در طول سال‌های مبارزات مردم علیه رژیم پهلوی، امام خمینی همواره به مناسبت فرارسیدن ماه مبارک رمضان
پیام‌های مبارزاتی مهمی خطاب به مردم ایران و مسلمانان جهان صادر کردند که تأثیر زیادی در پیروزی انقلاب اسلامی داشت. ایشان در همان آغاز نهضت در سال 1341 و در آستانه فرارسیدن ماه رمضان در نشستی با علما و روحانیون خط و مشی مبارزه را ترسیم کردند. این رویه امام خمینی در سال‌های بعد نیز ادامه داشت؛ به طوری که در1357 و در آستانه ماه مبارک رمضان ایشان در ارتباط با تداوم مبارزات در ماه مبارک رمضان، دستورالعملی هشت ماده‌ای صادر کردند که باعث شد مردم رمضان آن سال را متفاوت‌تر از سال‌های دیگر برگزار کنند و مبارزات علیه رژیم پهلوی را گسترش دهند.
کد خبر: ۶۸۱۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۰۸
به روایت اسناد
در یکی از این نمونه‌ها که از اسناد برمی‌آیند اداره کل سوم ساواک در سال 1353 دستور کنترل اقدامات روحانیون در برنامه‌های ماه رمضان را می‌دهد. در این سند که به امضای ثابتی مسئول اداره امنیت داخلی ساواک رسیده آمده است:خواهشمند است دستور فرمائید نسبت به جلوگیری از هرگونه فعالیت مضره وعاظ و روحانیون افراطی مذهبی، ضمن همکاری با سازمان‌های انتظامی محل پیش‌بینی و مراقبت‌های لازم معمول و نتیجه را به این اداره کل اعلام نمایند.
کد خبر: ۶۷۹۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۲۵
تورقی در خاطرات
علی‌محمد بشارتی یکی از انقلابیون که در بطن فرایند مبارزه علیه رژیم پهلوی در بند و اسارت آن رژیم بود می‌گوید: در زندان براى گرفتن روزه نیز اهتمام مى‌ورزیدم، اما محدودیت‌هاى زیادى براى روزه‌دارى وجود داشت. ماه رمضان انگار براى ساواک و زندان‌بان‌ها ماه روزه و عبادت نبود. اصلا از سحرى و افطار براى زندانیان خبرى نبود.
کد خبر: ۶۷۹۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۲۵
انقلاب اسلامی در کاشان
حدود ساعت 2 بعد از نيمه شب، روحانى دعوت شده براى سخنرانى به منبر رفت و گاهى اوقات، در بين بعضى از جملات، نامى از رهبر انقلاب به ميان مى‌آورد كه جمعيت حاضر، با ذكر صلوات سخنان گوينده را تأييد مى‌كردند. اواخر سخنرانى، مأمورين شهربانى كه از قبل خود را براى حمله به اين مسجد و جمعيت شب زنده‌دار آماده كرده بودند، ناگهان از طريق هوا مسجد و جمعيت را هدف قرار دادند و براى اولين بار، در شب، آن هم شب قدر در بين هزاران زن و مرد و كودك، از منزل يكى از همسايه‌هاى مسجد كه پسرش پليس بود، گازهاى اشك‌آور و خفه‌كن به‌صورت پى در پى به طرف جميعت شليك كردند.
کد خبر: ۵۸۰۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۲/۲۷
ماه رمضان 1342 در حالی برگزار می‌شد که مردم ایران سال پر فراز و نشیبی را از حوادث خونین فیضیه تا دستگیری امام خمینی و قیام 15 خرداد پشت سر نهاده بودند. در این شرایط خفقان کمتر کسی گمان می‌کرد فعالیت‌های سیاسی روحانیت مبارز تدادم داشته باشد،اما فرا رسیدن ماه رمضان و تحرکات انقلابیون بار دیگر ترس و وحشت را به جان عمال رژیم پهلوی انداخت.
کد خبر: ۵۷۷۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۲/۱۰
در نتيجه فعاليت‌هاى رو به گسترش آيت‌الله مفتح، كلانترى نظريه مى‌دهد: «با توجه به محتواى سخنرانى‌هاى واعظ مذكور و تحريك احساسات مردم و ... احتمال ايجاد تظاهرات و بى‌نظمى از ناحيه جمعيت حاضر كه هر روز رو به تزايد بوده و اكثرا در نتيجه توصيه اشخاص ديگر، بدين مسجد آمده و آدرس مسجد را اغلب از اهالى و كسبه سؤال مى‌كنند، بعيد به نظر نمى‌رسد...».
