کودتای سوم اسفند 1299، در فضایی از رعب و وحشت به ثمر رسید و در درجه نخست نمادی بود از موفقیت اشرافیت مالی بریتانیا و حکومت هند انگلیس بر اشرافیت زمینداری که حفظ منافع بریتانیا را از طریق قرارداد 1919 میسر می‌دید. گرچه انگلیس مظهری است از پیوند میان زمینداری بزرگ و اشرافیت مالی و در این کشور پیوند مزبور امری است عادی، اما تنازعی آشکار بین محافل بزرگ سرمایه‌سالار این کشور بر سر مسئله ایران و مشخصا کودتای سوم اسفند 1299 و تحولات بعد از مشروطه به چشم می‌خورد.
کد خبر: ۸۳۵۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۲/۰۳
به بهانه کودتای سوم اسفند 1299
مدرس نیز در این رستاخیز مخوف و چنین ورطه هولناکی گرفتار شد و در عناد محبوسین سیاسی قرار گرفت و ابتدا در محل قزاقخانه قدیم در همان اطاقی که فرمانفرما حبس بود برای مدت چند روزی زندانی گردید ولی بعداً او را به اتفاق شیخ حسین یزدی به وسیله گاری پست به قزوین تبعید و حبس کردند.
کد خبر: ۸۳۵۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۲/۰۳
هویدا در یک برنامه تلویزیونی در سال 1353 به نقل خاطره‌ای از اهانت انگلیسی‌ها به ملت ایران می‌پردازد.
کد خبر: ۸۱۷۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۲۳
برگی از خاطرات عبدالمجید مساحتی
وسط بازار من را گرفتند و گفتند آقای مساحتی امشب حتماً اعلیحضرت را دعا کنید ... به مداح گفتم همین که به صحن رسیدیم و خواستیم وارد شویم یک‌دفعه حسین حسین بگویید و من هرچه گفتم صبر کنید شما دیوانه‌وار حسین حسین بگویید و دور بزنید و بروید.همینکه دم صحن رسیدیم همه سینه‌زن‌ها، حسین حسین گفتند و آن رئیس سازمان گفت: آقا اینها وحشی‌اند، ولشان کن
کد خبر: ۸۰۶۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۲۳
گزارش سفارت انگلیس درباره شخصیت‌های سیاسی| بخش چهارم
در سمت نخست وزیری نقشی فرمایشی ایفا می کرد و تنها مجری سیاست های دیکته شده از سوی تیمورتاش بود. به تریاک و دخانیات معتاد است و همین مسئله ذهن و جسم او را به سرعت دچار انحطاط کرده است
کد خبر: ۸۰۵۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۲۲
روز سوم شهریور 1320 متفقین از شمال و جنوب به ایران حمله كردند. در شمال نیروهای شوروی در سه ستون وارد خاك ایران شدند: ستون اول رضاییه و تبریز را تصرف كرد. ستون دوم پس از تصرف چند شهر گیلان و مازندران از راه قزوین عازم تهران و ستون سوم از سمت بندر‌شاه وارد خاك ایران شد و با تصرف گرگان تا سمنان پیش رفت. همزمان با جنگ جهانی دوم و حضور روس‌ها در گرگان‌ودشت از شهریور 1230تا اواسط این دهه تبعاتی را نیز با خود به‌همراه داشت. آنان فرمانداری گرگان را تحت فشار قرار دادند تا «...در محوطه‌ی كارخانه‌ی برنج دو دستگاه انبار بزرگ و یك گاراژ و یك ساختمان مسكونی و شش دستگاه ساختمانی مسكونی...» را در اختیار آنها قرار دهند و نیز مقدار 381 مترمربع شیشه برای درب و پنجره‌های سربازخانه را برای آنها نصب كنند.
کد خبر: ۸۰۲۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۱۳
به بهانه رحلت آیت‌الله بافقی
رضاخان، آقا شیخ محمدتقی را با خود به تهران می‌برد و او را حبس می‌کند و بعد هم آقاشیخ را به تبعید به حضرت عبدالعظیم(ع) می‌فرستد. پس از رفتن رضاخان از ایران، آشیخ محمدتقی به قم بازگشت و مدتی هم در قم بود.
کد خبر: ۷۹۵۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۱۲
روز عاشورا (15 اردیبهشت) مردم به تدریج در امام‌زاده جمع شدند و به عزادارى پرداختند. در این بین عده‌اى كفن‌پوش و عده‌اى هم بدون كفن در حالى كه قمه مى‌زدند به طرف خیابان مسگرها رفتند. مأموران انتظامى در صدد جلوگیرى برآمده و مردم نیز مقاومت نمودند و زمینه‌ى برخورد فراهم شد.
