مرکز اسناد انقلاب اسلامی

برچسب ها - رژیم پهلوی
محرم، نقطه عطف مبارزات نهضت اسلامی است. در سال 1342 نهضت اسلامی از عزاداری‌ها، تظاهرات و سخنرانی‌های ماه محرم آغاز شد؛ راهپیمایی عظیم مردم تهران در روز عاشورا از مسجد حاج ابوالفتح، سخنرانی آیت‌الله فلسفی در همان روز، سخنرانی تاریخی امام خمینی در فیضیه و متعاقب آن قیام 15 خرداد 1342 نقطه آغاز نهضت اسلامی بود. این حرکت تا سال 1357 همچنان ادامه یافت و محرم به عنوان ماه پیروزی خون بر شمشیر، سرحلقه مبارزات مردم ایران با رژیم پهلوی بود. بر همین اساس بدیهی بود که رژیم پهلوی نیز به دنبال محدود کردن مردم، علما، مراجع، سخنرانان و خطاب در این ماه باشد. آنها در این مسیر از تمامی امکانات امنیتی استفاده می کردند.
کد خبر: ۱۳۱۲   تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۷/۰۱

16 شهریور 57
کد خبر: ۱۲۱۹   تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۶/۱۶

با اعلام روحانیون، روز 16 شهریور 1357 عزای عمومی اعلام شد؛ جامعه‌‌ اصناف‌ هم با صدور اطلاعيه‌اي‌ اعلام‌ كرد: «به‌ منظور بيان‌ عدم‌ اعتماد ملي‌ به‌ دولت‌ كنوني‌... و به‌ پشتيباني‌ از تصميم‌ روحانيون‌ و علماي‌ آگاه‌ تهران‌، پنجشنبه‌ 16 شهريور را روز تعطيل‌ و عزاي‌ عمومي‌ اعلام‌ مي‌كنيم‌»؛ با فرا رسيدن‌ سحرگاه‌ روز 16 شهريور سيل‌ جمعيت‌ به خیابان‌ها آمدند و تهران‌ يكپارچه‌ تعطيل‌ بود و مردم برای تظاهرات‌ به خیابان‌ها آمده بودند. علاوه بر این٬ بنا بر گزارش روزنامه کیهان، در روز 16 شهریور 57 شهرهاي‌ قم‌، آمل‌، كرج‌، گرگان‌، اهواز، كازرون‌، شهرري‌، قزوين‌، زنجان‌، همدان‌، خرم‌آباد، كاشان‌، شيراز، كرمان‌، مشهد، تبريز، اصفهان‌، اردبيل‌، مهاباد، بهبهان‌، خمين‌، شاهرود، اراك‌ و دزفول‌ با تظاهرات‌، راهپيمايي‌ و تعطيل‌ عمومي‌ به‌ نداي‌ جامعه‌‌ روحانيت‌ تهران‌ پاسخ‌ مثبت‌ دادند. بدین ترتیب، در روز 16 شهریور 57 مردم ایران در سراسر کشور دست به مبارزه زدند و مقدمات راهپیمایی عظیم روز جمعه 17 شهریور را فراهم کردند و یک صدا برای مبارزه با رژیم پهلوی به میدان آمدند و از آن روز می‌توان گفت نهضت اسلامی فاز جدیدی از مبارزه را با رژیم پهلوی آغاز کرد.
کد خبر: ۱۲۱۷   تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۶/۱۶