کد خبر: ۵۷۷۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۲/۰۸
برگی از خاطرات آیت‌الله طاهری‌خرم‌آبادی
پس از تبعید امام خمینی در سال 1343 ، مشکلات فعالیت‌های سیاسی می‌رفت تا خللی در عزم و اراده انقلابیون برای ادامه مبارزه ایجاد کند اما ، ماه مبارک رمضان دوباره امواج نهضت اسلامی را به راه انداخت. اعضای مؤتلفه و در رأس آن روحانیون مبارز بر آن شدند تا با سفرهای تبلیغی در ماه رمضان یاد و نام رهبر در تبعید خود را احیا کرده و مبارزه را تداوم بخشند.
کد خبر: ۵۷۷۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۲/۰۷
همزمان با شب‌های قدر در سال 1357، ساواک وظیفه یافت با فعالیت «روحانیون و وعاظ طرفدار [امام] خمینی در روزهای نوزده و بیست و بیست‌ویکم ماه رمضان » مقابله کند.
کد خبر: ۴۹۳۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۳/۰۱
انقلاب اسلامی در شیراز
نمونه‌ای از حضور زنان در عرصه مبارزه با رژیم پهلوی، صدور بیانیه از سوی «مادران و خواهران شهدای مسلمان شیراز» در اعتراض به کشتار وحشیانه ماه مبارک رمضان 1357 در شهرهای مختلف کشور بود.
کد خبر: ۴۹۲۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۳/۱۱
تجمع مردم ایران در عید فطر سال 1357 چنان با عظمت بود که تعجب سفرای انگلیس و آمریکا را برانگیخت. تصاویر به خوبی این عظمت را نشان می‌دهد.
کد خبر: ۴۹۲۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۳/۱۳
پانزدهم مرداد 1357 مطابق با اول رمضان بود. پیش از آغاز رمضان، امام خميني، رهبر نهضت، با صدور پیامی، راهبردهای مبارزه را تبیین کردند. از طرف ديگر ساواك نيز با يك بررسي تحليلي از ماه رمضان و امكاناتي كه مي‌تواند در اختيار انقلابيون قرار گيرد، پيش‌بيني‌هاي لازم را نمود و طرح‌هايي را براي مهار بحران تدوين كرد و شوراي هماهنگي استان‌ها مركب از استاندار، رؤساي سازمان‌هاي انتظامي و امنيتي، رئيس دادگستري و مديركل اوقاف را مأمور بررسي و اجراي آن نمود. اما با همه تلاش‌هاي رژيم حركتي كه آغاز شده بود، سريع‌تر، عميق‌تر و قوي‌تر از آن بود كه با آماده‌باش نيروهاي رژيم از ادامه آن ممانعت به عمل آيد. درگيري‌هاي خونيني از همان شب اول ماه رمضان در نقاط مختلف کشور آغاز شد و تا روز عید فطر مردم استان‌هایی چون اصفهان، شیراز، کرمان، یزد، لرستان، قزوین، همدان، خوزستان، قم، مشهد، تهران و ... به طور مستمر با حضور در تظاهرات و مجالس مذهبی، خط مبارزه را پی گرفتند.
کد خبر: ۴۹۲۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۲/۲۵
حسن روحانی در خاطرات خود می‌گوید: «در ايام ماه رمضان، صبح‌ها كه فرصت آزاد داشتيم با آقاي نصيري تفسير صافي را مباحثه مي‌كرديم، ظهرها به مسجد جامع مي‌رفتيم و معمولاً پس از نماز جماعت، پاي منبر حجت‌الاسلام و المسلمين آقاي سيدسجاد علوي مي‌نشستيم و از سخنراني ايشان استفاده مي‌كرديم و شب‌ها آقاي نصيري در جلسه سمناني‌هاي مقيم گرگان منبر مي‌رفت و من هم در هيئت تازه تأسيس جوانان شركت مي‌كردم».
کد خبر: ۴۹۱۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۲/۱۸
برگی از خاطرات آیت‌الله طاهری خرم‌آبادی
آیت‌الله طاهری خرم‌آبادی می‌گوید: «تا آنجا که یادم می‌آید، آقای جواد حجتی کرمانی و آقای ربانی جزء کسانی بودند که قرار بود در مسجد جامع منبر بروند. همچنین قرار شد که تا اواسط ماه رمضان ، صحبت خیلی داغ نشود و از نیمه ماه به بعد که جمعیت زیادی به مجالس می‌آیند، صحبت‌های اساسی شروع شود».
