مرکز اسناد انقلاب اسلامی

شهید صدر ایده تغییرناپذیری دولت در تفکرات ذهن‌گرایان را رد می‌کند و معتقد است که دولت همواره به یک شکل نیست و ‌شدن مقتضیات زمانی و شرایط مختلف، امکان دگرگونی در ساختار و شکل دولت وجود دارد. دولت مطلوب شهید صدر به نظام ریاستی نزدیکی زیادی دارد اما رویکرد اصلی آن به این شرح است که ریاست دولت مشروعیت خود را از قانون اساسی منطبق با اسلام یا مشارکت سیاسی امت از طریق انتخاب مستقیم به دست می‌آورد؛ البته باید در نظر داشت که به اعتقاد وی، شریعت اصل نظارت ولی امر بر فعالیت عمومی جامعه و نیز اصل دخالت دولت برای حمایت از منافع عمومی و به طور مشخص مراقبت از این منافع را در برابر آزادی‌های فردی در زمانی که افراد به فعالیت‌های شخصی خود مشغول‌اند، تأسیس کرده است. بنابراین، دولت مورد نظر شهید صدر یکی از ابزارهای حمایت از منافع عمومی در نظام سیاسی اسلام خواهد بود.

مرتضی محمودی گفت: مجلس اول واقعاً الگوی مجلس انقلابی بود و اکثراً مکتبی و اسلام‌گرا بودند حالا کم‌کم بعضی‌ها در سال‌های بعد تغییر ماهیت دادند. اما مجلس شورای اسلامی آن هم مجلس اول در بسیاری از مسائل مملکت نقش بسیار اساسی بازی کرد و می‌توانم بگویم که نقش اول داشت یعنی مجلس اول، نقش اول را داشت.مجلس اول نقش اصلی را در حفظ و حراست از نظام داشت

اینستاگرام مرکز اسناد انقلاب اسلامی تصاویری از شهیدان رجایی و باهنر را منتشر کرد.

از جمله‌ يادم‌ مي‌آيد كه‌ آقاي‌ دكتر حسن‌ روحاني‌ به‌ من‌ گفت‌: «آقاي‌ فاضل‌ سؤالت‌ را پس‌ بگيري‌ بهتر است‌». من‌ هم‌ گفتم:‌ خير. من‌ حرف‌ دارم‌ و سؤالم‌ را پس‌ نمي‌گيرم‌. پس‌ از طرح‌ سؤال‌ آقاي ‌شيخ‌ عبدالله نوري‌ به‌ عنوان‌ نماينده‌ي‌ دولت ‌ در مجلس‌ حاضر شد و من‌ هم‌ سؤالم‌ را طرح‌ كردم‌ و ايشان‌ نيز موضع‌ دولت ‌ را توضيح‌ داد و از آن‌ حمايت‌ كرد. در نهايت ‌بنده‌ هم‌ از جواب‌ ايشان‌ قانع‌ شدم‌ و گفتم:‌ خواستم‌ اين‌ جهت‌ قضيه‌ روشن‌ شود كه‌ قطع‌ ارتباط‌ با دولت ‌ اردن‌ موجب‌ تضعيف‌ رابطه‌ي‌ ايران‌ با مسلمانان‌ نشود. پس از اين جريان از دكتر روحاني پرسيدم كه آيا سؤال من اشكال داشت؟ گفت: به اين صورتي كه تو طرح كردي، اشكال نداشت.

از نظر امام خمینی، مهم‌ترین وظیفه دولت ، اصل خدمت به مردم است به طوری که ایشان اهمیت خدمت به مردم را نشانه "شرافت" دولت ‌مردان می‌دانند. امام خمینی در تاریخ 11 مرداد 1360 در مراسم تنفیذ حکم ریاست جمهوری محمدعلی رجایی ضمن نصیحت به مسئولان و رئیس‌جمهور، به تبیین رسالت دولت در مقابل مردم پرداخته، خدمت به مردم را مهم‌ترین وظیفه دولت دانسته و فرمودند: «این ملت حق دارد؛ دست شما را گرفته آورده این بالا نشانده؛ شما باید خدمت کنید به این مردم؛ شما، ما، همه باید خدمت‌گزار این‌ها باشیم. و شرافت همه ما به این است که خدمت به خلق خدا بکنیم.» امام خدمت به مردم را تکلیف شرعی دولت ‌مردان عنوان کرده و دولت را ملزم به ارائه گزارش به مردم می‌دانند. ایشان در 4 شهریور 1363 خطاب به اعضای دولت فرمودند: «از اوّل من مکرر این را گفته‌ام که شما کارهایی که می‌کنید به مردم بگویید... مردم باید بفهمند که دولت چه کرده است برای مردم. این قاعده‌اش بود از اوّلی که دولت تأسیس می‌شود هرکاری که انجام می‌دهند برای مردم ذکر کنند که مردم بفهمند که چه کرده است»

امام خمینی فرمودند: از اول باید یک دولت ی که قاطع باشد و جوان باشد، قاطع باشد بتواند مملکت را اداره کند [قرار می‌دادیم‌]، نه یک دولت ی که نتواند. منتها آن وقت ما نداشتیم فردی را که بتوانیم، آشنا نبودیم [تا] بتوانیم انتخاب کنیم. انتخاب شد و خطا شد. و حالا هم که دولت می‌خواهد در مجلس شورا ایجاد بشود، حالا ما باید این مطلب را به مجلس شورا اعلام کنیم که باید یک دولت متدینِ تمام، صددرصد اسلامی و قاطع [انتخاب شود]، یک نفر وزیر اگر مثل بعضی از این وزرا که الآن هستند باشد، اینها نپذیرند. تمام وزرا یکی یکی باید بررسی بشود. وزیر متدین صددرصد انقلابی، مکتبی و قاطع. اگر ما دولت مان باز مثل سابق باشد، و آنطور وضع و آنطور دید را داشته باشد، ما باید عزای این نهضت را بگیریم، و پیروزی ما امکان ندارد. و لهذا ما باید این اشتباهات سابق را جبران کنیم.