پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ آیتالله شیخ عبدالکریم حقشناس استاد اخلاق و امام جماعت مسجد امینالدوله بازار با جوانان ارتباط بیواسطهای داشت. وی در توجه و اهمیت دادن به جوانان شهره عام و خاص بود. این ویژگی از همان روزهای ابتدایی امامت جماعت مسجد امینالدوله بروز و ظهور یافت و در اواخر دهه سی که نیروهای مذهبی پراکنده و سرخورده شده بودند محفل آیتالله حقشناس دلگرمی جوانان حومه بازار بود.
*** وقتی آیتالله حقشناس به جوانان میدان میداد ***
مرحوم حبیبالله عسگراولادی در خاطرات خود در اینباره میگوید: « شرایط بهخصوص برای نیروهای مخلصی كه تعصب هیچ طرف را نداشتند بسیار زنندهتر شد ... به این نكته رسیدیم كه یک هیئت مذهبی تأسیس كنیم... با اینكه طلبههایی بودیم كه هیچ كداممان در لباس مقدس روحانیت نبودیم، تصمیم گرفتیم ـ از پنجاه نفرمان ـ دوازده نفر كه بیشتر درس طلبگی خوانده بودیم در هیئتی كه تشكیل میدهیم، صحبت كنند. برای اینكه متهم نشویم مطالب گفته شده در نظر خانوادهها و جوانهایی كه در اطراف داریم غیركارشناسانه است، سخنرانیمان را تنظیم میكردیم و رؤس مطالبمان را خدمت آیتالله حاج شیخ عبدالكریم حقشناس كه از شاگردان حضرت امام بودند، منعكس كرده و بعد سخنرانی میكردیم؛ چرا كه تا آن روز اصلاً گویندهی غیرروحانی در مجالس دینی سابقهی قابل قبولی نداشت و ما درست بود كه از همان مسجد امینالدوله و از حوزهی مسجد جامع و مدرسهی مروی و مدرسهی ملاآقا رضای فیروزآبادی برخاسته بودیم، اما چون در لباس روحانیت نبودیم برای شنوندگان قابل قبول نبود.
مدتی این نوع پیشخوانی مقالات و صحبتهای ما در نزد این شخصیت ادامه پیدا كرد تا جایی كه ایشان اجازه دادند جلساتتان را خود اداره كنید. ما توانستیم هیئتی بدیع و بدون سابقه تا آن روز داشته باشیم كه حداقل پنجاه عضو ثابت جوان داشت. جلسات سیار بود و از خانوادهها هم شركت میكردند. ما این هیئت را به نام «هیئت مؤید» نامگذاری كردیم. علت این نامگذاری هم تفألی بود كه به قرآن زدیم و آیهی «والله یؤید بنصره من یشاء» سبب نامگذاری این هیئت شد. این آیه پرچم ما بود.»
*** آیتالله حقشناس؛ واسطه آشنایی جوانان با امام خمینی ***
از دیگر ویژگیهای آیتالله حقشناس آشنا کردن جوانان با امام خمینی بود. حبیبالله عسگراولادی با اشاره به فضای اواخر دهه سی و اوائل دهه چهل میگوید: «مرحوم حضرت آیتالله شیخ عبدالکریم حقشناس که در مسجد امینالدوله، بعد از مرحوم حاج شیخ حسین زاهد آمده بودند، از شاگران امام بودند و کمتر جلسهای بود که ایشان صحبت بکنند و دو یا سه بار نام استادشان « حاج آقا روحالله» را به زبان جاری نکنند. ایشان ما را تشویق میكردند كه به زیارت حاج آقا روحالله برویم. من خودم را برای رسیدن به خدمت امام در قم موظف میدانستم...»
همچنین مرحوم سید رضا نیری از جوانان مسجد امینالدوله درباره نحوه آشنایی خود با امام خمینی میگوید: «شیخ عبدالکریم حقشناس برای رفع اشکالات درسی خود همواره خدمت امام میرسید. آن زمان تقریبا سالهای 40 و 41 بود که حضرت امام را تحت عنوان حاج آقا روحالله میشناختند. در این ایام چون من در مسجد حضوری فعال و مستمر داشتم و جزو خادمین و کارگزاران مسجد هم بودم، آقای حقشناس برای من احترام خاصی قائل بود و اغلب اوقات که به قم میرفت من هم همراه ایشان میرفتم و این توفیق نصیب من شده بود که ماهیانه خدمت حضرت آیتالله بروجردی می رسیدم. توفیق مضاعف دیگری که نصیب من شد این بود که قبل از نهضت باحضرت امام آشنا شدم. وقتی آقای حقشناس برای رفع اشکالات درسی خدمت امام میرفت من هم آنجا ایشان را زیارت میکردم و حداقل ماهی یکبار این اتفاق شیرین میافتاد. در یکی از سفرهایمان به قم مرحوم پدرم نیز همراه ما آمده بود. این مسئله هرگز از یادم نمیرود که پدرم بعد از ملاقات با امام به آقای حقشناس گفت: من در ناصیه ایشان زعامت و رهبری میبینم. مدتی بعد از این ملاقات بود که قضیه انجمنهای ایالتی و ولایتی و کاپیتولاسیون پیش آمد و امام وارد میدان مبارزه با استبداد و دیکتاتوری شدند.»
پی نوشت:
1. کتاب خاطرات حبیبالله عسگراولادی، مرکز اسناد انقلاب اسلامی
2. نیمقرن خدمت؛ کتاب خاطرات سید رضا نیری، مرکز اسناد انقلاب اسلامی