رمضان در تاریخ انقلاب اسلامی

واحدى مى‌رود بالاى منبر مى‌ایستد، عبایش را کنار مى‌زند، فریاد مى‌کشد: الله اکبر. بسم الله الرحمن الرحیم. یک روز در این مملکت طرفداران کسروى با گروه رزمنده‌شان مى‌خواستند نواب‌صفوى را بزنند، امروز همان‌ها مرا از منبر مى‌خواهند بکشند پایین، من به تمام برادرانم دستور مى‌دهم هرکس که خواست شلوغ کند دهانش را بگیرند تا نتواند نعره بزند و صحبت‌هاى من تمام بشود.

«روز بیست‌ویکم ماه رمضان، من بر روی منبر با استناد به قرآن کریم گفتم: هرکس به شعائر اسلامی حمله کند، کافر و واجب‌القتل است... بدانید که هیچ‌کس بیش از شخص شاه و دولتش به این امور حمله نکرده است؛ بنابراین، این‌ها واجب‌القتل‌اند.»

«هنوز فرمانده مذكور آمرانه در امر و نهى بود كه آيت‌الله قاضى چنان سيلى محكمى بر گوش او نواخت كه كلاهش چند متر آن طرف پرتاب شد. پس از اين خطاب به او گفت: خجالت نمى‌كشيد، كه مردم را در مسجد به حبس كشيده و با گاز اشک‌آور مورد آزار قرار داده‌ايد؟ حالا هم با بى‌شرمى مى‌گوييد: از طرف ديگر برويد؟»

تصاویر گویای این حقیقت است که زیست قرآنی رزمندگان در جبهه‌ها اهمیت بسزایی در پیشبرد معنوی جنگ داشت.

در زندان مجموعه‌هاى متعددى از نظر فكرى و اعتقادى حضور داشتند كه به نوعى با هم ارتباط و تعامل و گاهى برخورد و تضاد پيدا مى‌كردند. اين مجموعه‌ها به طور كلى به دو مجموعه و گروه مسلمان و غيرمسلمان تقسيم مى‌شدند.

يک بار در ماه رمضان كه روزه بودم، متوجه اين قضيه شدند. مرا خواباندند و دهانم را به زور باز كردند و به درون آن آب ريخته و تف كردند. احمق‌ها فكر مى‌كردند به اين ترتيب روزه‌ من باطل مى‌شود.

 اولين كارى كه آقاى نواب در آن‌جا، از نظر اجتماعى انجام دادند، اين بود كه گفتند آمار مردم را بگيرند و محاسبه كنند چند درصد از آنان غنى و چند درصد فقيرند. اين كار را انجام دادند و آمار را به آقاى نواب دادند. آقاى نواب در يک سخنرانى از افراد متمول و ثروتمند خواستند كه هر قدر كه در توان‌شان است، به فقرا كمک نمايند.

پلیس به درون مسجد حمله كرد و نارنجک‌های حامل گاز اشک‌آور را به درون مسجد رها كرد. با انفجار نارنجک مردم وحشت‌زده به این طرف و آن طرف می‌رفتند. پلیس هرچه را می‌یافت به آتش می‌كشید. در این هنگام حجت‌‌الاسلام عمید زنجانی با زحمت زیاد در حالی كه جمعیت به دنبالش روان بودند خود را به بیرون مسجد رسانید، ولی دیگر دیر شده بود.

دو سه شب كه گذشت، ایشان [حاج محمدتقی طرخانی] یک شبی به من زنگ زد، گفتند ما مسجد را ساختیم... بیایید شما هیأت امنا شوید و من گفتم دكان را ساختید سرقفلی را فروختید به من، می‌گویید بیا. تیشه به ریشه‌ اسلام می‌خورد. ایشان [حاج محمدتقی طرخانی] یک ایستی كرد و گفت آقای همدانی معرفی كرده، گفتم هركس می‌خواهد باشد.

«بنا شد که میل زورخانه و دمبل درست بکنیم و وسایل انفجاری را در دمبل و دو تا کلت کوچک هم در میل زورخانه قرار بدهیم.»

ساعت ۵ بعد از ظهر ما را از زندان کمیته حرکت دادند. هفت ساعت ما را از این سالن به آن سالن می‌بردند. وقتی که به زندان اوین رسیدیم ساعت تقریباً یک بعد از نصف شب بود و ما هنوز افطار نکرده بودیم؛ بنابراین غذا خواستیم. غذایی در کار نبود. یک سینی پر از سیب‌های نیمه‌پوسیده برایمان آوردند. کسانی که بیشتر گرسنه بودند و یا ناراحتی معده داشتند از این سیب‌ها برمی‌داشتند و جا‌های سالم آن را گاز می‌زدند.

«او[فرمانده] آمد سخنرانی‌ كرد، و گفت‌ دانشجویان‌ توجه‌ كنند كه‌ همین‌ خدمت‌ شبانه‌روزی‌ ما و زحمتی‌ كه‌ ما می‌كشیم‌ روزه‌ی ماست‌ و عبادت‌ ماست‌. دانشجو چه‌ معنی‌ دارد كه‌ خودش‌ را ضعیف‌ كند؟ از صبح‌ تا عصر درس‌ دارد. در كلاس‌ها می‌خواهید مطالب‌ را یاد بگیرید؛ با شكم‌ گرسنه‌ كه‌ نمی‌شود مطالب‌ علمی‌ فهمید؛ پس‌ بنابر این‌ امسال‌ كسی‌ روزه‌ نمی‌گیرد. من‌ دستور داده‌ام‌ كه‌ جیره‌ گروهان‌ ما را در سحری‌ قطع‌ كنند.»

