کودتای سوم اسفند به روایت بهار
یک محبوس فراری و یک پاسبان در مرکز شهربانی کشته شدند. دو پاسبان هم در کلانتری‌ها به قتل رسیدند و هفت تن مجروح شدند که آن‌ها هم به تدریج مردند. احمد شهریور می‌گوید: این هنگامه و شلیک توپ، مردم را بیمناک ساخت و زنان سقط جنین کردند و به قول خود آن‌ها، روی خون افتادند.... اینچنین بود طرح یک دسیسه سیاسی بزرگ و پایتخت با قوایی که در او بود این‌طور به تصرف جماعتی که خود را فروخته بودند درآمد.»
کد خبر: ۷۵۶۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۰۳
دکتر مظفر شاهدی
در دوران موسوم به‌مشروطیت (1285- 1357ش)، به‌طور مشخص شاهد وقوعِ 3 کودتا در ایران بوده‌ایم: کودتای اول، در 2 تیر 1287، با بمباران و تعطیلی مجلس شورای ملی دوره اول، کودتای دوم، در 3 اسفند 1299، با رهبری سیاسی سیدضیاءالدین طباطبایی و فرماندهی نظامی رضاخان میرپنج، کودتای سوم هم به‌دنبال شکست برنامه اول در 25 مرداد 1332، سه روزِ بعد، در 28 مرداد 1332، روی داده، موجبات سرنگونی دولت دکتر محمد مصدق را فراهم آورد. در آن میان، کودتای سوم اسفند ، آسیب‌ها و بلکه ضرباتِ سهمگینی بر مردم‌سالاری و شیوه مشروطه و سیاست‌ورزی در ایران وارد ساخت و مشروطه‌ای که مقرر بود حافظ و پی‌گیرِ حقوق و منافع جامعه ایرانی بشود، در دوره حکمرانی رضاشاه، عملاً، به‌سلاحی، علیهِ منافع مردم کشور، تبدیل گردید.
کد خبر: ۷۵۶۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۰۳
رضاخان فرمانده دیویزیون (لشکر) قزاق، در۳اسفند۱۲۹۹دست به کودتا زد و پس از مدتی توانست در ایران به قدرت برسد. در این میان، انگلیس به عنوان پشتیبان و طراح کودتا، نقش زیادی در روی کار آمدن رضاخان داشت. آنهاپس از جنگ جهانی اول به دنبال تسلط بلامنازع بر ایران بودند و با عدم موفقیت در قرارداد۱۹۱۹و پیروزی بلشویک‌ها در روسیه، تصمیم گرفتند با روی کار آوردن رژیمی در ایران، منافع خود را در منطقه حفظ کند.
کد خبر: ۶۶۴۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۰۳
دکتر حسین آبادیان
کودتای سوم اسفند 1299، در فضایی از رعب و وحشت به ثمر رسید و در درجه نخست نمادی بود از موفقیت اشرافیت مالی بریتانیا و حکومت هند انگلیس بر اشرافیت زمینداری که حفظ منافع بریتانیا را ز طریق قرارداد 1919 میسر می‌دید. گرچه انگلیس مظهری است از پیوند میان زمینداری بزرگ و اشرافیت مالی و در این کشور پیوند مزبور امری است عادی، اما تنازعی آشکار بین محافل بزرگ سرمایه‌سالار این کشور بر سر مسئله ایران و مشخصا کودتای سوم اسفند 1299 و تحولات بعد از مشروطه به چشم می‌خورد.
کد خبر: ۶۶۴۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۰۳
بعد از انعقاد قرارداد 1919میان ایران و انگلیس، مخالفت نمایندگان مجلس شورای ملی با این قرارداد استعماری، انحطاط کامل حکومت احمد شاه قاجار و بیم استیلای بلشویک‌ها بر ایران، سیاستمداران انگلیسی را متقاعد کرد که بایستی نسبت به تغییر رژیم ایران اقدام کنند. در همین ارتباط، در اواسط ژانویه 1921 ژنرال آیرون ساید انگلیسی به این نتیجه رسید که برای غلبه بر مشکلات حکومت انگلستان در ایران تنها یک راه حل وجود دارد و آن هم برقراری یک "دیکتاتوری نظامی" در ایران است. از این رو رضاخان میرپنج توسط انگلستان انتخاب شد تا با استفاده از او بندهای قرارداد 1919 را اجرایی کنند. از این رو می‌توان گفت اقدامات رضاخان در طول مدت 16 سال سلطنتش، مثل استقرار مستشاران خارجی، حفظ تمامیت ارضی، تشکیل ارتش و توسعه راه‌ها و خط آهن، همه برنامه مورد نظر انگلیسی‌ها بود که 6 سال قبل از به سلطنت رسیدن رضاخان در قالب قرارداد 1919 به ایران تحمیل شده بود.
کد خبر: ۲۲۸۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۲/۰۳
در مورد مبانی مشروعیت رژیم رضاشاه می‌توان گفت که حکومت وی فاقد مشروعیت بود. به علاوه نبود عوامل مشروعیت‌زا با یک عامل منفی نیز همراه بود و آن تقارن روی کار آمدن او با تغییر سیاست انگلستان بود. از سوی دیگر شیوه به قدرت رسیدن رضاخان هیچ مبنای قانونی یا حتی عوام‌پسندی هم نداشت. اینکه وی در مجالس عزاداری عاشورا با پای برهنه شرکت می‌کرد و کاه بر سر خود می‌ریخت، نتوانست چهره عوام پسندی به او ببخشد. مخالفت‌های نمایندگان مجلس با قدرت گرفتن او نیز نشان می‌دهد که هیچ وجهه قانونی نداشته است.
کد خبر: ۶۴۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۱۲/۰۳
مركز اسناد انقلاب اسلامی منتشر كرد
پس از آنكه نقش مخرب سفارت انگلیس در فتنه 88 كشف شد، تعطیلی این سفارت مورد تائید مقامات كشور واقع شد. اما علاوه بر قضایای 88 نمونه‌های متعددی از دخالت سفارت انگلیس در امور ایران وجود دارد. آنچنان كه از شواهد تاریخی برمی‌آید، همواره سفارت انگلیس ابتدا خود را طرفدار مردم ایران معرفی كرده و با فریب افراد بی‌بصیرت دستیابی به اهداف استعمارگرانه خود را دنبال كرده است. با وجود این پیشینه، امروزه در محافل داخلی ایران، خبرهایی از بازگشایی مجدد این سفارت به گوش می‌رسد. این نوشتار به دنبال آن است تا با بازخوانی پیشینه سفارت بریتانیا در ایران، عواقب بازگشایی این سفارت را بررسی كند.
کد خبر: ۳۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۰۶/۰۴