انقلاب اسلامی در یزد
به دنبال کشتار مردم یزد در فروردین 57 حضرت آیت‌الله خامنه‌ای که در آن زمان در ایرانشهر به سر می‌بردند،طی اعلامیه‌ای با مردم، خانواده شهدا و مجروحین ابراز همدردی کردند و فرمودند: بانهایت تأسف اطلاع یافتیم که شدت و خشونت پلیس مردم ناشناس، کسانی که خود را در خدمت مردم معرفی می‌کنند در یزد به کشتار و زخمی شدن مردم مسلمان منتهی گشته و زخم عمیق و لبالب از خونی را که فاجعه قم و تبریز بر پیکر ملت وارد ساخته بود، به ضربتی دیگر در یزد و جهرم و چند شهر دیگر، عمیق‌تر و خونین‌تر کرده است. جای آن است که این ددمنشی مصیبت آفرین به حضرت عالی و همه علمای متعهد تسلیت گفته شود ... در پایان، یاد شهادت برادران یزدی را گرامی و مقدس دانسته، عزت و سرافرازی و موفقیت جناب عالی و دیگر علمای آگاه و متعهد یزد را که ملجاً و پناهگاه و پشتیبان و همراه مردم بوده و در ارشاد و هدایت خلقی کوشیده‌اند، از خداوند متعال مسئلت می‌نمایم.
کد خبر: ۱۲۰۳   تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۶/۲۹

آیت الله سید محمود حسینی شاهرودی با آغاز قيام حضرت امام، به حمايت از نهضت اسلامي پرداخت و به‌خصوص در جريان حمله رژيم پهلوي به مدرسه‌ فيضيه و قيام 15 خرداد 1342، با صدور اعلاميه‌اي به محمدرضا پهلوی اعتراض كرد.
کد خبر: ۱۱۹۵   تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۶/۱۲

بازخوانی فاجعه سینما رکس آبادان؛
روزنامه اطلاعات در 29 مرداد گزارش داد:«ساعت 22، در حالي كه 700 نفر مرد، زن و كودك سرگرم تماشاي فيلم گوزن‌ها بودند، گروهي خرابه‌كار و غيرمعتقد به اصول انساني با همكاري سرايدار سينما، با مواد آتش‌زا، سالن سينما را به آتش كشيدند. شعله‌هاي آتش زبانه كشيد و حريق تمام سالن سينما را در برگرفت. مردان، زنان و كودكان تماشاچي با ديدن شعله‌هاي آتش به طرف درهاي ورودي و خروجي هجوم بردند، اما با درهاي بسته مواجه شدند. در اين ميان شعله‌هاي آتش تمام سالن سينما را در برگرفت و تماشاچيان با ناله و ضجه در محاصره‌ي كامل شعله‌هاي آتش قرار گرفتند. 377 نفر از مردان، زنان و كودكان تماشاچي زنده ‌زنده و به طور فجيع و رقت‌باري در ميان شعله‌هاي آتش سوختند. بلافاصله پس از شروع حريق، براي اطفاي آن از مأموران آتش‌نشاني شهرداري آبادان و شركت ملي نفت ايران كمك خواسته شد. ماموران آتش‌نشاني موفق شدند، در ساعت 2 بامداد آتش را مهار كنند. تلاش براي خارج ساختن اجساد 377 نفر از تماشاچياني كه در آتش سوخته و كشته شده‌اند، ادامه دارد».
کد خبر: ۱۱۵۶   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۲۸

اینستاگرام مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر کرد
در 28 مرداد 1357، گروهی از مردم آبادان که فیلم گوزن ها را در سینما رکس آبادان می‌دیدند، با نقشه از پیش طراحی شده ساواک، در آتش سوختند.
کد خبر: ۱۱۵۲   تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۵/۲۸

پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر کرد
60 ثانیه با تاریخ در قسمت سوم به بررسی کتاب کشف‌الاسرار امام خمینی(ره) می‌پردازد. با نگاهی به این کتاب مشخص می‌شود که امام خمینی از سال 1323 طرح ساقط کردن رژیم پهلوی ، را در نظر دارند و پس از آن حکومت فقها را حکومت مطلوب می‌دانند.
کد خبر: ۱۱۰۴   تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۵/۰۳

