نقش سرویس‌های جاسوسی آمریکا و فرانسه در انفجار 8 شهریور 1360

پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی- دکتر جواد منصوری؛ روز 8 شهریور سال 1360 در یک اقدام تروریستی توسط سازمان مجاهدین خلق، جلسه شورای امنیت کشور به شهادت شهیدان محمدعلی رجائی (رئیس جمهور) و محمدجواد باهنر (نخست‌وزیر) ختم شد. مستندات و دلایل فراوانی وجود دارد که نقش دولت‌های بزرگ در انفجار ساختمان نخست‌وزیری – نظیر بسیاری از دیگر اقدامات تروریستی- را نشان می‌دهد. روزنامه جمهوری اسلامی، در همان زمان، خبر «خبرگزاری پارس» را به نقل از «فرانس پرس» منتشر ساخت که طی اطلاعیه‌ای در لندن، سازمان مجاهدین خلق، مسئولیت انفجار دفتر نخست‌وزیری را برعهده گرفت.[1] این خبر نه در آن زمان و نه در سال‌های بعد، چندان مورد اشاره و استناد قرار نگرفت و گویا ناشی از عدم هماهنگی با دفتر سازمان در لندن و یا تعجیل خبرگزاری فرانسه، به طور ناخواسته انتشار یافته بود، که با توجه به عواقب حقوقی و بین‌المللی آن به سرعت نادیده گرفته شد و تکذیب گردید.[2]

عجیب این بود که قبل از خبرگزاری ایران یا هر مقام و دستگاه ایرانی، خبرگزاری فرانسه، خبری را با این مضمون آن هم بلافاصله پس از انفجار مخابره کرد که «بر اثر انفجار یک بمب در دفتر ریاست‌جمهوری، رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر ایران کشته شدند.» اگر به آرشیو اخبار آن روز مراجعه شود، روشن می‌شود که خبرگزاری فرانسه، خبر را قبل از خبرگزاری جمهوری اسلامی منتشر کرده است. این مسئله برای بررسی تاریخی بسیار اهمیت دارد و نشان می‌دهد که دست فرانسه در وقایع این دوران در کار بوده است.

یک روزنامه روسی نیز درباره نقش دولت آمریکا در انفجار ساختمان نخست‌وزیری اعلام کرد: «سازمان اطلاعاتی امریکا (سیا) در حال حاضر، پارتیزان‌های ایرانی را برای مبارزه علیه رژیم ایران آماده می‌کند. سوء قصد به جان رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر، به وسیله دستگاه‌های جاسوسی امریکا و ابوالحسن بنی‌صدر، رئیس‌جمهور معزول تدارک شده بود.»[3]

در بیانیه رسمی وزارت خارجه آمریکا در باره سازمان که در سال 1373 صادر شد، رسماً به مسئولیت سازمان در انفجار هشتم شهریور تصریح شده است: طبق گزارشات در تاریخ 30 اوت (8 شهریور) مجاهدین در جلسه شورای امنیت ملی رژیم ایران بمب‌گذاری نمودند که منجر به کشته شدن رئیس‌جمهور جدید محمدعلی رجایی و نخست‌وزیر جدید وی، محمدجواد باهنر گردید .... مجاهدین صورت مجزا و منفرد مسئولیت برخی اقدامات تروریستی را که فکر می‌کردند نتیجه آنها باعث تقویت وجهه آنها می‌شد بر عهده گرفتند ... به‌رغم عدم پذیرش رسمی مسئولیت انفجارهای 7 تیر و 8 شهریور، ولی یادآوری این مسئله مهم است که مجاهدین به‌خصوص در اوایل دهه 1980 (دهه 60 شمسی) هم تمایل و هم توان انجام مقاصد خشونت‌بار خویش را داشتند.

مسعود رجوی، در سال 1378، در دیدار با «سپهبد طاهر جلیل حبوش» رئیس سازمان کل اطلاعات عراق، ضمن اعتراف به انجام عملیات تروریستی 8 شهریور، گفت: «کاخ سفید و کاخ الیزه می‌دانستند، با کاخ الیزه هم ارتباط داشتیم، می‌دانستند که... چه کسی و چرا عملیات علیه رئیس‌جمهوری و علیه رئیس‌الوزرای ایران انجام داد. آنها می‌دانستند و خوب هم می‌دانستند، ولی صِفت تروریست به ما نزدند.»[4]

شهید رجایی نیز دو هفته مانده به انفجار دفتر نخست‌وزیری، پیرامون اقدامات تروریستی سازمان منافقین گفته بود: «سازمان با عملکردی که در این دوسال و نیم دارند، خط خودشان را نشان داده‌اند... آیا در این دو سال و نیم، شد که یک امریکایی را بکشید؟ و بگویید که ما ضد امریکایی هستیم؟ آیا در عوض این دوسال و نیم، شد که یک ساواکی را بکشی؟ آیا شد که یک سرمایه‌دار صهیونیست استثمارگر را بکشی و بیایی بگویی که انقلابی هستی؟ اما بهشتی را کشتی، این موضع‌گیری توست... روی این فکر کنید که آیا شما می‌توانید در تاریخ، جواب این حرکت را بدهید؟»[5] دکتر محمدجواد باهنر نیز درباره نقش آمریکا در حوادث تروریستی که توسط سازمان صورت می‌گرفت، گفته بود: «ملت ما بیش از هر زمان از خط شهادت برای منکوب کردن دشمن و در هم ریختن توطئه‌ها نیرو گرفته است ... ما سر نخ این توطئه‌های تروریستی را امپریالیسم آمریکا می‌دانیم.»