کد خبر: ۴۹۰۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۲/۱۸
اسناد روایت می‌کنند:
ساواک جهت مقابله با مبارزات مردم ایران در ماه رمضان 1357 به سازمان‌هاي امنيتي و انتظامي آماده باش داد که «به ائمه جماعات و وعاظ و بانيان مجلس تذكر و تهديد نمايند، اطلاعات لازم را از انقلابيون كسب كنند، عناصر نفوذي را به داخل مجالس اعزام كنند، از عناصر انقلابي مراقبت به عمل آورند، تظاهرات را كنترل نمايند، روحانيون وابسته به اوقاف را فعال كنند، مسئولين اوقاف خود در مراسم شركت نمايند، راديو تلويزيون يك چهره مذهبي از رژيم ارائه دهد، گفتار مذهبي و مصاحبه از راديو و تلويزيون پخش شود، خبر از مراسم مذهبي تهيه نمايند و از مجالسي كه مسئولين محلي شركت مي‌كنند فيلم‌برداري و پخش شود.»
کد خبر: ۴۹۰۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۲/۱۶
انقلاب اسلامی در جیرفت
رهبر معظم انقلاب درباره تلاش مردم برای برگزاری سخنرانی ایشان در رمضان 57 در جیرفت می‌فرمایند: ماه رمضان ، در گرمای تابستان، این مسجد جامع جیرفت زنان و مردان و جوانان بسیاری را به سمت خود جذب می‌کرد تا بتوانند حقایقی را از زبان طلبه های تبعیدی بشنوند. من خودم آن شب ها در مسجد جامع جیرفت چندین سخنرانی کردم. مأموران رژیم طاغوت مانع بودند، اما شوق و علاقه مردم این مانع‌ها را برمی‌داشت.
کد خبر: ۹۶۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۳/۲۲
انقلاب اسلامی در اصفهان
در نخستین روز ماه رمضان 1357 مردم اصفهان در اعتراض به دستگیری آیت الله طاهری دست به تظاهرات زده و در مقابل بیت آیت الله خادمی تحصن کردند. روحانیون اصفهان نیز با صدور اطلاعیه‌ای خواستار آزادی آیت‌الله طاهری شدند. امام خمینی در اول رمضان (۱۵ مرداد) با صدور اعلامیه‌ای قیام مردم اصفهان را مورد حمایت قرار دادند. به دنبال این جریانات، منزل آیت‌الله خادمی به صورت کانون انقلاب در اصفهان درآمد.هر روز بر تعداد متحصنین افزوده می‌شد. مراسم افطار و سخنرانی، پخش اعلامیه، نصب پوستر، عکس‌های شهدا، عکس‌های انقلابیون، کاریکاتورهای شاه دیوارهای منزل و کوچه را پر کرده بود.
کد خبر: ۹۵۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۳/۰۷
در رمضان 57 منبرها که یکی از اصلی‌ترین رسانه‌ها در دوران نهضت اسلامی بودند با استفاده از فضای ماه مبارک بیش از گذشته فعال شده و به مبارزه نظم دادند. ساواک در گزارشی در این باره نوشت: «در مدت بررسی به ویژه در ماه مبارک رمضان تشکیل جلسات مذهبی با شرکت چند هزار نفر در دو نوبت در اکثر مساجد تهران و در غالب آنان گویندگان مذهبی در پوشش سخنرانی مذهبی مردم را به قیام علیه حکومت تشویق و حملاتی به شخصی اول مملکت وارد و از خمینی پشتیبانی نموده و تقاضای تشکیل حکومت اسلامی را دارند.» بعد از اینکه این گزارش‌ها نزد محمدرضا پهلوی فرستاده شد، وی در حاشیه آن نوشت: «اکنون که به تدریج می توانید وعاظ طرفدار خمینی را بشناسید آنان را در صورتی که اعمالشان برخلاف مقررات و قوانین مملکتی است و هدفشان انقلاب و عدم پیشرفت کشور می‌باشد بازداشت و تحت تعقیب قرار گیرند.»
کد خبر: ۹۵۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۳/۰۷
انقلاب اسلامی در ارومیه
در گزارش ساواک درباره فعالیت‌های آیت‌الله ناظم زاده در رمضان 57 و متعاقب آن دستگیری و تبعید او از ارومیه آمده است: «... چون تذکرات داده شده درباره روحانی مذکور مؤثر واقع نگردید و از طرفی احتمال داده شده که سخنرانی‌های تحریک آمیز وی موجب تهییج افکار متعصبین مذهبی و در نتیجه منجر به انجام تظاهرات اخلال‌گرانه از ناحیه افراطیون مذهبی گردد، لذا در مورخه 22مرداد 57 نامبرده از طریقی شهربانی رضائیه احضار و به وی تفهیم گردیده که اقامتش در منطقه از لحاظ امنیتی به مصلحت نمی‌باشد. به دنبال موضوع فوق، ناظم زاده در ساعت ۲۰ شب مذکور، با یک دستگاه اتومبیل، رضائیه را در معیت دو نفر از مأموران ژاندارمری به قصد قم ترک نموده است.»
کد خبر: ۹۴۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۳/۰۹