تاریخ معاصر ایران مملو از شواهدی است که نشان دهنده نقض حقوق بشر توسط امریکایی است که خود را داعیه‌دار حقوق بشر معرفی می‌کند. آن‌ها با زیر پا گذاشتن رأی ملت ایران، کودتای 28 مرداد 1332 را طراحی کردند، به‌طور مرتب در کشتار مردم ایران فعالیت کردند، در مقابل خواست ملت ایران در سرنگونی رژیم پهلوی ایستادند و از همه مهم‌تر، ساواک را که منشاء اقدامات ضد بشری بود تأسیس و حمایت کردند تا به شکنجه مردم بپردازد. موضوعی که خود امریکائیان هم به آن اشاره کرده‌اند. آنجا که "گری سیک" مشاور امنیت ملی کارتر، به استفاده از شکنجه و آزار فعالین سیاسی در ایران اشاره‌کرده و می‌افزاید که به پلیس مخفی مخوف و تنفرآور رژیم پهلوی ، یعنی ساواک، آزادی بی‌حدوحصری داده‌شده بود تا مخالفین سیاسی شاه را شناسایی و سرکوب کند.
کد خبر: ۱۰۴۱   تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۴/۱۲

سولیوان آخرین سفیر امریکا در ایران درباره راهپیمایی مردم ایران در عید فطر 57 می‌نویسد: راهپیمایی روز عید فطر به عنوان یک دمونستراسیون و نمایش خیابانی در تاریخ نوین ایران بی‌سابقه بود. حداقل یک صد هزار نفر در این راهپیمایی شرکت کرده بودند. نظم این راهپیمایی فوق‌العاده و شبیه به یک رژه نظامی بود. پیش‌بینی‌های لازم برای تأمین آب و خوراکی به عمل آمده بود و عده‌ای هم با بلندگو برای هماهنگ ساختن شعارهای راهپیمایان حرکت می‌کردند. به طور خلاصه این راهپیمایی نمایشی از قدرت مخالفان مذهبی شاه و تشکیلات قوی و منظم آنها بود. مأموران انتظامی راهپیمایی، جوانانی بودند که بیشتر سوار بر موتورسیکلت هوندا صفوف راهپیمایان را منظم می‌کردند. نظم و سازمان این راهپیمایی در عین حال که موجب تحیر و شگفتی ما شد، این واقعیت را هم آشکار ساخت که ما تشکیلات و فعالیت مخالفان را دست کم گرفته‌ایم و از منابع اطلاعاتی لازم در میان گروه‌های مخالف به ویژه روحانیون و بازار برخوردار نیستیم.
کد خبر: ۱۰۲۲   تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۴/۰۵

انقلاب اسلامی در مشهد
علما و طلاب شهر مشهد، زادگاه آیت‌الله سعیدی پس از اطلاع از شهادت در اعتراض به این موضوع وارد عمل شدند و مدارس علمیه مشهد به کانونی فعال برای مبارزه علیه رژیم پهلوی تبدیل شدند. در روز 24 خرداد 49 آیات و حجج اسلام عباس طبسی، سیدعلی خامنه‌ای، شیخ احمد کافی به همراه روحانیون دیگر که از مبارزان مشهد بودند، با علنی کردن و گسترش مبارزات در اعتراض به شهادت آیت‌الله سعیدی دروس مدرسه میرزا جعفر را تعطیل کردند و سپس راهی سایر مدارس علمیه شدند و از طلاب خواستند کلاس درس را تعطیل کنند. در همین رابطه مأمور ساواک گزارش داد: «روحانیون پس از انتشار خبر کشته شدن سعیدی، به وسیله شیخ احمد کافی فعالیت خود را شدیدتر کرده و به بهانه کشته شدن سعیدی طلاب شناخته شده و ناراحت و اخلاگر را وادار به اقدامات خلاف و تحریک آمیز نموده‌اند.»
کد خبر: ۹۹۹   تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۳/۲۰

