بازنشر/ چرا بازرگان؟
امام خمینی در شب پانزدهم بهمن ماه اعضای شورای انقلاب را فراخواندند و به رای‌زنی پرداختند. دراین جلسه که از ساعت 17 تا 23 شب در پشت درهای بسته ادامه یافت، نخست‌وزیری بازرگان تصویب گشت و در شانزدهم بهمن ماه اعلان رسمی یافت.
کد خبر: ۸۳۲۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۱/۱۶
به روایت آیت‌الله احمدی میانجی
آیت‌الله احمدی میانجی: «در قبل از پيروزى انقلاب يادم مى‌آيد كه من در ميانه بودم. سربازهاى فرارى به پادگان برگشتند اما آنها قبولشان نمى‌كردند و مى‌گفتند: «برويد. بعداً بياييد» به همين جهت خود من كه طلبه بودم، مجبور شدم براى حفاظت از پادگان ميانه، پنجاه الى شصت نفر از مردم بيچاره سربازى رفته دهات خودمان را با خرج خودشان به حفاظت از پادگان بفرستم.»
کد خبر: ۷۲۷۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۱۵
کلاس تاریخ
بازرگان در نوفل لوشاتو سر انگشت خود را روی زمین گذاشت و خطاب به امام گفت: «آقا! ایران سه رکن دارد، شاه، امریکا و ارتش. شاه که رفتنی نیست، امریکا و ارتش هم که پشت به پشت هم حامی سلطنت هستند؛ پس هیچ کاری نمی‌توان کرد.» ولی جواب امام یک جمله بیشتر نبود: «شاه باید برود!»
کد خبر: ۷۲۷۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۱۵
26 تیر 1359 آخرین جلسه شورای انقلاب اسلامی برگزار شد. شورای انقلاب اولین نهادی است که توسط امام خمینی(ره) به منظور رهبری جریان انقلاب اسلامی و هماهنگی مبارزات و سپس انتقال مدیریت، در پاییز 1357 شکل گرفت و طی مدت فعالیت خود مسائل و مطالب متفاوت و مختلفی را مدیریت نمود. هر چند چارچوب وظایف و کارکردهای شورا از زوایای مختلفی قابل بررسی و تحقیق است، اما یکی از مهمترین آنها واکاوی عملکرد آن شورا در سه دوره مبارزه، گذار و تثبیت است.
کد خبر: ۶۹۸۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۲۶
دکتر جواد منصوری
به دنبال کارشکنی‌های حزب دموکرات کردستان، روز اول فروردین 1358 هیئتی از طرف امام و دولت موقت به سرپرستی آیت‌الله طالقانی در قالب هیئت حسن نیت به سنندج اعزام شد. دولت بازرگان سعی در کاهش تشنّج در منطقه از طریق مجاری دیپلماسی داشت. از این‌رو بازرگان در 7 فروردین 58 سرلشکر قرنی را به خاطر اینکه معتقد بود باید در کردستان به شکل قاطعی عمل کرد تا رویکردهای جدایی‌طلبانه و تجزیه‌طلبانه گسترده نشوند؛ برکنار کرد. علی‌رغم همه فراز و نشیب‌ها، اقدامات گروه‌‌ها در کردستان تا پایان سال 1358 و حتی سال 1359 ادامه یافت. با این حال آغاز جنگ تحمیلی و بسیج نیروهای رزمنده، تأثیر تعیین کننده‌ای در شکست جریان تجزیه‌طلب داشت.
کد خبر: ۶۷۵۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۳۰
امام خمینی پس از وعده خود در بهشت زهرا مبنی بر تعیین دولت، بر اساس حق قانونی ناشی از آرای اکثریت قاطع ملت ایران، در جلسه‌ای با اعضای شورای انقلاب، طی حکمی مهدی بازرگان را مأمور تشکیل دولت موقت می‌کنند. یکی از مهمترین دلایلی که شورای انقلاب، بازرگان را شایسته نخست‌وزیری می‌دانست، سابقه وی در امور اجرایی، سیاسی و دینی بود. از مهمترین اقدامات اجرایی بازرگان که از او یک شخصیت با تجربه ساخت، همان مأموریت خلع ید انگلستان از شرکت نفت بود.
کد خبر: ۶۵۹۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۱/۱۵
کلاس تاریخ
بازرگان یک هفته بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در مصاحبه با خبرنگار نیویورک تایمز چنین گفت: «دولت ایران مشتاق است روابط خوب خود با آمریکا را از سر بگیرد.» سرانجام نیز اختلاف بر سر مواضع مختلف و از جمله قطع یا ادامه رابطه با آمریکا که در ان زمان از نظر قاطبه مردم ایران دشمن اصلی انقلاب به شمار می‌رفت، به استعفای دولت موقت در 14 آبان 1358 یعنی دقیقا فردای تسخیر لانه جاسوسی آمریکا انجامید.
