مرکز اسناد انقلاب اسلامی

برچسب ها - ارتش
به بهانه 2 اردیبهشت؛ روایت یک ارتشی از تشکیل سپاه­ پاسداران
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در دوم اردیبهشت 1358 برای حفظ و حراست از انقلاب اسلامی تشکیل شد. تا به حال از ابعاد مختلفی به زمینه‌ها، بسترها و چگونگی تشکیل سپاه پرداخته شده است. اما روایت ارتش از این رخداد نیز قابل توجه و تامل است. به همین منظور در چهل و پنجمین سالگرد تاسیس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی؛ امیر سرتیپ حسینی از فرماندهان سابق ارتش و پژوهشگر ارشد دفاع مقدس در گفتاری به ضرورت‌های تشکیل سپاه از نگاه ارتش پرداخته است.
کد خبر: ۸۸۹۷   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۰۲

به بهانه روز ارتش
درباره ارتباط ارتش و قدرت سیاسی و جایگاه آن در دوره پهلوی اول و دوم مقالات مختلفی به رشته تحریر درآمده‌اند. اما کمتر توجهی به عکس‌ها به عنوان سند صورت گرفته است. در این تصاویر چند نکته قابل توجه وجود دارد. یک مورد از این نکات را می توان با اشاره به لباس نظامیان عنوان کرد. بیشتر نظامیان داخل تصاویر نیروهای سرباز در ارتش هستند و نه فرماندهان رده بالا، سربازانی که از دل این مردم وارد نیروی ارتش شده بودند و پیوند و نزدیکی بیشتر با بدنه جامعه انقلابی داشتند.  نکته دوم در این عکس‌ها، زاویه‌ها و نگاه عکاسان است که به طور مشخصی در تلاش هستند تا همراه شدن نیروهای ارتش را با مردم نشان دهند و به این طریق یا درصدد تشکر از آن‌ها یا در پی تعریف از آن‌ها به عنوان نوعی قهرمان بودند.
کد خبر: ۸۸۸۲   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۱/۲۹

به مناسبت سالروز شهادت صیاد شیرازی
یکی از مقاطع زندگی شهید صیاد شیرازی در دوران جوانی ارتباط او با انجمن حجتیه بود. اما چرایی و چگونگی ارتباط صیاد شیرازی با حجتیه و پیوستن او و برخی از انجمنی‌ها به جرگه مبارزات انقلابی از جمله مواردی است که در اسناد و خاطرات بدان اشاره شده است.
کد خبر: ۸۸۶۳   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۱/۲۱

انتشار برای نخستین‌بار | انقلاب ایران به روایت اسناد محرمانه امریکا 3
کمتر از یک هفته از مکالمه برژینسکی با شاه، سفیر آمریکا در تهران ویلیام سالیوان گزارش مفصلی به واشنگتن فرستاد و در آن از احتمال ایرانِ بدون حکومت محمدرضا پهلوی سخن گفت. او در این گزارش از «مفید بودن» اندیشیدن به این ایده نوشت که «شاید حالا وقتش رسیده باشد که احتمالات غیرممکنی را تصور کنیم که پیش‌ازاین حتی ذهنمان هم بدان‌ها خطور نمی‌کرد».
کد خبر: ۸۷۰۵   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۰۳

انتشار برای نخستین‌بار | انقلاب ایران به روایت اسناد محرمانه امریکا 1
هم‌زمان با آغاز سال جدید میلادی 1979 دولت آمریکا و شخص رئیس‌جمهور کارتر گرفتار بزرگترین چالش تصمیم‌گیری درباره رفتن یا ماندن محمدرضا پهلوی در ایران بود. کاخ سفید در آن ایام به شدت تحت فشار جمهوری‌خواهان به رهبری هنری کیسینجر و دیوید راکفلر بود که به صورت سنتی مهمترین هواداران رژیم پهلوی در آمریکا بودند. به این مناسبت گزارش فوق محرمانه‌ای از جلسه غیررسمی اعضای تصمیم‌گیر درباره این موضوع مهم منتشر شده که در آرشیو شخصی جیمی کارتر وجود داشت. به این مناسبت گزارشی از این جلسه و شرح مذاکرات آن که به تازگی منتشر شده که نتیجه آن انتخاب ژنرال دیوید هایزر برای سفر به ایران و ارائه گزارشی مستقل از وضعیت داخلی ایران بر مبنای مشاهدات مستقیم به کاخ سفید بود.
کد خبر: ۸۶۴۷   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۱۳