انقلاب اسلامی در شیراز
به مناسبت فرا رسيدن ماه مبارك رمضان، حضرت امام خميني (ره) پيام مهمي صادر فرمودند. پيام‌هاي سازنده و پي‌در‌پي امام٬ جان تازه‌اي در كالبد انقلاب اسلامي مي‌دميد و مسير انقلاب را روشن مي‌ساخت. در شیراز مساجد رونقی دیگر پیدا کرد. یکی از این مساجد، مسجد نو بود که آقای سیداحمد پیشوا یکی از روحانیون مبارز شیراز در آنجا سخنرانی می‌کرد. این مسجد از اول ماه رمضان شاهد سخنرانی‌های ضد رژیم بود که هر روز منجر به تظاهرات خیابانی می شد.سرانجام عصر پنجشنبه پنجم رمضان ۹۸ هنگامی که مردم بی‌دفاع و بی‌سلاح در مسجد نو شیراز مشغول انجام فرایض مذهبی بودند، بیشرمانه مورد هجوم ناجوانمردانه افراد مسلح پلیس و نظامی قرار گرفتند و این حمله در مدت کوتاهی ده‌ها کشته و صدها زخمی به جای گذاشت». مراجع تقلید قم، علمای مشهد و یزد و بعضی شهرستان‌ها با صدور اطلاعیه‌هایی به این جنایت رژیم پهلوی واکنش نشان دادند.
کد خبر: ۹۸۹   تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۳/۲۹

در رمضان 57 منبرها که یکی از اصلی‌ترین رسانه‌ها در دوران نهضت اسلامی بودند با استفاده از فضای ماه مبارک بیش از گذشته فعال شده و به مبارزه نظم دادند. ساواک در گزارشی در این باره نوشت: «در مدت بررسی به ویژه در ماه مبارک رمضان تشکیل جلسات مذهبی با شرکت چند هزار نفر در دو نوبت در اکثر مساجد تهران و در غالب آنان گویندگان مذهبی در پوشش سخنرانی مذهبی مردم را به قیام علیه حکومت تشویق و حملاتی به شخصی اول مملکت وارد و از خمینی پشتیبانی نموده و تقاضای تشکیل حکومت اسلامی را دارند.» بعد از اینکه این گزارش‌ها نزد محمدرضا پهلوی فرستاده شد، وی در حاشیه آن نوشت: «اکنون که به تدریج می توانید وعاظ طرفدار خمینی را بشناسید آنان را در صورتی که اعمالشان برخلاف مقررات و قوانین مملکتی است و هدفشان انقلاب و عدم پیشرفت کشور می‌باشد بازداشت و تحت تعقیب قرار گیرند.»
کد خبر: ۹۵۴   تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۳/۰۷

تاریخ شفاهی 15 خرداد 42 در کرمان
با وجود دستگیری امام خمینی و سرکوب خونین قیام در روز 15خرداد، حرکت اعتراض آمیز مردم متوقف نشد؛ بلکه ابتدا علمای اعلام و روحانیون برجسته کرمان و دیگر نقاط کشور با صدور اعلامیه و تلگراف و نامه پشتیبانی و حمایت خود را از امام خمینی اعلام کردند، سپس با مراسم ترحیم و بزرگداشت شهدای 15 خرداد این روند ادامه یافت. اصناف و کسبه قصد تعطیلی بازار و مغازه‌ها را داشتند که با تهدید ساواک و دستگاه امنیتی رژیم، مجبور به بازکردن مغازه‌های خود شدند، اما علی‌رغم هشدارهای مأموران، مجلس ترحیم و بزرگ داشت شهدای روز 15 خرداد باشکوه برگزار شد.
کد خبر: ۹۴۸   تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۳/۱۵