کد خبر: ۵۶۳۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۸/۱۴
گزارش تاریخی
دانش‌منفرد در مورد آماده کردن دفتر نخست‌وزیری میگوید: « به دلیل عدم دسترسی به کاخ نخست‌وزیری کلاسی را در محل کمیته استقبال به عنوان دفتر نخست‌وزیر برای ایشان در نظر گرفتیم ... پشت در کلاس با خط زیبا و درشت با ماژیک روی کاغذی نوشتیم اتاق نخست‌وزیر و آن کاغذ را بر در اتاق نصب کردیم. یک اتاق را هم به عنوان اتاق هیئت وزیران انتخاب کرده و به همان صورت عمل کردیم».
کد خبر: ۵۵۸۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۱/۱۵
روایتی از دیدار امام خمینی و بازرگان در پاریس
ولی‌الله چه‌پور میگوید: «آقای مهندس بازرگان اظهار داشت که شاه از کشور برود و ما ولیعهد را به عنوان نایب السلطنه بپذیریم و شورای سلطنت بر امور کشور نظارت نماید و البته این شورا زیر نظر ما کار کند و در واقع این تشکیلات به صورت موقت به اداره‌ی امور مملکت بپردازد تا اینکه شورای انقلاب تصمیماتی را در رابطه با تغيير قانون اساسی اتخاذ نماید و آن را در صحن مجلس طرح و به رأی مردم بگذارد. حضرت امام فرمودند: سلطنت نباید به هیچ صورتی باقی بماند بلکه باید جمهوری اسلامی را به رأی مردم گذاشت.»
کد خبر: ۵۴۸۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۰/۳۰
بازخوانی مطبوعات
شهید بهشتی میگوید: « من آقایان (مهندس بازرگان، دکتر یزدی) را چهره‌های دوست‌داشتنی و برخوردار از صداقت و خوب می‌دانم، ولی نقطه‌نظرشان را در جهت این انقلاب هم از پیش نمی‌یافتم و روز به روز این نظر قوی‌تر می‌شد، چه در جهت مسائل داخلی انقلاب و چه در مورد مسائل خارجی انقلاب، ما معتقد بودیم انقلاب ایران، یک انقلاب جهانی است، لااقل در جهان اسلام و در دنیای مستضعفین، شاید آقایان چنین دیدی نداشتند، مخصوصا آقای مهندس بازرگان خیلی اینطورها نمی‌اندیشیدند.»
کد خبر: ۵۴۸۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۰/۳۰
در اسناد ارکان امنیتی رژیم پهلوی آمده است که مهدی بازرگان در دورانی که در این رژیم بازداشت شده است، مورد حمایت‌های ویژه دربار و شخص محمدرضا پهلوی قرار گرفته است.
کد خبر: ۴۴۴۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۱/۰۱
برگی از خاطرات سردار رحیم صفوی
آقای بازرگان بعد از بازگشت از سفر كردستان در جمع اعضای شورای انقلاب حاضر شد و اعلام كرد: «دولت چاره‌ای ندارد جز این كه در مقابل حزب دموكرات تسلیم شود و یك نوع خودمختاری به آنها اعطا كند و شرایط آنها را بپذیرد.» در همین جلسه بود كه شهید بهشتی و شهید مطهری بلند شده، فریاد می‌كشند: یعنی چه آقا؟ شما می‌خواهید ما در مقابل نیروهای دموكرات و كمونیست تن به سازش بدهیم. نخیر چنین نیست و سازش معنی ندارد.»
کد خبر: ۴۴۳۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۰/۳۰
به بهانه سالروز استعفای دولت موقت
بازرگان یك هفته پس از پیروزی انقلاب اسلامی در مصاحبه با خبرنگار نیویورك تایمز گفت: «دولت ایران مشتاق است روابط خوب خود با آمریكا را از سر بگیرد». وی در مصاحبه با نیوزویک تأکید کرد: «ما روابط دوستانه‌ای با ایالات متحده داشته‌ایم و میل داریم روابط دوستانه‌مان را با ایالات متحده و تمامی کشورهای جهان حفظ نماییم».اشتیاق بازرگان به برقراری رابطه با آمریكا و صداقت وی در این امر برای آمریكا كاملاً محرز بود. كاردار سفارت آمریكا در یكی از یادداشت‌های خود، درباره اشتیاق بازرگان به حفظ روابط دوستانه با آمریكا میگوید: «مناسبات حسنه با ایالات متحده از اعتقادات شخصی نخست‌وزیر است، هنگامی كه دادن پست وزارت خارجه به [ابراهیم] یزدی مورد بحث بود، نخست‌وزیر از یزدی درباره‌ی این نكته پرسیده بود تا اینكه اطمینان حاصل كرد كه یزدی از مناسبات دوستانه با آمریكا پشتیبانی می‌كند».