در اولین جلسه فرماندهان نظامی ایران در همان عصر و شب حمله عراقی‌ها، قرار شد با عملیات گسترده نیروی هوایی پاسخ محکمی به متجاوز داده شود. مهمترین هدف این عملیات که با حدود یکصد و چهل سُرتی پرواز در صبح روز دوم جنگ [و با کلمه رمز کمان۹۹] انجام شد نشان دادن توانایی و قدرت ارتش در وارد آوردن ضربه‌ای مهلک و قاطع به دشمن متجاوز بود.
کد خبر: ۸۵۲۵   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۰۱

مسأله‌ای که برای ما مهم بود این بود که فرماندهان نظامی در آنجا از من به عنوان رئیس مجلس خواستند که آمادگی آن‌ها را برای دفاع از انقلاب و کشور خدمت امام بگویم و به ایشان اطمینان بدهم که ارتش آماده فداکاری در راه انقلاب و کشور است و درخواست کردند که قبل از زدن ضربه کاری متقابل به بعث عراق و اعاده حیثیت ارتش آتش‌بس و متارکه جنگ پذیرفته نشود.
کد خبر: ۸۵۲۴   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۰۱

روایتی ناب از کودتای نقاب
آقای ری‌شهری پرونده را برداشتند و بردند محضر حضرت امام و عفو این را گرفتند و همان فردایش هم آزادش كردند او رفت سر خدمت. سرانجام در یكی از عملیات‌های برون‌مرزی كه داشتند بمباران یكی از مراكز نظامی یا مهم عراقی در موقع برگشت، هواپیمایش موشك خورد و خودش هم شهید شد
کد خبر: ۸۴۸۱   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۴/۲۰

به بهانه دومین سالگرد سردار سید محمد حجازی
آرام آرام چهلم​‌های انقلابی که راه افتاد آیت‌الله خادمی هم فعال‌​تر شد تا آنکه ماجرای تحصن در خانه ایشان شکل گرفت. تحصن قبل از رمضان شروع شد و به کشتار 5 رمضان منتهی شد. وقتی تحصن در آنجا شروع شد ما تصورمان این بود که ممکن است مردم خیلی هماهنگ نباشند ولی بعد که رفتیم، دیدیم که نه انصافاً خیلی با آغوش باز پذیرفتند.
کد خبر: ۸۴۰۴   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۱/۲۹

به مناسبت شهادت شهید صیاد شیرازی
یک گروه تروریستی پنج نفره از سازمان مجاهدین خلق با نقشه‌ای از پیش طراحی شده و با همراهی سرباز وظیفه «فرشید صبری» عامل نفوذی سازمان در ترابری ستاد نیروی زمینی ارتش در صبح 7 فروردین 1361، وارد پادگان شدند و با به شهادت رساندن افسر نگهبان و مسئول انتظامات ساختمان به محوطه­ ساختمان و دفتر هیئت رئیسه، یعنی دفتر سرهنگ علی صیاد شیرازی فرمانده نیروی زمینی ارتش راه یافتند و به ساختمان­‌های فرماندهی و مقرّ سیاسی- ایدئولوژیک پادگان نیروی زمینی ارتش در لویزان تهران حمله کردند.
کد خبر: ۸۳۹۷   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۱/۲۱

