پایگاه اطلاع‌رسانی مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ آیت‌الله عباسعلی اختری، از یاران باسابقه امام خمینی و از مبارزان برجسته دوران نهضت اسلامی، دارفانی را وداع گفت. ضمن تسلیت درگذشت این عالم ربانی، حیات سیاسی و علمی ایشان را مرور می‌کنیم.
آیت‌الله عباسعلی اختری در 1318ش در شهرستان سمنان و در خانواده‌ای روحانی به دنیا آمد. او تحصیلات خود را تا اخذ دیپلم در زادگاه خود ادامه داد سپس تحصیلات حوزوی را در حوزه‌ی علمیه‌ی مشهد آغاز كرد و بیست سال در آن حوزه به تحصیل و تدریس پرداخت. بعد از آن به حوزه‌ی علمیه‌ی قم رفت و در درس‌های خارج فقه و اصول مراجع قم شركت كرد معظم‌له در آن حوزه از محضر آیات غضنفری، سبزواری، فشاركی، مؤمن قمی و محمدعلی گرامی بهره‌ها برد. سپس دوباره به مشهد رفت و در درس خارج فقه و اصول آیات عظام: میلانی، وحید و فلسفی حاضر شد. وی پس از مدتی به تهران رفت و از مدرسه‌ی دارالفنون مدرك مدرسی دریافت كرد.
آیت‌الله اختری با آغاز نهضت حضرت امام در خرداد 1342 به نهضت مزبور پیوست. بعد از تبعید امام خمینی به عراق، جمعی از فضلا و محصلین حوزه علمیه قم، در نامه‌ای خطاب به امام، همراهی خود را با ایشان اعلام می کنند. در بخشی از این نامه آمده بود: «هرچند انتقال حضرت‌عالی از ترکیه به عتبات عالیات از جهتی مایه خرسندی است ولی ادامه تبعید آن مرجع عالی‌قدر که به خاطر دفاع از قرآن و حقوق ملت اسلام و حمایت از استقلال و تمامیت ارضی کشور اسلامی ایران صورت گرفته است بسی موجب تأثر و تنفر عموم ملت ایران است. ملت شریف مسلمان ایران و حوزه علمیه قم که از منویات مقدس آن عظیم‌الشأن پیروی میکنند و برای تأمین و اجرای آن هیچ‌گونه فداکاری دریغ ندارند انتظار دارند که به زودی موانع برطرف شود تا با مراجعت حضرت‌عالی به حوزه علمیه قم و با تدبیرات خردمندانه و رهبری‌های ارزنده آن زعیم عالی‌قدر مصالح عالیه اسلام و ایران و حقوق از دست رفته ملت تأمین گردد.» در این نامه امضای آیت الله اختری نیز دیده می‌شود. وی در جریان اعزام روحانیون به خدمت سربازی، همراه آیت‌الله هاشمی رفسنجانی دستگیر و به خدمت سربازی اعزام شد.
ساواک در بهمن 1353 در گزارشی با موضوع «سخنرانی شیخ عباس اختری» می‌نویسد: «...نامبرده بالای منبر رفت و چنین اظهار داشت. عده‌ای از مردم وقتی پای منبر می‌نشینند انتظار دارند که ما فقط روضه بخوانیم. آخر با شنیدن این روضه ها به کجا رسیده‌ایم از روزی که مردم را استثمار فکری کردند آنها اتوماتیک‌وار و بدون اینکه خودشان بخواهند در راه هدف‌های بیگانه و بر ضرر خود قدم بر می‌دارند. من در این مورد کتابی نوشته‌ام که متأسفانه اجازه نشر آن را ندادند. سپس اضافه کرد هر کس اعمال سلطان جابر و ستم گر را ببیند و بر او اعتراض ننماید مانند آنست که در عمل با او شریک شده...»
او در سال 1354، با ایراد سخنرانی‌های افشاگرانه در تهران، به مبارزات خود ادامه داد و به‌خاطر این سخنرانی‌ها، دستگیر و تحت شكنجه و آزار و اذیت ساواك قرار گرفت. پس از آزادی از زندان مبارزات خود را ادامه داد تا اینكه مجدداً در رمضان 1357ش دستگیر شد و به زندان افتاد، ولی در آستانه‌ی پیروزی انقلاب اسلامی، و در اثر شتاب گرفتن انقلاب، از زندان آزاد شد.
