مجلس
۴

مجلس

حکومت قاجار چگونه انتخابات مجلس را برگزار می کرد + سند
ویژه‌نامه " انتخابات مجلس"

حکومت قاجار چگونه انتخابات مجلس را برگزار می کرد + سند

یکی از مهمترین چالش‌هایی که همواره در ادوار مختلف تاریخ مجالس ایران گریبانگیر آن بوده، مساله تقلبات انتخاباتی است. اهمیت این موضوع و پیش‌بینی وجود مشکلات انتخاباتی موجب گردید که در زمان نگارش نظامنامه اول(قانون انتخابات)، ماده دهم و یازدهم به این مساله اختصاص یافته و در این مواد قید گردد که شکایات از نحوه انتخابات مناطق مختلف، توسط انجمن‌های ایالتی مورد رسیدگی قرار گیرد و چنانچه شکایتی از انجمن‌های محلی باشد، به این انجمن‌ها ارجاع شود و در صورت عدم بررسی و نتیجه مورد نظر، به مجلس شورای ملی فرستاده شود. این موضوع در مواد 53 و 54 نظامنامه دو درجه‌ای و ماده‌های 45 و 46 نظامنامه یک درجه‌ای نیز مورد اشاره قرار گرفت.
علل رویگردانی مردم از مجالس دوره قاجار
ویژه‌نامه " انتخابات مجلس"

علل رویگردانی مردم از مجالس دوره قاجار

دلایلی چون وجود جنگ، ناآرامی‌ها و درگیری ها، زیان‌های مالی و اقتصادی طبقات فرودست جامعه از این صدمات، مشکلات قانون انتخابات و نارضایتی مردم از نحوه انتخاب نمایندگان و نبود نمایندگانی از اقشار پایین اجتماع در مجلس، ناآشنایی نمایندگان منتخب با مسائل و معضلات مناطق انتخابی، نبود سواد و آگاهی سیاسی در بین اکثریت مردم، نادیده انگاشته شدن ایلات، عشایر و روستاییان، جامعه و تفکرات سنتی و در نتیجه فهم و درک نادرست از بنیادهای جدید مدنی و قانونی در میان مردم، مشکلات معیشتی و معضلات مالی ایران، دخالت‌های بیگانگان در امور داخلی ایران علی‌الخصوص در بسته شدن مجالس، سودجویی نمایندگان و کم‌توجهی آنان نسبت به مشکلات مردم و درگیر شدن آنان در مسائل سیاسی، جدایی احزاب از مردم و نداشتن پایگاه مردمی را به عنوان عوامل موثر در کاهش میزان رغبت مردم به مجالس دوره قاجار دانست.
احزاب سیاسی در مجالس دوره قاجار
ویژه‌نامه "انتخابات مجلس"

احزاب سیاسی در مجالس دوره قاجار

حزب در ایران به شکل امروزی و نوین آن، پس از انقلاب مشروطیت پا گرفت و احزاب به صورت علنی و رسمی در جامعه به فعالیت پرداختند. در دوران ناصری، انجمن‌های مخفی و ملی در گروه‌های محدود تشکیل و افراد به صورت مخفیانه به عضویت این انجمن‌ها در می‌آمدند. هدف از تشکیل انجمن‌های فوق، تلاش در جهت ایجاد اصلاحات در امور دولتی و حکومتی و بهبود شرایط کلی کشور بود. این انجمن‌ها نقش موثری در جریان انقلاب مشروطیت برعهده داشتند. انجمن‌های مذکور، داعیه احزاب سیاسی نداشتند و بعد از اعطای مشروطه و تشکیل مجلس نیز به فعالیت خود ادامه ندادند و حتی شمار بسیار اندکی از اعضای آن‌ها وارد مجلس شدند.
تیغ تیز نسیم شمال بر گلوی مجلس شورای ملی
ویژه‌نامه " انتخابات مجلس"

تیغ تیز نسیم شمال بر گلوی مجلس شورای ملی

از آغاز مشروطیت تا تغییر سلطنت قاجار، روزنامه‌های زیادی انتشار یافت که از شاه تا وزرا، رجال دولتی و نمایندگان مجلس و غیره را مورد خطاب قرار می‌دادند. از جمله این روزنامه‌ها که در این دوران سهم مهمی در آگاهی‌بخشی به مخاطبان خویش برعهده داشت، می‌توان به جریده نسیم شمال اشاره کرد. زبان نشریه نسیم شمال عامه‌فهم و گیرا بود و همین مساله موجب افزایش مخاطبان وی می‌گردید. یکی از اصلی‌ترین موضوعات مورد توجه سید اشرف‌الدین، مجلس شورای ملی و عملکرد آن بود که وی با بهره‌گیری از ضرب‌المثل‌ها، اشعار و طنزی تلخ، به انتقاد از نهاد مجلس در این دوران می‌پرداخت.