انقلاب اسلامی در آمل
در پیروزی انقلاب اسلامی، فعالیت جوان‌های حزب اللهی و هدایت روحانیت انقلابی شهرآمل در فرایند مبارزات ضد رژیم پهلوی باعث شکل گیری چندین تظاهرات گسترده‌ی مردم آمل شد که در سابقه‌ی مبارزاتی مردم استان مازندران ثبت شده است. در آخر ماه رمضان سال ۱۳۵۷، چهار روز بعد از برگزاری نماز عبادی سیاسی عید سعید فطر، تهران نماز عید سعید فطر تهران به امامت شهید محمد مفتح در تپه‌های قیطریه خوانده شد و در ادامه‌ی تظاهرات ها در میدان ۱۷ شهریور (ژاله سابق ) حادثه‌ی جمعه‌ی سیاه اتفاق افتاد و همزمان با حادثه‌ی ۱۷ شهریور تهران (جمعه سیاه)، دانش آموزان آمل نیز تظاهرات پرشوری را برپا کردند، به شکلی که از مسجد حاج علی کوچک که آیت‌الله جوادی آملی سخنرانی کردند، جمعیت زیادی از محله‌های مختلف شهر در اطراف مسجد متمرکز شده و تظاهراتی وسیع را شکل دادند.
کد خبر: ۹۳۰   تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۴/۲۸

بازخوانی اسناد لانه جاسوسی امریکا
در بخشی از گزارش کنسول سیاسی سفارت امریکا آمده است:« ملاقات‌های شریعتمداری با فرستاده شاه بدون تبلیغات انجام شود. اگر شریعتمداری ببیند که شاه درخواست‌های مختلف او را قبول می‌کند، وی سپس راجع به آن به مردم خواهد گفت. اسلامی‌نیا گفت خود وی از شریعتمداری پرسید که آیا وی با گفته‌هایی که از طرف خمینی در مصاحبه با لوموند ابراز شده است موافقت دارد. شریعتمداری گفته بود که موافق نیست.»
کد خبر: ۹۲۹   تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۲/۲۶

انقلاب اسلامی در قم
در پی شهادت تعداد زیادی از مردم ایران به دست عمال رژیم پهلوی در فروردین 57 حوزه علمیه قم در محکومیت این جنایت اعلامیه‌ای صادر کرد و روز سه شنبه 19 اردیبهشت 57 را که همزمان با چهلمین روز شهادت مردم ایران در شهرهای مختلف بود را اعزای عمومی اعلام کرد.
کد خبر: ۸۹۵   تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۲/۱۳

یکی از علمای اهل تسنن شهر بانه، درباره شهید شاه‌آبادی چنین می‌گوید:« شاید بتوانم به جرأت ادعا کنم که آقای شاه‌آبادی، در مدت تبعید خود هیچ یک از نمازهای یومیه‌اش را در منزل نخواند، بلکه در همه جماعات شرکت می‌کرد و حتی در یک یا چند مسجد خاص نماز نمی‌خواند، بلکه سعی می‌کرد که در همه چهارده مسجدی که در این شهر بود به نوبت شرکت کند.» شهید شاه‌آبادی در طول تبعید در شهر بانه روابط نزدیکی با علمای اهل تسنن داشت و پیوسته آنان را به مبارزه با رژیم پهلوی دعوت می‌کرد. یکی از این علما، شهید ملاعبدالکریم رسولی بود که روابط دوستانه بیشتری با وی داشت.
کد خبر: ۸۶۴   تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۲/۰۶

حسین فردوست در بخشی از خاطرات خود با اشاره به ملاقاتش با ترات رئیس اطلاعات انگلیس در ایران و ناراحتی او از اینکه محمدرضا به رادیوهای آلمان گوش می‌کند و از روی نقشه‌های آن‌ها جنگ جهانی دوم را دنبال می‌کند ؛ می‌گوید: پس از بازگشت جریان را به محمدرضا گفتم. او شدیداً جا خورد و پرسید: انگلیسی‌ها از کجا می‌دانند که من به رادیو گوش می‌دهم ..... فردا اول وقت با ترات تماس بگیر و بگو محمدرضا نقشه‌ها را پاره کرد و به هیچ رادیویی هم گوش نخواهد کرد مگر رادیوهایی که ترات اجازه دهد. "
کد خبر: ۸۵۷   تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۲/۰۴

کد خبر: ۸۵۵   تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۲/۰۴

تازه های کتاب