بازخوانی اعلامیه آیت‌الله کاشانی در تحریم تجدید رابطه با انگلیس در سال 1332/ آیت‌الله کاشانی: روز تجدید رابطه با انگلیس روز "عزای ملی" است

آیت‌الله کاشانی علاقه‌‎مندی خود به حفظ استقلال مملکت را محرک اصلی در ذکر حقایق عنوان کرده و نوشته بود: «به تبعیت از این هدف نهایی است که هر چند یک‌بار بنا به مصالح مملکت و خیر و صلاح ملت به نشر اعلامیه مبادرت می‌ورزم و به اتکای افکار عمومی، مصلحت نمی‌دانم که برخی از وطن‌فروشان فرومایه به تحریک اجانب در نهضت مقدس ملی ما رخنه کرده و به دسایس و حيل مزدورانه، جانبازی‌های هموطنان ستم کشیده را تباه و زایل سازند.»
شنبه ۱۷ آذر ۱۳۹۷ - ۱۵:۳۴

پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ بعد از کودتای امریکایی انگلیسی 28 مرداد 1332، رژیم پهلوی کوشید رابطه با انگلیس را که در دوران نخست‌وزیری مصدق تیره و تار شده بود، عادی کند. موضوعی که در 16 آذر همان سال نیز با واکنش دانشجویان مواجه شده بود.

در همین رابطه، آیت‌الله سید ابوالقاسم کاشانی، از رهبران نهضت ملی نفت ایران که سابقه‌ای طولانی در مبارزه با استعمار داشت، با صدور اعلامیه‌ای مخالفت شدید خود را با برقراری مجدد رابطه با انگلستان اعلام کرد.

حسن سالمی، نوه دختری آیت‌الله کاشانی که در ماجرای توزیع این اعلامیه فعال بود، در بخشی از کتاب خاطرات خود که با عنوان "تاریخ نهضت ملی شدن صنعت نفت ایران از نگاهی دیگر" توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده است درباره اعلامیه آیت‌الله کاشانی در رد از سرگیری رابطه با انگلستان می‌گوید: «آیت‌الله کاشانی در آن اعلامیه در خصوص تجديد رابطه با انگلستان سخن گفته و از مردم خواست که نوار سیاه به سینه بزنند. این اعلامیه در یک شماره اطلاعات که از آن چند صد نسخه چاپ شد وجود دارد ولی دولت از ادامه طبع آن جلوگیری نمود و مابقی نسخه‌های روزنامه بدون اعلامیه، انتشار یافت و مجبور شدیم آن را به صورت شب‌نامه منتشر کنیم... بعد از انتشار این اعلامیه، من و مرحوم کاظم خلیلی خواهرزاده‌ی آیت‌الله کاشانی و عده‌ای از مریدان ایشان را به زندان انداختند، ولی من با کمک دایی‌ام مصطفی یک روزه آزاد شدم...»

در اعلامیه آیت‌الله کاشانی آمده بود: «هموطنان عزیز! با توکل به الطاف خدای لایزال و با استظهاری که به حسن تشخیص ملت رنجدیده ایران دارم، دیباچه‌ حیات خود را حفظ منافع و مصالح وطن قرار داده و در این راه از بذل جان هم دریغ نکرده و نخواهم کرد و تا پیروزی نهایی نصیب هموطنان ارجمندم نگردد، دمی از پای نخواهم نشست.»

آیت‌الله کاشانی علاقه‌مندی خود به حفظ استقلال مملکت را محرک اصلی در ذکر حقایق عنوان کرده و نوشته بود: «به تبعیت از این هدف نهایی است که هر چند یک‌بار بنا به مصالح مملکت و خیر و صلاح ملت به نشر اعلامیه مبادرت می‌ورزم و به اتکای افکار عمومی، مصلحت نمی‌دانم که برخی از وطن‌فروشان فرومایه به تحریک اجانب در نهضت مقدس ملی ما رخنه کرده و به دسایس و حيل مزدورانه، جانبازی‌های هموطنان ستم کشیده را تباه و زایل سازند.»