آئین امضای تفاهم‌نامه همکاری بین ارتش جمهوری اسلامی ایران و مرکز اسناد انقلاب اسلامی با حضور امیر دریادار حبیب‌الله سیاری رئیس ستاد و معاون هماهنگ‌کننده ارتش جمهوری اسلامی ایران و حجت‌الاسلام والمسلمین مصطفی پورمحمدی رئیس هیئت امناء و رئیس مرکز اسناد انقلاب اسلامی برگزار شد
کد خبر: ۷۹۰۷   تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۰۲

بعد از پیروزی انقلاب و با توجه به نقش نیروهای ارتش در جریان دفع شرارت‌های ضد انقلاب، موضوع « ارتش ضد خلقی» و انحلال آن توسط برخی از گروهک‌ها مطرح شد. در اوضاع بحرانی کشور، برخی از گروه‌های سیاسی بر این خواسته خود پافشاری نمودند. امام خمینی به عنوان بزرگترین حامی ارتش ، نقشه شوم دشمنان انقلاب را نقش بر آب نمودند و طی پیامی در 26 فروردین 1358بر ضرورت حفظ ارتش تأکید و در جهت انسجام، یکپارچگی و وحدت ارتش ، فرمان تاریخی و مهمی را صادر فرمودند و روز 29 فروردین را «روز ارتش » نام‌گذاری کردند.
کد خبر: ۷۶۸۵   تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۱/۲۹

انتشار برای نخستین بار
درهای اتاق جنگ قطور بودند که رمز آن‌ها را همین آقا می‌دانست. باز کرد. وقتی وارد شدیم من دیدم که یک تعدادی امریکایی که 12 نفر بودند آنجا جمع هستند. من دو، سه تیر هوایی در سقف آنجا شلیک کردم آن‌ها هم به شدت ترسیده بودند. سپس به عکس شاه که بر دیوار آنجا بود اشاره کردند که ما خودمان هم ضد شاه هستیم ببینید چشم‌هایش را درآورده‌ایم.
کد خبر: ۷۵۲۸   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۲۰

مهم‌ترين‌ واقعه‌ای که‌ اوج‌ نفوذ انقلاب‌ در ارتش ‌ را به‌ اثبات‌ رساند، سان‌ ديدن‌ امام‌ خمينی از نظاميان‌ نيروی هوايی در 19 بهمن‌ 1357 بود. همافران‌ درحال‌ رژه‌ اشک‌ می‌ريختند و صحنه‌ بسيار پرهيجانی را به‌ وجودآورده‌ بودند. همان‌ روز عده‌ای از همافران‌ و افسران‌ نيروی هوايی پايگاه‌ اصفهان‌ خدمت‌ امام‌ رسيدند و امام‌ خمينی برای آنها سخنرانی کرد. روزنامه‌ کيهان‌ عصر همان‌ روز عکس‌ نظاميان‌ را در حالی که‌ به‌ امام‌ خمينی اداي ‌احترام‌ می‌کردند در صفحه‌ اوّل‌ چاپ‌ کرد. اين‌ حادثه‌ برای باقيماندگان‌ رژيم‌ سخت‌گران‌ آمد. بختیار اين‌ عکس ‌را مونتاژ دانست و دستور داد تا آن‌ را تکذيب‌ کنند. اما تکذيب‌ بختيار و ستاد بزرگ‌ ارتش تاران‌ هيچ‌ تأثيری در جلوگيری از سرعت‌ پيوستن‌نظاميان‌ به‌ امام‌ خمينی نداشت.
کد خبر: ۷۵۲۱   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۱۹

انقلاب اسلامی در گیلان
دژبانهای نیروی دریایی به‌اتفاق مردم، هدایت عبور و مرور وسایل نقلیه را در شهر به عهده گرفته بودند. سروانی از نیروی دریایی در مقابل درب شهرداری بود که مردم به گردن او گل آویختند. دو کامیون از کماندوهای ارتش (کلاه سبزها) بر انتظامات شهر نظارت داشتند و با مردم در پایکوبی و شادمانی شرکت می کردند. همه شهرهای گیلان به خاطر بازگشت امام خمینی(ره) به وطن یکپارچه شور و شعف غیر قابل توصیفی بود.
کد خبر: ۷۵۱۸   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۱۸

