ماهیت جبهه ملی و نهضت آزادی از زبان مهندس بازرگان + سند
در بخشی از این گزارش آمده: « مهندس بازرگان میگفت: ما هرگز برنامهاى براى تضعیف مقام سلطنت نداریم و با تودهایها همهمکارى نخواهیم نمود و میخواهیم فقط از آزادى در ایران دفاع کنیم...».
پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ نهضت آزادی در سال 1340 اعلام موجودیت کرد. مهندس مهدی بازرگان از موسسین و عناصر شاخص این نهضت بود. ماهیت نهضت آزادی که با رویکرد اصلاحی نسبت به جبهه ملی تأسیس شده بود در بیان عناصر اصلی آن قابل بررسی است که هیچگاه به دنبال مبارزه با سلطنت و براندازی رژیم شاهنشاهی نبودهاند.
بطوری که در سندی از ساواک در خرداد ماه 1340 به این مهم اشاره شده است:
شماره : 316/1033 تاریخ : 40/3/10
موضوع: نهضت آزادى ایران
مهندس بازرگان که به اتفاق عدهاى از دوستان خود تشکیلات جدیدى به نام نهضت آزادى تشکیل دادهاند، میگفت: کسانیکه تحت عنوان جبهه ملى فعالیت خود را شروع کردهاند اکثراً کسانى هستند که موضوع جبهه ملى را وسیله اجراى مقاصد شخصى و سیاسى خود قرار دادهاند و خود دکتر مصدق نیز با آنها نظر مساعدى ندارد. این عده میخواهند تحت عنوان جبهه ملى جنجال و آشوبى در تهران ایجاد کرده از دولت و مقامات مسئول کشور مزایائى به دست آورند و براى پیشرفت مقاصد سیاسى خود بىمیل هم نیستند از وجود تودهایها استفاده کنند.
مهندس بازرگان میگفت: ما هرگز برنامهاى براى تضعیف مقام سلطنت نداریم و با تودهایها همهمکارى نخواهیم نمود و میخواهیم فقط از آزادى در ایران دفاع کنیم.
بخش بایگانى ـ به پرونده مربوطه ضمیمه و به اداره یکم ارجاع شود. 20 / 3 / 40
منبع: مرکز بررسی اسناد تاریخی