مرکز اسناد انقلاب اسلامی

برچسب ها - پهلوی
حوزه‌ی علمیه‌ قم که روزگاری با هدف اهتمام به امور دینی تأسیس و سپس احیا شده بود، توانست با اقدامات زعمای آن منشأ تحولی عظیم در ایران گردد و مسیر تحولات سیاسی اجتماعی آن را به‌گونه‌ای دیگر رقم زند. مبارزات روحانیت در زمینه مسائل فرهنگی راه مبارزه جدی سیاسی را علیه حکومت وقت باز کرد. روحانیت با قدرت زیادی توانست با ایستادگی در برابر کشف حجاب و استبداد داخلی، مانع از پیشبرد اهداف ضددینی رژیم پهلوی گردد. با روی کار آمدن نسل جدیدی از روحانیت در حوزه علمیه قم با زعامت امام خمینی مبارزات حوزه از عرصه فرهنگی به صحنه سیاسی جامعه کشیده شد و نتیجه آن شکل‌گیری نهضت اسلامی و تغییر رژیم در ایران بود.
کد خبر: ۵۶۷۰   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۱/۰۲

اشرف پهلوی ، سال‌های نخستین حاکمیت برادرش را که البته نتیجه‌ی 16 سال حکومت رضاخان بود چنین توصیف می‌کند: «در ابتدای به قدرت رسیدن محمدرضا، شهروندان ایرانی دوران سختی را می‌گذراندند و سختی این دوره برای شهروند معمولی ایران که در خلال سال‌های جنگ، با کمبود و قحطی و تا 400 درصد تورم نیز دست و پنجه نرم می‌کرد، بسیار شدیدتر بود تا برای سلطنت...»
کد خبر: ۵۶۳۳   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۲/۱۹

استان سمنان از قدمت بسيار زيادي برخوردار است و از ديرباز در رويدادهاي مختلف تاريخي نقش بسزایی را ايفا کرده است. در دوران مشروطه، مبارزات مردمی در ابتدای امر به شهرهای بزرگی نظیر تهران، تبریز، رشت، شیراز، اصفهان و کرمان محدود می­شد. اما مدتی بعد دامنه­ی این مبارزات و اعتراضات به سایر شهرها نیز کشیده شد و در این میان سمنان و شاهرود نیز یکی از پایگاه­های مشروطه­خواهان گردیدند. با شکل ­گیری مشروطه مردم سمنان به رهبری آزادی­خواهان این شهر در این نهضت، شرکت فعالی داشتند و با بیشتر بزرگان مشروطه در سایر شهرها نیز ارتباطی تنگاتنگ برقرار نمودند و بدین گونه، نقش خود را در تاریخ معاصر ایران ایفا کردند.
کد خبر: ۵۶۱۲   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۱/۲۶

احمدعلی مسعودانصاری گفت: در دوره رژیم پهلوی اگر می‌خواستیم رادیویی ترانزیستوری خریداری کنیم، جزء ثروتمندترین افراد دنیا به حساب می‌آمدیم، زیرا مردم فقیر بودند.
کد خبر: ۵۶۰۱   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۱/۲۰

حجت­‌الاسلام موسوی‌­فرد می‌گوید: «بنده شاهد بودم که جوان‌های شجاع نیروی هوایی، همافران، درجه داران و افسران با کیف‌هایی که در دست‌شان بود به خیابان ایران آمدند و بی‌محابا، لباس‌های ارتشی‌شان را از کیف در آوردند و به تن کردند و وارد مدرسه­ ایران شدند. کسی باور نمی­کرد که ارتش برای بیعت با امام آمده باشد. ولی اولین بار که در حضور امام رژه رفتند و در حالی که پاهایشان را با ضرب آهنگ خاصی به زمین می­‌کوبیدند، سرود «خمینی ای امام» را خواندند...»
کد خبر: ۵۵۹۸   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۱/۱۹

اردشیر زاهدی می‌گوید: «افزایش قیمت بلیط اتوبوس‌های شرکت واحد به چندین برابر در اواخر سال‌های دهه‌ی 30، باعث شد عده‌ای از دانشجویان و سایر مردم از آن ناراحت شوند؛ تهیه‌ی بلیت اتوبوس به قیمت چند برابر برای خیلی از خانواده‌ها ایجاد اشکال می‌کرد. فرض کنید اگر کسی در تهران‌پارس زندگی می‌کرد و قرار بود به دانشگاه بیاید یا از تهران‌پارس به مرکز شهر برود و در تهران اتوبوس بگیرد که برای انجام کاری به شمیران برود؛ بیشتر حقوقش صرف رفت‌وآمد روزانه با اتوبوس می‌شد.»
کد خبر: ۵۵۸۴   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۲/۲۱