بازخوانی اعترافات ژنرال
اولین مقام غیر نظامی که اعلام همبستگی نمود آقای جواد شهرستانی شهردار تهران بود که به مدرسه رفاه رفته، ضمن غیر قانونی اعلام نمودن دولت بختیار استعفای خودرا به آقای خمینی تسلیم کرد.اولین نظامی هم که اعلان همبستگی وی در روزنامه‌ها منتشر گردید سپهبد بازنشسته کمال بود که عمل وی اثر نامطلوبی در روحیه پرسنل نیروهای مسلح گذاشت.
کد خبر: ۷۵۱۱   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۱۷

برگی از خاطرات آیت‌الله آل‌اسحاق
مقر بسيج را در مدرسه‌اى كه تعطيل شده بود، قرار داديم. اعضا از پايگاه‌هاى مختلف، گزارش كارشان را هر روز می‌آوردند كه اكثر آن‌ها را هنوز هم دارم. اوايل جنگ، گزارش‌ها بسيار جالب بود. مثلا اينكه عراقی‌ها چند تانك دارند و تانك‌هايشان كجاست. اين گزارش‌ها در تاريخ ماندگارند. موقعى كه قدرت دشمن زياد شد و ما در شرف شكست بوديم، بچه‌ها رفتند و اطلاعات خوبى آوردند. معمولا مهماتى از جمله آر.پى.جى و ... را كه از ارتش خودمان به جا مانده و يا توسط آب به دور دست‌ها رفته بود، برمی‌گرداندند. هر روز چيزهاى مهمى مخصوصاً اطلاعات باارزشى با خود می‌آوردند، به طورى كه هر وقت با بچه‌ها به پايگاه وحدتى دزفول می‌رفتيم، از اطلاعات زمينى ما خيلى استفاده می‌كردند.
کد خبر: ۷۳۲۲   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۰۳

به روایت اسناد
«نظر به اینکه آقای مهندس اردشیر زاهدی چه قبل از روز رستاخیز 28 مرداد و چه در روز 28 مرداد ماه قدم به قدم در معیت تیمسار سپهبد زاهدی فعالیت‌‌های شایانی نموده که کاملاً هم آهنگی با عملیات نظامی داشته است. لذا کمیسیون پیشنهاد می‌نماید که به یک قطعه نشان درجه (1) رستاخیز مفتخر گردد.»
کد خبر: ۷۳۱۰   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۲۹

برگی از خاطرات محمدمهدی کتیبه
در محرم سال 1349 من در تيپ هوابرد، براى ايام دهه‌ عاشورا در گروهان به جمع‌آورى پول براى خريد چاى، قند و شكر اقدام كردم. اين موضوع را به ضداطلاعات گزارش كردند كه آقاى كتيبه در گروهان خود شروع به فعاليت براى دهه محرم كرده است و مى‌خواهد مراسم عزادارى در پادگان راه بيندازد. پس از اين گزارش فورى، ضداطلاعات مرا احضار كرد و گفتند: چرا اين‌كار را كردى؟ اين عمل شما درست نبود.
کد خبر: ۷۰۵۹   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۲۰

روایتی از 19 بهمن 1357
علی‌محمد بشارتی می‌گوید: «همه وارد مدرسه شدیم. طولی نکشید که حضرت امام در جایگاه ظاهر شدند. ملاحیدر به مجرد مشاهده‌ی امام «ایست خبردار» داد. همه‌ی نظامیان به حضرت امام ادای احترام کردند. آن روز یک روز تاریخی و ماندگار شد. از آن به بعد تلاش رژیم برای مخدوش کردن حضور نظامیان در مدرسه‌ی علوی به جایی نرسید...»
کد خبر: ۶۶۰۸   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۱/۱۹

تازه های کتاب