کد خبر: ۴۴۳۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۸/۱۴
نقدی بر مدخل "خمینی، روح‌الله" در دایرةالمعارف بزرگ اسلامی- بخش نهم
بخشی از مباحث طرح شده در مدخل "خمینی، روح‌الله" در دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، در رابطه با ماجرای تسخیر لانه جاسوسی، مواضع امام خمینی درباره آن حادثه تاریخی و عملکرد دولت موقت در جریان تسخیر سفارت امریکا است که دارای اشتباهات تاریخی بسیاری است.
کد خبر: ۳۶۷۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۸/۱۳
برشی از خاطرات حجت‌السلام ناطق‌نوری
حجت‌الاسلام ناطق نوری میگوید: به ملاقات امام رفتم و به ایشان عرض كردم كه جهاد خیلی مهم است و اما از جهاد مهم‌تر این جوانان هستند كه اداره‌كننده جهاد هستند. حفظ و نگهداری اینها مهم است و دولت موقت با این جوانان لج است. امام نگاهی كردند و فرمودند: «این موضوع را به آقای بهشتی بگویید و ایشان رسیدگی كنند وگرنه خودم رأساً دخالت خواهم كرد.»
کد خبر: ۲۹۶۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۳/۲۷
در دوران پهلوی، امریکا با هدف وابسته کردن نیروی هوایی و ارتش، به تجهیز کنترل شده آن اقدام کرد. امریکا معتقد بود: «این نوع رابطه، وابستگی و نیازمندی خرید را همیشگی ساخته و هیچ‌گونه خطری از ناحیه ایران، صرف نظر از تغییرات رهبری نمی‌تواند متوجه ما باشد و [در صورت سقوط محمدرضا پهلوی] نیروی هوایی در ظرف چند روز تمامی قدرت و حرکت خود را، در صورتی‌که ما بخواهیم از دست می‌دهد.» در راستای همین استراتژی، در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی، امریکا اقدام به لغو قراردادهای نظامی کرد. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نیز طرح هایی مثل اعلام عدم نیاز به جنگنده های هوایی توسط دولت موقت و طرح نفوذ در نیروی هوایی و انجام کودتا توسط امریکا با هدف تضعیف نیروی هوایی انجام گرفت اما هیچ یک از این طرح ها به تضعیف نیروی هوایی ختم نشد. در نهایت حضور مقتدرانه نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران در دفاع از مرزهای ایران در جنگ تحمیلی، مهر بطلانی بر طرحهای تضعیف نیروی هوایی زد و نشان داد همه آن طرح‌ها شکست خورده است.
کد خبر: ۲۱۸۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۱/۱۹
برشی از خاطرات حجت‌الاسلام حسن روحانی
روزی که وزیر امورخارجه اعلام کرد که دولت قصد دارد هواپیماهای اف ۱۴ را به امریکا پس بدهد، من بسیار نگران شدم و به دکتر بهشتی زنگ زدم و قرار ملاقات گذاشتم و در دیدار با ایشان درباره این ماجرا صحبت کردم و گفتم: اجرای این تصمیم بسیار خطرناک و مانند تقلیل دوره سربازی به یک سال، نوعی خیانت است.
کد خبر: ۱۱۸۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۶/۱۲
خاطرات ناب/ برشی از خاطرات شهید محلاتی
یک روز به امام عرض کردم بختیار امروز خیلی مزخرف گفته، فرمود که ما یک جنگ دیگر با اینها داریم، بدون جنگ نمی‌شود. اینها می‌خواهند با مذاکره تمام کنند، من از اول هم به اینها گفتم که مذاکره نتیجه ندارد، ما یک جنگ دیگر با اینها داریم و بعد تمام می‌شود.
کد خبر: ۵۳۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۱۱/۱۲
رحیم صفوی در رابطه با نقش دولت موقت در غائله کردستان میگوید آقای بازرگان معتقد بود که چاره ای جز این که در مقابل حزب دموکرات تسلیم شد و یک نوع خودمختاری به آنها اعطا کرد وجود نداشته است.
کد خبر: ۴۵۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۱۰/۳۰
دلایل استعفای دولت موقت را می‌توان در دو دسته و بخش بررسی كرد، برخی از دلایل و زمینه‌های استعفای دولت موقت ، تاكتیكی بوده و برخی از آنها راهبردی است؛ به این معنا كه برخی از دلایل، ریشه‌ای و بنیادین بوده و ارتباطی با مسائل موقت سیاسی نظیر اخراج گروه‌های انحرافی از دولت، اشغال سفارت و... ندارد بلكه از بنیان و ریشه با اصل یك جریان و بینش اختلاف دارد.
کد خبر: ۳۵۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۸/۱۷