نگاهی به وضعیت اقتصادی ایران در دوران پهلوی
کد خبر: ۵۵۵۷   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۱/۱۲

عبدالمجید مجیدی می‌گوید: «در همان مقطع سال‌های بعد از 1354، دولت ایران تصمیم گرفت به کشورهایی مانند فرانسه، انگلستان و یا مصر وام‌هایی پرداخت کند. در مورد مصر علت وام دادن یک مقداری سیاسی بود و در مورد وام دادن به فرانسه و انگلیس همه اینها زیر نظر وزیر اقتصادی و دارایی ـ هوشنگ انصاری ـ و برادرش ـ سیروس انصاری ـ صورت گرفت و هدف آن بود که به این کشورها که در جریان افزایش قیمت نفت یک مقدار گرفتاری پیدا کرده بودند کمک بشود. همچنین از این قبیل است کمک‌هایی که به بعضی از کشور‌های عربی صورت گرفت.»
کد خبر: ۵۵۲۰   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۱/۱۲

کلاس تاریخ
سفیر انگلیس در گزارش سالانه به وزارت خارجه بریتانیا در سال 1305 درباره وضعیت مجلس ایران می‌نویسد: مجلس ایران را نمی‌توان جدی گرفت. نمایندگان مجلس نمایندگان آزاد و مستقلی نیستند و انتخابات مجلس آزادانه برگزار نمی‌شود. هنگامی که شاه طرح یا لایحه‌ای را مدنظر دارد، تصویب می‌شود. زمانی که مخالف است رد می‌شود.
کد خبر: ۵۵۱۸   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۱/۳۰

اعتراف نخست‌وزیر شاه به سرسپردگی رژیم پهلوی
علی امینی نخست‌وزیر رژیم پهلوی می‌گوید: «در زمان نخست‌وزیری منوچهر اقبال، آیزنهاور رئیس‌جمهور آمریکا به ایران آمد. از او استقبال کردند و کلید شهر تهران را به او دادند. اما تاسف‌انگیز و شرم‌آور این که به تقاضای نخست‌وزیر جلسه مشترکی از نمایندگان مجلس شورا و سنا تشکیل شد که آیزنهاور در آن جلسه دعوت داشت. در آن جلسه آقای اقبال پرونده‌ای را روی میز گذاشت و گفت: به مبارکی ورود شما در ایران و حضورتان در این مجلس من لایحه اصلاحات ارضی را تقدیم شما و مجلس می‌کنم.»
کد خبر: ۵۵۱۷   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۱/۱۲

هایزر در خاطراتش می‌گوید:«به نظر من روش درست این بود كه روی سر راهپیمایان تیراندازی هوایی كنند و از گاز اشك‌آور استفاده نمایند. اگر این روش موثر نبود، لوله تفنگ‌ها باید پایین می‌آمد تا شكی باقی نماند كه نیروها شوخی ندارند».
کد خبر: ۵۵۱۶   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۱/۱۲

روایتی از حقارتِ شاه ایران
سفیر آمریکا می‌گوید: شاه با چشماني پر از احساس به من خيره شد. لحظه‌اي بعد گفتم: «آيا ميل داريد براي ارسال دعوت‌نامه‌اي از آمريكا اقدام كنم و ترتيب مسافرت شما را به آمريكا بدهيم؟» شاه يك‌مرتبه از جاي خود حركت كرد و با هيجاني شبيه پسربچه‌اي گفت: «اوه. شما اين كار را براي من‌‌‌ مي‌كنيد؟»
کد خبر: ۵۵۱۲   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۱/۱۲

مادر شاه یک خاطره نقل می‌کند: «یک روز محمدرضا که خیلی ناراحت بود به من گفت: مرده‌شور این سلطنت را ببرد که من شاه و فرمانده کل قوا هستم و بدون اطلاع من هواپیماهای ما را برده‌اند ویتنام!»
کد خبر: ۵۵۱۰   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۱/۱۲