آیت‌الله اختری بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ابتدا به سمت ریاست كمیته‌ی انقلاب اسلامی شهرستان شیروان منصوب شد. سپس در سال 1359 عهده‌دار مدرسه‌ی عالی كانون اسلامی اراك شد و با حركت‌های انحرافی كه در آنجا ایجاد شده بود به مبارزه پرداخت. او در 1360، طی حكمی از طرف حضرت امام، به امامت جمعه‌ی شهرستان سمنان منصوب شد. به دنبال شهادت عبدالمجید دیالمه نماینده‌ی مشهد در اولین دوره‌ی مجلس شورای اسلامی، در انفجار دفتر حزب جمهوری اسلامی، با اصرار شهید بزرگوار حجت‌الاسلام‌والمسلمین هاشمی‌نژاد، كاندیدای نمایندگی مجلس شد و توانست با آرای قابل توجهی به مجلس شورای اسلامی راه یابد.
در مجلس، در كمیسیون اقتصادی و دارایی فعالیت كرد و مدتی هم نایب رئیس كمیسیون فوق بود. پس از پایان كار مجلس اول، به قضاوت در یكی از شعب دیوان عالی كشور پرداخت. سپس از طرف امام به عنوان نماینده‌ی امام در استان سمنان و امام جمعه‌ی سمنان منصوب شد. او هم‌زمان با فعالیت‌های سیاسی به تدریس در دانشگاه‌های شهید بهشتی تهران و نیز دانشگاه تهران و دیگر فعالیت‌های علمی ـ آموزشی پرداخت. در 1379 ش به عضویت شورای سیاست‌گذاری ائمه‌ی جمعه‌ی سراسر كشور درآمد. در 1380 از امامت جمعه‌ی سمنان استعفا داد و به امامت جمعه‌ی شهر ری منصوب شد. در انتخابات ششمین دوره‌ی مجلس شورای اسلامی، كاندیدای نمایندگی از حوزه‌ی انتخابیه‌ی تهران بزرگ بود كه توانست به مجلس شورای اسلامی راه یابد. همچنین وی در انتخابات میان‌دوره‌ای خبرگان رهبری که در دوم اسفند ۱۳۹۸ برگزار شد، با کسب آرای لازم توانست به جمع نمایندگان خبرگان رهبری اضافه شود.
سمت‌های دیگر وی، نمایندگی ولی‌فقیه در دانشگاه‌های سمنان و نمایندگی ولی فقیه و بنیاد مسكن بود.
معظم‌له علاوه بر فعالیت‌های سیاسی دارای تألیفات متعددی نیز بود، از آثار او می‌توان به موارد ذیل اشاره كرد:
1ـ آشنایی با قرآن.
2ـ امام و احیای ارزش‌های انقلاب اسلامی.
3ـ تولی' و تبری'.
4ـ درخشش علی در قرآن.
5 ـ نقش انتظار در سیر تاریخ.
6ـ نظری به آیین جهاد در قرآن.
7ـ جوان بر سر دوراهی.
8ـ مدیریت فرهنگ كار.
9ـ سیمای كارگزاران از دیدگاه اسلام و...
سرانجام این عالم مجاهد شامگاه دوشنبه ٩آبان ١۴٠١ بر اثر بیماری سرطان دار فانی را وداع گفت.
منابع
1- كاظمینی، میرزا محمد، دانشنامه‌ی ائمه‌ی جمعه‌ی سراسر كشور، جلد 1، به اهتمام سید محمدكاظم مدرسی و میرزا محمد كاظمینی، بنیاد ریحانة الرسول یزد، تهران، برگ رضوان، 1384، صص 58 ـ 59.
2- معرفی نمایندگان مجلس شورای اسلامی از پیروزی انقلاب شكوهمند اسلامی تا پایان دوره پنجم قانونگذاری، تهران، اداره‌‌ی كل امور فرهنگی و روابط عمومی مجلس شورای اسلامی، 1378.
3- فرهنگنامه‌ی رجال روحانی عصر امام خمینی(ره)، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1389.
