خبر: ۸۰۴۱   تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۱۶

تصاویری از فاجعه 17 شهریور 57 منتشر شد.
کد خبر: ۷۱۴۶   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۱۷

موقعی که از منزل حرکت کردم نیتم این بود که تیری را که می‌خواهند به فلانی بزنند به من خواهد خورد و نیت شهادت کردم. الان که آن صحنه یادم می‌آید می‌‌دانم که نیت قربت کردم یعنی خالص خالص برای خدا داشتم می‌رفتم و هیچ شائبه دیگری در آن نبود.
کد خبر: ۷۱۴۲   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۱۵

بازخوانی فاجعه جمعه سیاه
در مدت‌ چند ثانیه‌ صدها نفر در خاك‌ و خون‌ غلطیدند. مردم‌ بی‌مهابا مجروحین‌ و شهدا را بر روی‌ دست‌ به‌ سوی‌ بیمارستان‌ها حمل‌ می‌كردند. اتاق‌ها، راهروها و حیات‌ بیمارستان‌ها مملو از مجروح‌ و جنازه‌ بود. مردم‌ اطراف‌ بیمارستان‌ها خانه‌های‌ خود را برای‌ پذیرش‌ مجروحین‌ مهیا می‌كردند. هر كس‌ هر چه‌ از لوازم‌ پزشكی‌، پنبه‌، پانسمان‌ و ملافه‌ داشت‌ به‌ بیمارستان‌ می‌آورد.
کد خبر: ۶۵۵۵   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۱/۰۸

برگی از خاطرات سردار یوسف فروتن؛
سردار فروتن می‌گوید: «كشتارها بسیار جدی بود. برخی می‌گفتند چهارصد نفر، برخی می‌گفتند هزار نفر، اما خود من بنابر مشاهداتی كه داشتم بر این باورم که از هشتصد تا هزار نفر كمتر نبود به‌خصوص كه بعدها شنیدم داخل مسجد محله شهید محلاتی رفته و آنجا زن‌های زیادی را به رگبار بسته بودند.»
کد خبر: ۶۱۷۶   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۶/۱۶

ویژه‌نامه "جمعه سیاه"| گفتگو با سیدمهدی قاسمی، شاهد عینی کشتار 17 شهریور؛
سیدمهدی قاسمی گفت: تعداد شهدا خیلی زیاد بود و همین طور جنازه روی زمین بود. همچنان ماموران رژیم پهلوی داشتند مردم را می‌کشتند. من آن روز از ساعت 7 صبح تا شب، حدود 3000 جنازه تکه پاره دیدم که هنوز هم جلوی چشمم است.
کد خبر: ۳۵۰۶   تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۱۷

ویژه‌نامه "جمعه سیاه"| روایتی از ولی‌الله چه‌پور
مشاهده منظره کفش‌های برجای مانده، چادرها و روسری خانم‌ها، زنان غش کرده و شهید شده و سالم بر روی هم افتاده و صدای ناله و ضجه از گوشه و کنار میدان، صحنه دلخراشی را به وجود آورده بود و هر انسان با احساسی را منقلب و دگرگون می‌کرد. از طرفی در آن شرایط اقدامی مقدور نبود. در میدان حکومت نظامی برقرار شده و هر گونه کمک رسانی و اقدام برای تخلیه شهدا و نجات مجروحان بدون اذن نظامیان مسلح مستقر در میدان با خطر تیراندازی و کشتار مواجه می‌شد.
کد خبر: ۳۴۹۵   تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۱۷

ویژه‌نامه "جمعه سیاه"| برشی از خاطرات آیت‌الله مهدوی‌کنی
حدسی که آن زمان زده می‌شد این بود که دستگاه پهلوی می‌خواست از این جمع سوء استفاده کند و شاید مایل بود چنین جمعی پیدا شود و زهر چشمی بگیرد و لذا آنها بدون اعلام قبلی، به عنوان حکومت نظامی مردم را به رگبار بستند و فکر می‌کردند که این آخرین حرکتی است که مردم انجام می‌دهند و با این کار می‌توانند مردم را به تسلیم وادار کنند و انقلاب را سرکوب کنند.
کد خبر: ۳۴۹۴   تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۱۷

ویژه‌نامه "جمعه سیاه"| برشی از خاطرات فضل‌الله فرخ
یکی از مسائل ناراحت‌کننده این بود که گاهی پرستارها می‌آمدند بیرون و گریه می‌کردند و می‌گفتند: عده‌ای می‌آیند سرم را از دست بیمارها می‌کشند و حتی اگر ما مراقبت نکنیم آمپول هوا تزریق می‌کنند و مجروحین را شهید می‌کنند.
کد خبر: ۳۴۹۳   تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۱۷