مجموعه پیش رو عکس‌هایی از سال‌های مختلف محفل انس با قرآن با حضور آیت‌الله خامنه‌ای است، که هرساله در نخستین روز ماه مبارک رمضان برگزار می‌شود.

 در زندان‌ افرادی‌ بودند كه‌ تقیدی‌ به‌ مذهب‌ نداشتند، ولی‌ ضد مذهب‌ هم‌ نبودند و از همراهی‌ با مذهبی‌ها هدف‌ سویی‌ را دنبال‌ نمی‌كردند. با اتفاقات‌ بعدی‌، متوجه‌ شدیم‌ كه‌ این‌ نزدیكی‌ و همراهی‌ از سوی‌ آن‌ خانم‌ كمونیست‌ و یكی‌ دو نفر دیگر، بدون‌ هدف‌ و تصادفی‌ نبوده‌ و آن‌ها با این‌ نزدیكی‌ و اعمال‌ این‌‌گونه‌ روش‌ها، در پی‌ القای‌ اندیشه‌های‌ خود بوده‌اند.

رسولی در بازجویی‌اش به عباس گفته بود كه شما پدر و پسر آرامش خوزستان را بر هم زدید. ما شما را مجازات خواهیم كرد، ولو این‌كه در خرمشهر هر اتفاقی بیفتد. از این جملات رسولی پیدا بود كه بعد از دستگیری ما، در خرمشهر اتفاقاتی افتاده و اعتراضات و تظاهراتی انجام شده بود.

با بیرون آمدن افراد از خانه‌ آقای مروارید، دیدیم چند کامیون نظامی آن‌جا ایستاده است. همه بازداشت شدیم و ما را با ماشین‌های سرپوشیده نظامی به جایی بردند که نمی‌دانستیم کجاست...

همان طوری که در نظریه رهبر عملیات به استحضار رسیده عکس مزبور از سرى عکس‌هاى قدیمى می‌باشد و منبع ۹۵۸ نیز در تحقیقات معموله اظهار داشته که تعدادى از عکس‌هاى فوق در رمضان سال گذشته وسیله آقاى سید على‌اصغر مصطفوى از کازرون به بوشهر آورده شده که در لاى قرآن‌ها قرار می‌داده است.

«سیدعلی خامنه‌ای چند نفر از بازاری‌ها را دعوت کرده بود که راجع به برنامه ماه رمضان فکری بکنند و سرانجام قرار شد که آیاتی از قرآن به‌ وسیله خامنه‌ای انتخاب و پس از نماز ظهر در مسجد خوانده شود.»

یکی از مهمترین ویژگی یاران اصیل و اصلی امام در دوران مبارزه آن بود که همگی با قرآن، انس بسیار زیادی داشتند و همیشه جلسات وعظ و سخنرانی آنان با محوریت قرآن بوده است. قرآن محوری یاران امام برای مبارزه باعث آن شده بود که منبر و سخنرانی از پایین بودن محتوا رنج نبرد و سخنران و واعظ به مسئولیت سیاسی و اجتماعی زمان خود عمل نماید. این احساس مسئولیت نسبت به جامعه و نه فقط جامعه ایران بلکه نسبت به سایر ملت های مظلوم همانند ملت فلسطین، ناشی ازآموزه های ناب قرآن می باشد.

یکی از مهم‌ترین حساسیت‌های رژیم پهلوی، سخنرانی‌های مذهبی در ماه مبارک رمضان بود. سخنرانی‌ها و جلسات مذهبی با دقت رصد و مورد واکاوی قرار می‌گرفتند و چنانچه در این جلسات، موضوعاتی با مباحث سیاسی روز و یا مسائلی همچون مبارزه با ظلم و یا قیام حسین بن علی(ع) مطرح می‌شد، واعظ تحت نظر قرار می‌گرفت و یا در مواردی ممنوع‌المنبر و حتی دستگیر می‌شد. یکی از کسانی که ساواک همواره روی او حساسیت داشت، حاج شیخ علی‌اصغر مروارید واعظ ثابت هیئت انصار الحسین بود.

با ورود آیت‌الله مفتح به مسجد قبا، عملاً گرایش و نگاه سیاسی ضدرژیم، تبدیل به بخشی اساسی از فعالیتهای این مسجد شد و به‌تدریج فعالیتهای علمی، فرهنگی و مبارزاتی در این مسجد ادامه یافت. نیروهای مبارز در این مکان گرد هم می‌آمدند تا هم از نظر معنوی و علمی، مقدمات رشد خود را فراهم آورند و هم برنامه‌های مبارزاتی‌شان را قوت بخشند. به این ترتیب، مسجد قبا تبدیل به یکی از مراکز اصلی انقلاب اسلامی در تهران شد.