رهبر نهضت ملی نفت، تبلیغات شومی را که «می‌کوشند نهضت مقدس ملی ما را بی‌اساس و بی‌ارزش جلوه دهند و از این راه به اغراض و نیات فاسد و وطن بر باد ده خویش نائل آیند و به زعم خود زمینه را بر وفق مراد انگلستان و امثال او مساعد کنند تا آن‌ها بتوانند نغمه‌ جدید روابط را ساز نمایند» تقبیح می‌کرد.

وی در همین اعلامیه متذکر شد: «دولت انگلستان باید عملا مبارزات ضد استعماری و حق طلبانه ملت ما را اعتراف نموده و حق حاکمیت و استقلال ما را چنانچه در شأن یک ملت زنده و مستقل و آزاد است، برای ملت ایران قائل گردد...»

آیت‌الله کاشانی تاکید کرده بود: «هر چه در این راه جراید مزدور بیشتر قلم فرسایی کنند، کمتر نتیجه خواهند گرفت؛ زیرا مردم هوشمند این مملکت با آن همه تلاش‌ها و کوشش‌ها و محرومیت‌ها دیگر حاضر نخواهند شد که ببیند دولت بریتانیا بساط سابق را در این کشور گسترده و ایادی ناپاک خود را بر جان و مال و ناموس او مسلط سازد.» وی در پایان این اعلامیه از مردم ایران خواسته بود هرگز «تسلیم امیال بیگانگان» نشوند.

رکن دوم ارتش در 18 آذرماه 1332 درباره این اعلامیه آیت‌الله کاشانی گزارش داد: «امروز (17 آذر) ساعت 10:30 صبح، کاشانی اعلامیه‌ای مبنی بر مخالفت با تجدید روابط سیاسی با انگلستان... [را] انتشار داده و در آن اشاره نموده است که مردم لباس سیاه و یا علامت سیاه نصب نمایند و در مغازه‌های خود هم علامت سیاه آویزان کنند.»

این گزارش همچنین درباره نحوه توزیع اعلامیه فوق افزود: «...دو نفر از اشخاص مزبور اعلامیه را در محوطه جلوی منزل کاشانی در بین مردم پخش نموده و حتی یک شماره از آن را به پاسبان پست و یک شماره به مامور کارآگاهی می‌دهند. پس از چندی رئیس کلانتری از جریان امر مستحضر شده، به حوالی منزل کاشانی می‌آید ولی آن دو نفر که مامور پخش اعلامیه بودند، فورا به داخل منزل کاشانی می‌روند. در ساعت 12 یک ماشین سرباز و یک دستگاه فرستنده از فرماندار نظامی به جلوی منزل کاشانی می‌آیند، چون مشاهده می‌نمایند که خبری نیست، مراجعت می‌کنند. ساعت 5 بعدازظهر سید محمد کاشانی اعلامیه‌های مزبور را به چند نفر از اشخاص نامبرده بالا داده تا در خیابان‌های لاله‌زار و اسلامبول و ناصریه و بازار منتشر نمایند...»

بازخوانی اعلامیه آیت‌الله کاشانی در تحریم تجدید رابطه با انگلیس/ آیت‌الله کاشانی: روز تجدید رابطه با انگلیس روز

آیت‌الله کاشانی در یک جلسه مطبوعاتی در 20 آذر بار دیگر تجدید رابطه با انگلستان را "عزای ملی" خوانده و عنوان کرد: «روزی که دولت اعلام تجدید رابطه بدهد روز عزای ملی است و باید مردم نوار سیاه به سینه خود نصب کنند و به علاوه هر مغازه با خط درشت به مغازه خود بنویسند و اظهار تنفر از انگلیسیی‌ها و مساعدین آن‌ها چه خارجی و چه عمال داخلی بنمایند.»

این خبر را به اشتراک بگذارید:
ارسال نظرات