کد خبر: ۷۹۲۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۱۲
روایت ادیب هروی از جنایات رضاخان
اولین گزارش تاریخی از واقعه گوهرشاد در کتاب الحدیقة الرضویه اثر مرحوم محمدحسن خراسانی مشهور به ادیب هروی آمده است. این گزارش به فاصله سیزده سال پس از فاجعه گوهرشاد یعنی در سال 1326 - 1327 هجری شمسی در باب هفتم کتاب مزبور آمده است.
کد خبر: ۷۸۸۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۴/۲۱
تطهیر ناشدنی
زمین‌خواری از جمله خصلت‌هایی بود که از رضاخان به فرزندانش به ارث رسید! محمدرضا پهلوی به عنوان شاه جدید، میراث دار پدر شد. گرچه در ابتدا برای تحبیب قلوب و فضاسازی ساختگی، برخی از این املاک اسما به دهقانان واگذار شد، اما این زمین ها رسما در تملک شاه باقی ماند. ماروين زونيس مى‌نويسد: «در زمان خلع رضاخان، بيش‌تر از 2000 دهكده به‌دست شاه جديد افتاد. با استفاده از معيارى برابر با 8/ 4 نفر در هر خانواده، حدود 235800 نفر رعيت، مستقيمآ در خدمت اعلى‌حضرت فئودال بزرگ بودند.»
کد خبر: ۷۶۳۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۱/۱۰
گزارش اسنادی
در 17 ذیقعده 1355/ 10 بهمن 1315 حدود یک سال پس از عملی شدن کشف حجاب، آیت‌الله حائری دار فانی را وداع گفت. مجلس ترحیم آیت‌الله حائری در نهایت مظلومیت و اختناق صورت گرفت. دولت به عموم حکام و ولایات دستور داد که در هر شهر فقط یک مجلس ترحیم برپا شود و از تعطیلی بازار، مدارس و ادارات جلوگیری به عمل آید. علی‌رغم همه تنگناهایی که رژیم اعمال کرد، از جنازه مرحوم آیت‌الله حاج شیخ عبدالکریم حائری تشیع کم‌نظیر و بی‌سابقه‌ای صورت گرفت. همچنین برخلاف دستور حکومت مرکزی مبنی بر ممنوعیت تعطیلی بازار و ادارات، اسناد نشان می‌دهد که در برخی شهرها و ولایات مردم بدون توجه به دستور عمال رضا خان اقدام به تعطیلی کسب و کار خود کردند.
کد خبر: ۷۴۸۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۱۰
در گفت و شنود با مظفر نامدار مطرح شد؛
خود رضاخان با همه قدرتی که داشت از طریق یاران میرزا به او پیام داده بود: می‌دانم تو برای چه قیام کردی. تو انسان نیک‌نفسی هستی. من می‌دانم که تو آمده‌ای ایران را از این آشفتگی نجات دهی. من هم آمده‌ام تا این اوضاع را درست کنم. بیا با هم متحد شویم تا ایران را از این وضع نجات دهیم.
کد خبر: ۷۳۴۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۱۰
به بهانه سالروز مرگ رضا خان
محمدرضا شاه برای جلب رضایت علما، قائم مقام الملك رفیع ـ كه خود قبلا از روحانیون بود و سپس‌مشاور رضاشاه و به امر او لباس روحانیت را كنار گذاشته بود ـ به قم فرستاد. قائم مقام‌الملك ابتدا نزد آیت‌اللّه حجت كه عالمی بزرگوار و انعطاف‌پذیر بود رفت. قائم مقام‌الملك هرچه توضیح می‌داد «آقای حجت با دست اشاره می‌كرد كه نمی‌شنوم» همان موقع شهرت داشت كه‌آیت‌اللّه حجت وقتی نمی‌خواهد به چیزی اعتنا كند، می‌گوید نمی‌شنوم، یعنی اعتنا نمی‌كنم وگوشم بدهكار این حرف‌ها نیست.