در مجلس سنا عده‌ای از سناتورها به شدت با لایحه تشکیل نهاد "ساواک" مخالفت کردند. یکی از سناتورها به نام سناتور خواجه‌نوری این قانون را ظالمانه‌ترین قانون دولت خواند. وی با اشاره به ظلم و ستم‌هایی که از سوی مأموران نظامی با استفاده از این قانون می‌تواند صورت گیرد، آن را موجب محروم شدن مردم از تمام حقوق دموکراتیک و آزادی‌ دانست.
کد خبر: ۵۵۰۸   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۱/۱۲

فریده دیبا هم در این زمینه می‌گوید: «برای ما که در ایران رشد و نمو کرده و وضعیت رعیت‌های بدبخت خودمان را دیده بودیم که جان و مال و ناموسشان در ید قدرت ارباب (فئودال) بود و حتی بعضی از ملاکین عروس رعیت‌ها را در شب اول عروسی به خانه خود می‌بردند...»
کد خبر: ۵۵۰۷   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۱/۱۲

فریده دیبا مادر فرح می‌گوید: «مردم در انتخابات یا شرکت نمی‌کردند یا تعداد شرکت کنندگان فوق‌العاده ناچیز بود. اگرچه انتخابات برگزار می‌شد، اما کسانی به مجلس می‌رفتند که از سوی نخست‌وزیر به اطلاع محمدرضا می‌رسید و محمدرضا، اسامی عده‌ای را تایید می‌کرد. این اسامی را ساواک تهیه می‌کرد. تلاش ساواک بر این بود که در شهرها و شهرستان‌ها بگردد و افرادی را پیدا کند که ضمن وفاداری به نظام حکومتی، پسندیدگی محلی هم داشته باشند.»
کد خبر: ۵۵۰۴   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۱/۲۶

سراب علمی
محمدرضا پهلوی هم در توصیف وضعیت آموزش در آن دوران اعتراف می‌کند: «در سال 1342، بین 16 تا 24 درصد کودکان، در ولایات به مدرسه می‌رفتند و بقیه بی‌سواد می‌ماندند. در‌حالی که، در شهرها 74 درصد کودکان به مدرسه می‌رفتند. قانون تعلیمات اجباری در 1322 به تصویب رسید اما به علت فقدان وسایل اجرایی به صورت کاغذپاره‌ای بر جای مانده بود. در مقیاس ملی 85 درصد مردم بی‌سواد بودند.»
کد خبر: ۵۵۰۳   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۱/۱۲

به گفته شریف امامی یکی از نخست‌وزیران محمدرضا پهلوی : آخر خود شاه تصمیم می‌گرفت چه کسانی نامزد وکالت مجلس باشند و چه کسانی نباشند و در حقیقت نمایندگان را خودشان دستچین می‌کردند.
کد خبر: ۵۵۰۰   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۱/۱۲

برشی از خاطرات شیخ محمد سمامی
حجت‌الاسلام سمامی می‌گوید: «ساواك براى خدشه‌دار نمودن چهره‌ سياسى، انقلابى و مذهبى امام، ترفندهاى زيادى به كار گرفت، ولى خوشبختانه هيچ كدام كارساز نبود و همه‌ آن‌ها به شكست انجاميد. از جمله اين ترفندها، صدور اعلاميه‌هاى جعلى بود - كه گويا دو الى سه بار اتفاق افتاد ـ مضمون آن‌ها اين بود كه مردم را با دعوت به آرامش و سكوت، براى ادامه‌ نهضت دل‌سرد مى‌كرد. البته به محض اين‌كه اين اعلاميه‌ها دست به دست مى‌چرخيد و مردم اطلاع مى‌يافتند، خيلى زود از منابع و مراجع معتبر، درستى و نادرستى آن را جويا مى‌شدند».
کد خبر: ۵۴۹۷   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۱/۰۶

برشی از خاطرات نیره‌السادات احتشام‌رضوی
همسر شهید نواب درباره فعالیت‌های نواب در طالقان می‌گوید: «آقای نواب در یک سخنرانی از افراد متمول و ثروتمند، خواستند که هر قدر که در توانشان است، به فقرا کمک نمایند. در مدت کوتاهی کمک‌های زیادی شامل آرد، گندم، روغن و برنج به اضافی مقداری پول جمع آوری شد. بعد از آن آقای نواب افراد خانواده‌های مستضعف را در نظر گرفتند و مقدار مايحتاجی را که جمع‌آوری شده بود، به طور مساوی میان آنان تقسیم کردند».
کد خبر: ۵۴۷۹   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۰/۲۸

تازه های کتاب