فرار بزدلانه!
پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ وضع روحی محمدرضا پهلوی هنگام فرار از ایران در 26 دیماه 1357، اصلا مساعد نبود. می‌دانست که این سفر بازگشتی ندارد. در فرودگاه، آخرین نقطه‌ای که شاه را در خود می‌دید، بین ترس و دلهره زیردستانش به طرف هواپیما می‌رفت.
ترس و اضطراب بر او هم غلبه کرده بود. به طوری که نسبت به همه بی‌اعتماد شده بود. تا جایی که بیم داشت قبل از بلند شدن هواپیما او را دستگیر کرده و تحویل انقلابیون دهند و یا ترورش کنند. شاه حتی اجازه اسکورت هواپیما را هم نداد چون به تیم اسکورت هم بی‌اعتماد بود.
علی‌محمد بشارتی، یکی از مبارزین دوران شاه در بخشی از کتاب خاطراتش که با عنوان «عبور از شط شب» توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده است، خاطره خود از روز خروج محمدرضا پهلوی از کشور را اینگونه بازگو می‌کند: «اوضاع کشور هر روز به زیان شاه پیش می‌رفت. شاه هیچگونه امیدی به آینده و رژیم خود نداشت. او به خوبی می‌دانست که حمایت‌های آمریکا، شخصیت‌های خارجی و ژنرال‌های تاج و ستاره بر دوش مشکلی را از او حل نخواهد کرد و بیم داشت که انقلابیون به سراپرده وی هجوم آورده، او را بکشند و یا همانگونه که در لویزان ارتشی‌ها به جان امرای ارتش و فرماندهان حکومت نظامی افتادند، بعضی از محافظين شخصی‌اش روزی وی را از پای درآورند.
زمان سقوط شاه نزدیک شده بود. زمان برای شاه به سرعت سپری می‌شد. اکثر قریب به اتفاق سیاسیون و طرفداران ظاهری شاه با پول‌های کلان از کشور خارج شده بودند. لیست پول‌هایی که طاغوتیان به هنگام فرار با خود برده بودند توسط کارکنان متعهد بانک مرکزی منتشر شده بود.
شاه در روز 26 دی 57 در میان بیم و نگرانی از ترور یا حتی دستگیری و با اضطراب فراوان، در حالی که در چهره‌اش آثار خستگی فراوان، که حاصل بی‌خوابی طولانی و بیماری مزمن و غیره بود، از کشور فرار کرد. ترس وی باعث شد که حتی مراسم تشریفات نظامی هم به دستور وی لغو شود. شاه از بیم حمله جنگنده‌های کشور به هواپیمایش اجازه نداد که هواپیمایش توسط هواپیماهای جنگنده اسکورت شود.
خبر فرار شاه بلافاصله توسط مردم پخش شد. اتومبیل‌ها با بوق‌های ممتد، چراغ‌های روشن و حرکت برف پاکن‌ها شادی خود را ابراز کردند. شیرینی و شربت در تهران پخش شد. فرار شاه مسرت بخش‌ترین خبری بود که طی آن سال‌ها مردم شنیدند وعميقا از آن استقبال کردند. هیچکس تصور نمی‌کرد که این فرار موقتی باشد. شخص شاه هم هیچگونه امیدی برای بازگشت نداشت.»