کد خبر: ۷۰۰۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۰۴
بازخوانی عوامل شکل‌گیری انقلاب اسلامی در گفتگو با مسعود رضایی؛
اینها مسائلی نبودند که لازم باشد تا نخبگانی بیایند و آنها را برای مردم تشریح نمایند. هرکسی در جامعه حرکت و زندگی می‌کرد می‌دید که این موارد در کشور وجود دارد. بی‌حجابی مورد حمایت رژیم بود. وضع سینما و رادیو و تلویزیون ضد اسلامی بود. این قضایا وجود داشت و مردم بدون اینکه نیازی باشد تا نخبگان توجیه‌شان کنند، خودشان این مسائل را درک می‌کردند. در چالش وابستگی هم نیازی به این نبود که نخبگانی بیایند به مردم بگویند که ما وابسته‌ایم. مثل اوضاع امروز عربستان که نیازی نیست نخبگانی بیایند به مردم بگویند کشورشان وابسته است. کسی که در عربستان زندگی می‌کند برایش کاملا مشهود است که این کشور وابسته است. مثل روز این قضیه برایش روشن است. مباحثی که توسط نخبگان، روحانیون و روشنفکران انقلابی ضد امریکایی در سخنرانی‌ها و اعلامیه‌ها بیان می‌شد فقط ابعاد و عمق قضیه را روشن‌تر می‌کرد و اصل این مشکلات را خود مردم درک کرده بودند.
کد خبر: ۶۵۹۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۱/۱۳
گفتگو| از پخش اعلامیه در حضور شاه تا تخریب قبر رضاخان
هنگامی که به همراه آقای خلخالی برای تخریب قبر رضاشاه آماده شدیم بنی‌صدر زنگ زد. بچه‌ها به آقای خلخالی گفتند رئیس‌جمهور تماس گرفته. بنی‌صدر به خلخالی گفت: قبر رضاشاه را دست نزنید این آرامگاه حیف است! آقای خلخالی در جواب گفت: «مگر قبر پدر تو را خراب می‌کنیم؟ من می‌خواهم که قبر رضاشاه را خراب کنم.»
کد خبر: ۵۸۸۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۳/۲۶
فریده دیبا هم در این زمینه می‌گوید: «برای ما که در ایران رشد و نمو کرده و وضعیت رعیت‌های بدبخت خودمان را دیده بودیم که جان و مال و ناموسشان در ید قدرت ارباب (فئودال) بود و حتی بعضی از ملاکین عروس رعیت‌ها را در شب اول عروسی به خانه خود می‌بردند...»
کد خبر: ۵۵۰۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۱/۱۲
روز آوردن جنازه رضاخان به قم، تمام درس‌های حوزه تعطیل شد و آیت‌الله العظمی بروجردی هم از شهر خارج شدند. هیچ کسی جرأت شرکت در مراسم را نداشت. دربار مجبور شد تا در اقدامی نمایشی عده‌ای از خدام آستانه را به لباس روحانیت ملبس کند تا به عنوان روحانیون و علمای قم به جنازه احترام رسمی کنند. با تدابیر و اقدامات فدائیان اسلام در قم آرزوی دیرینه شاه عملی نشد و جسد رضا خان به تهران انتقال یافت.
کد خبر: ۵۴۶۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۰/۲۸
در سوم شهریور ماه 1320 نیروهای متفقین به ایران حمله کردند و بخش‌هایی از ایران را به اشغال خود درآوردند. با ورود متفقین، قحطی، ناامنی، فشار بر مردم و ... به اوج خود رسید و اغلب شهرها و استان‌های کشور را به کام خود بلعید.
کد خبر: ۵۱۴۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۶/۰۵
در ویژه‌نامه "روزگار تباه کشف حجاب" حسام‌الدین آشنا و محمدحسن رجبی دوانی طی یادداشت‌هایی با عناوین «شکست سیاست کشف حجاب در دوران رضاخان» و «آزادی؛ قربانیِ سیاست کشف حجاب رضاخانی» به تبیین نتایج سیاست کشف حجاب می‌پردازند. «اهداف پنج‌گانه رضا خان از کشف حجاب»، «مروری بر مبارزات روحانیون علیه سیاست کشف حجاب رضاخانی» و «نتایج کشف حجاب؛ اسارت جایگزین آزادی»، از جمله دیگر مقالات این ویژه‌نامه است.
کد خبر: ۴۳۲۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۰/۱۶
روایتی از حسین شاه‌حسینی
حسین شاه‌حسینی می‌گوید؛ آیت‌الله حائری درباره کشف حجاب حکم داده بود: «هیچ تبعیت نمی‌شود كرد، به هیچ وجه من‌الوجوه نپذیرید و تا آنجا كه می‌توانید مقاومت كنید.»
کد خبر: ۴۳۱۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۰/۱۶