ویژه‌نامه "جمعه سیاه"| برشی از خاطرات علی‌محمد بشارتی
آمار رسمی که درخصوص تعداد شهدا اعلام کردند خیلی کمتر از تعداد واقعی آن‌ها بود. رژیم تعداد شهدا را هشتاد و نه و تعداد مجروحین را دویست و پنجاه تن اعلام کرد. البته قبل و بعد از انقلاب هیچ آمار دقیقی از تعداد شهدای ۱۷ شهریور به دست نیامد؛ اما من که در بهشت زهرا (س) بودم روی پای یکی از جنازه‌های شهدا عدد ۱۷۲۳ را دیدم. معلوم بود که این‌ها را از یک کانال رسمی، مثلا ساواک، عبور داده و جواز دفن صادر کرده‌اند و آن شماره هم، شماره مسلسل افرادی بود که از کانال گذشته‌اند.
کد خبر: ۳۴۹۲   تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۱۷

ویژه‌نامه "جمعه سیاه"| روایتی از حجت‌الاسلام حسن روحانی
در تمامي‌ روزنامه‌ها از اين‌ فاجعه‌ به‌ عنوان‌ «جمعه‌‌ سياه‌» يا «سپتامبر سياه‌» و يا «8 سپتامبر خونين‌» ياد شد و تقريباً در همه‌‌ مقالات‌ بر اين‌ نكته‌ اشاره‌ شده‌ بود كه‌ ادامه‌ حيات‌ رژيم‌ در ايران‌ غيرممكن‌ است‌. بعضي‌ از خبرگزاري‌ها گفته‌ بودند كه‌ كارتر تلفني‌ با شاه‌ صحبت‌ كرده‌ و به‌ او قول‌ حمايت‌ داده‌ است‌. ولي‌ همه‌ متذكر مي‌شدند كه‌ در شرايط‌ فعلي‌ اين‌گونه‌ حمايت‌ها بي‌تأثير است‌.
کد خبر: ۳۴۹۰   تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۱۷

ویژه‌نامه "جمعه سیاه"
در آن روز، رژیم شاهنشاهی حتی به کودکان هم رحم نکرد و بار دیگر دست خود را به خون ملت ایران آلوده کرد. یکی از افرادی که شاهد کشته شدن کودکی در مقابل پدر و مادرش بود؛ می‌گوید: «یک بنده خدایی را در خیابان شکوفه در خانه‌شان را زدند. او بچه همان خانه بود. نمی‌دانم تا حالا آن خانه را فروخته‌اند یا نه ولی تا چندی قبل جای گلوله‌ها روی در آهنی بود. در آن روز چند گلوله به در خورده بود و آن‌ها آن بچه را جلوی پدر و مادرش کشتند.»
کد خبر: ۳۴۸۹   تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۱۷

ویژه‌نامه "جمعه سیاه"| برشی از خاطرات حجت‌الاسلام جعفری اصفهانی
سربازها و کماندوها، چهار جا کمین کرده بودند؛ جلوی سینما، کنار داروخانه، پشت میدان و روبه‌روی خیابان. آنها ناگهان وارد جمعیت شدند و کشتار بی‌رحمانه خود را شروع کردند. ماشین‌های آب‌پاش هم آورده بودند. همه آن‌ها سلاح یوزی به همراه داشتند و تا پایان روز به کشتار خود ادامه دادند.
کد خبر: ۳۴۸۸   تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۱۷

17 شهریور 1357
کد خبر: ۱۲۲۰   تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۶/۱۷

اینستاگرام مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر کرد
واقعهٔ شهریور ۱۳۵۷ معروف به «جمعهٔ سیاه» واقعه‌ای در جریان ناآرامی‌هایی بود که در نهایت به وقوع انقلاب ۱۳۵۷ ایران انجامید، در تاریخ 17 شهریور تظاهرات مردم و انقلابی در خیابان ژاله (۱۷ شهریور) و میدان ژالهٔ (شهدا) در تهران، منجر به سرکوب خونین تظاهرکنندگان توسط نیروهای نظامی ارتش شاهنشاهی ایران شد.این حادثه آغاز پایان کار رژیم پهلوی ایران در نظر گرفته می‌شود که هر گونه امید به مصالحه میان انقلابیون و سلطنت‌طلبان را از میان برد.
کد خبر: ۱۱۹۲   تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۶/۱۶

روزنامه "لوموند" طی گزارشی اعتراف كرد كه برنامه كشتار مردم در 17 شهریور، قبلاً از سوی رژیم پهلوی در دستور كار نظامیان قرار گرفته بود. این روزنامه نوشت: «روز جمعه صبح، وسایل نقلیه سنگین نظامی در شاهراه‌ها و نقاط حساس پایتخت مستقر شدند. سربازان كلاه خود بر سر، آنچنان كه گویی برای شلیك كردن مصمم هستند اسلحه‌های خودكار خود را به سوی رهگذران نشانه گرفتند. شب قبل از روز جمعه، تعداد قابل ملاحظه‌ای از سربازان عملاً، تمام قسمت‌های میدان ژاله را با تجهیزات كامل محاصره كرده بودند.»
کد خبر: ۳۳۰   تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۶/۱۷

تازه های کتاب