شهر یزد از سرزمینهای کهن و تاریخی ایران زمین ، اولین شهر خشت خام و دومین شهر تاریخی جهان است . به روایتی بنای این شهر به یزدگرد اول نسبت داده میشود . سرزمین یزد در نخستین سدهی اسلامی به دست مسلمانان افتاد و سرشناسترین فرد علوی که به یزد آمد ، امامزاده سید جعفر است . پس از اسلام ، حکامی از سلسلههایی چون آل کاکویه ، اتابکان ، مغولان ، آل مظفر ، تیموریان ، صفویان ، افشاریان ، قاجار و پهلوی بر یزد حکومت کردند که بعضی از آنها از جمله خاندان محمدتقی خان بافقی ، خدمات ارزندهای برای یزد انجام داده و آثار متعددی مثل باغ دولتآباد ، باغ ناصریه ، مدرسهی خان ، میدان خان ، حمان خان و بازار خان از خود به یادگار گذاشتند . در پارهای از متون قدیمی از یزد به " دارالعباد " یا " دارالعباده " یاد شده است و گویا قدمت آن به زمان سلجوقیان میرسد . این شهر به داشتن مردم صبور و سختکوش و صادق و ساده و متواضع و خداشناس و متدین شناخته شده و " قنات " ، " قنوت " و " قناعت " سه نماد فرهنگ عمومی بوده است . قیام مردم یزد بر ضد رژیم ستمگر پهلوی با رهبری شجاعانه و مدبرانهای آیتالله صدوقی و عشق و ارادت آنها به امام خمینی و سایر علما و روحانیون انقلابی به خوبی بیانگر درستی ویژگیهای فوق دربارهی چنین مردم و شهری است ؛ به طوری که بدون اغراق یزد را باید یکی از کانونهای مهم پرورش ، رشد و سازماندهی انقلاب اسلامی دانست . هدف این نوشتار تبیین نقش و جایگاه شهر یزد در انقلاب اسلامی و توصیف و تحلیل تأثیر و نحوهی حضور در صحنه و مبارزهی اقشار مختلف مردم ، روحانی ، معلم ، کاسب ، تاجر ، دانشآموز ، دانشجو ، پزشک ، کارگر ، زن و مرد و ... بر ضد نظام ضد اسلامی پهلوی است . غفلت از این اقدام ، نابخشودنی و ظلم به مردم و علما و تمام مبارزان راه آزادی است . چگونه میتوان از توصیف و تحلیل لااقل گوشههایی از ایثار و فداکاری و جراحت و شهادت و خون و اشک و آه و داد و فریاد و شعار و شعور مردم این شهر تاریخی و مذهبی در طول دوران مبارزه با نظام ستمشاهی صرفنظر کرد ؟! البته آنچه در این کتاب رقم خورده ، توصیف و تحلیل صرفا بخشهای اندک و کوچکی از حجم گستردهی اقدامات و مبارزاتی است که قبل و بعد و حین انقلاب در شهر یزد صورت گرفته و قطعا خالی از اشکال نیست . از این رو ، امید است که صاحبنظران و پژوهشگران با تلاشهای علمی و پژوهشی خود نواقص و کاستیهای پژوهش حاضر را برطرف کنند و در جهت تکمیل و ارتقای آن بکوشند . مرکز اسناد انقلاب اسلامی با ثبت وقایع و تحولات انقلاب اسلامی در شهرهای مختلف ایران، با در نظر گرفتن نقش اقشار و اصناف جامعه و گروههای مختلف سیاسی به این مهم جامهی عمل میپوشاند. و در این راستا در کنار شهرهای مختلف چون تبریز، اهواز ،زنجان ، قم ، مشهد ، شیراز و ... شهر متدین و مذهبی یزد به زعامت علمای اعلام به ویژه شهید صدوقی نیز به عنوان شهری اثر بخش در روند کلی انقلاب مورد تحقیق قرار گرفت که کتاب حاضر جلد دوم پژوهش مزبور است و مشتمل بر تحولات انقلاب از آبان ماه 1356 تا بهمن 1357 ش شهرستان یزد میباشد. در تاریخ انقلاب اسلامی سال 1356 سال اوجگیری نهضت اسلامی که با رحلت حاج آقا مصطفی خمینی ؛ انتشار مقاله اهانتآمیز اطلاعات در 17 دی 1356 و قیام مردم قم در اعتراض به آن و قیام مردم تبریز در 29 بهمن در حمایت از مردم قم و اعتراض به اهانت رژیم پهلوی و قیام مردم یزد و جهرم و اهواز در چهلم شهدای قیام خونین مردم تبریز در دهم فروردین ماه 1357 دور جدید از مبارزات را نوید میداد. بدیهی است در این اثر با وجود نقاط قوت، کاستیهایی هم وجود دارد که تذکرات خوانندگان محترم را به دیده منت خواهیم پذیرفت، تا در غنای آن مؤثر واقع شود.