نوسان قیمت ها، نظرها و اندیشه ها

پایگاه اطلاع‌رسانی مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ روزنامه ی سلام در تاريخ سه شنبه ۵ آذر سال ۱۳۷۰ در صفحه پنجم - گزارش - با چاپ‌ گزارشی به قلم ع.انصاری با تیتر " نوسان قیمت ها، نظرها و اندیشه ها " به انگیزه بررسی طرح کنترل قیمت ها در مجلس پرداخته و آنرا مورد کنکاش قرار داده است. 

در مقدمه این گزارش آمده است؛

سیاست های اقتصادی اخیر عملا شرایطی را پیش آورده که منجر به افزایش بی رویه قیمت‌ها و فشار روز افزون بر قشر کم درآمد و فقیر جامعه شده است. تصمیمات ناشی از آزادسازی اقتصادی نظیر سپردن تولید و توزیع به بخش خصوصی، حذف سوبسید، آزادی تجارت خارجی و... مکانیزم هایی است که دولت برای نیل به پیشرفت و توسعه اقتصادی و ایجاد رفاه دنبال می کند‌‌.

 مباحث فوق در میان صاحب‌نظران بحث های زیادی بر انگیخته است. عده ای با حمایت از کلیه اقدامات و سیاست های دولت معتقدند تنها راه رهایی کشور از تنگناهای فعلی گرانی، تورم و فقر، اتخاذ سیاست آزادسازی اقتصادی و کاستن از کنترل دولت بر بخش تولید و توزیع و افزودن قدرت و فراهم کردن امکان مانور بخش خصوصی در زمینه های گوناگون است. گروهی دیگر می گویند اقتصاد آزاد و استفاده از مکانیزم اقتصادی عرضه و تقاضا با شرایط جامعه ما سازگاری ندارد و ما برای گذر از مسیر توسعه ناچاریم از سیاستهای کنترلی استفاده کرده، کماکان اقشار کم درآمد را زیر چتر حمایتی قرار دهیم منتها بر اساس یک برنامه زمان بندی و حساب شده باید با افزودن قدرت خرید مردم آنها را از حمایت‌های دولت بی نیاز کرد و این میسر نیست مگر با توجه جدی و پیگیر به افزایش تولیدات داخلی‌.

در ادامه می خوانیم؛

امروز در گوشه و کنار شهر، قیمت هر جنس یا کالایی را بپرسی با ناباوری می بینی که افزایش چشمگیری نسبت به قبل یافته است. از مواد خوراکی گرفته تا پوشاک و لوازم منزل و دیگر نیازهای ضروری. 

ابوالحسن باج کارمند بازنشسته می گوید؛ باید رو به قبله نشست. چهار هزار تومان حقوق می گیرم مادر پیر، زن و سه تا بچه را اداره می کنم نمی دانم چکار باید کرد زندگی برای من فوق العاده مشکل شده است. 

پاره ای از دولتمردان معتقدند صحبت کردن از پدیده گرانی و گفتگو پیرامون آن نه تنها مشکلی را حل نمی کند بلکه از لحاظ روانی تاثیر منفی بر افکار عمومی می گذارد و باعث بالا رفتن بیشتر قیمت کالاها و خدمات می شود. گروهی از مسئولان بر این باورند که‌ گرانی نه تنها یک‌ پدیده منفی نیست بلکه باید به آن به عنوان یک عامل مثبت و کارساز نگاه کرد.

وفا عزت اللهی می گوید، من کارمند بانک هستم. دارای ۵ فرزند می باشم هیچ منبع درآمدی غیر از حقوق هم ندارم. درست است که می گویند این‌ گرانی به خاطر افزایش تولیدات و رشد اقتصادی است ولی من چه کنم که الان در حال جان دادن هستم؟ برخی مسئولین می گویند اگر می خواهید جنسی ارزان شود نخرید! آیا این درست است؟ این‌ شد حمایت از محرومین؟

از آن سو عده ای از کارشناسان اقتصادی می گویند  به نظر می رسد استدلال افزایش قیمت‌ها به خاطر پرهیز از مصرف گرایی به دور از واقعیت های موجود کشور است زیرا در شرایط فعلی اکثریت افراد جامعه در یک شرایط بخور و نمیر روزگار می گذرانند و عملا بیشتر از ۶۰ درصد مردم جامعه زیر خط فقر زندگی‌ می کنند و از تامین حداقل‌های زندگی و ضروری ترین نیازهای انسانی عاجزند. بنابر این افزایش قیمت کالا و خدمات بدون توجه به اولویت بندی های اقتصادی به معنای محرومیت آنها از حداقل هاست. 

در بخش پایانی گزارش هم آمده است که دولت برای رهایی از تنگناهای فعلی و کاهش تورم و گرانی و فشارهای ناشی از آن‌ باید از نظر زمانی دو گونه سیاست اتخاذ کند. یکی سیاست کوتاه مدت و دیگری بلند مدت. 

در زمینه سیاست‌های کوتاه مدت اشاره به اصلاح ساختار مالیاتی، پرداخت بن های ویژه و حداقل های رایگان اشاره شده و برای سیاست‌های بلند مدت اشاره شده که دولت باید با کاستن از هزینه های غیر ضروری، زمینه های لازم جهت گسترش تولیدات داخلی را فراهم آورد. دولت به لحاظ اقتصادی و سیاسی وظیفه دارد با برنامه ریزی های اصولی کشور را در زمینه کالاهای استراتژیک نظیر گندم و... خودکفا کند و این میسر نیست مگر با ایجاد امنیت اقتصادی. 

به اعتقاد کارشناسان، دولت باید سیاست نسبتا بلند مدتی را در مورد حمایت از این تولیدات اتخاذ کند و به عوامل اقتصادی فعال در تولید کالاهای ضروری و اساسی اطمینان دهد که حتی در صورت افزایش منابع ارزی، با واردات بی رویه کالاهای مشابه خارجی به ضرر تولید داخلی عمل نخواهد کرد.