يوسف فروتن سال 1323 در دماوند و در خانوادهاي مذهبي ديده به جهان گشود. در دوران دبيرستان با اشخاصي چون حبيبالله عسگراولادي، توسلي، حاج ناصر خرمي ارتباط و همكاري داشت. پس از پايان دبيرستان در سال 1346 جهت ادامهي تحصيل بهخارج از كشور رفت. وي علاوه بر تحصيل با مرکز اسلامي هامبورگ ارتباط برقرار کرده و در همين مکان با آيتالله بهشتي و فعاليّتهاي وي آشنا شد. او در اواخر سال 1355 به ايران برگشت و به مبارزات خود عليه رژيم ادامه داد. قبل از ورود حضرت امام به ايران بهعنوان يکي از اعضاي ستاد استقبال در تنظيم و ساماندهي برنامهها نقش بسزايي داشت. با تأسيس سپاه به عضويت شوراي فرماندهي آن درآمد. فرماندهي حفاظت از رياست محترم جمهور وقت آيتالله خامنهاي بهمدت يکسال، رياست زندان اوين، مشارکت در تأسيس سپاه، مشاور برخي از وزراء و عضويت هيئتمديرهي سازمان اتکا سمتهايي بود که وي عهدهدار شد.