بررسی توسعه در ایران یكی از مهمترین مباحثی است كه مورد توجه پژوهشگران واقع شده است. میتوان گفت یكی از جدیترین مسائلی كه جمهوری اسلامی ایران در حال حاضر با آن روبهروست، همین مسئله است. شناخت وضعیت توسعهیافتگی (یا توسعهنیافتگی) ایران نیاز به مطالعهی دقیق تاریخ كشور، جایگاه آن در نظام بینالمللی و درك عوامل و موانع سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی توسعه دارد. در این كتاب از دیدگاهی نسبتاً نو به موضوع توسعهی اقتصادی در ایران نگریسته شده است و توسعهی اقتصادی از زاویهی اهمیت نقش دولت مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. هرچند عوامل متعددی در مطالعهی توسعه در ایران دارای اهمیت میباشند، اما این كتاب به عاملی پرداخته كه متون موجود كمتر بدان توجه كردهاند: دولت رانتیر (دولتی كه دریافتكنندهی مستقیم مقادیر زیادی از درآمدهای نفتی است) دارای ماهیت و ویژگیهایی است كه میتواند مستقیماً مانع جدی توسعه باشد. در این كتاب تلاش شده است تا با تبیین ماهیت دولت رانتیر در ایران، ارتباط آن با توسعهنیافتگی اقتصادی كشور مورد بررسی قرار گیرد. پرسش اصلی كتاب این است كه آیا ماهیت دولت میتواند تبیینكنندهی وضعیت توسعهنیافتگی اقتصادی ایران باشد؟ به عبارت دیگر، آیا میتوان به دولت ایران به عنوان بازیگر مستقلی كه دارای منافع مخصوص به خود است، نظر افكند و از این دیدگاه وضعیت توسعهنیافتگی كشور را توضیح داد؟ سخن اصلی كتاب حاضر این است كه علاوه بر عوامل متعدد داخلی و خارجی تأثیرگذار، باید به نقش ماهیت دولت ایران (دولت رانتیر) نیز توجه كرد؛ امری كه تا حد زیادی در متون مربوط به بحث توسعهیافتگی (یا توسعهنیافتگی) ایران مورد غفلت واقع شده است. مركز اسناد انقلاب اسلامی در راستای تلاش برای كاوش در تاریخ معاصر ایران و تبیین گوشههایی از تاریخ اجتماعی، اقتصادی و سیاسی كشور و همچنین برای غنیتر كردن كتب موجود دانشگاهی، كتاب حاضر را چاپ و منتشر كرده است. امید است دانشجویان، پژوهشگران و فرهیختگان دانشگاهی با استقبال از چنین كتابهایی، در امر تبیین تاریخ ایران معاصر كوشش كنند. مركز اسناد انقلاب اسلامی از محقق دانشمند جناب آقای دكتر حاجییوسفی و همكارانی كه در چاپ كتاب تلاش كردهاند، سپاسگزار است.