مرکز اسناد انقلاب اسلامی

برچسب ها - نفت
مذاکرات محرمانه نفتی ایران در سال 1353
قیمت نفت در سال 1974/1353 چهار برابر شد و به بشکه‌ای ۱۲ دلار رسید. این افزایش قیمت تأثیرات زیادی بر کشورهای صادرکننده نفت خاورمیانه داشت که سال‌ها تحت سلطه قدرت‌های اقتصادی جهان بودند که کنترل کالاهای حیاتی را در دست داشتند. شرایط در کشورهای صادرکننده نفت خاورمیانه تغییر کرد و شروع به جمع‌آوری ثروت و دارایی کردند و همین امر، به دلیل هزینه درآمدها برای خریدهای نظامی تنش‌های سیاسی در خاورمیانه را وخیم‌تر کرد.
کد خبر: ۸۸۲۱   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۲/۲۹

انتشار برای نخستین‌بار | دست‌نوشته دکتر علی شریعتی درباره نهضت ملی نفت
دکتر علی شریعتی در بخشی از دست‌نوشته‌های خود به تبیین خصوصیات فکری و روحی‌اش در دوران نوجوانی با توجه به اوضاع اجتماعی و سیاسی آن دوره و نحوه ورود به فعالیت‌های فرهنگی پرداخته است. دوران نوجوانی او همزمان بود با نهضت ملی شدن صنعت نفت و برای او که به نوشته خود مبنای فکری‌اش مذهبی و جهت اجتماعی‌اش ملی بود، این جریان جاذبه داشت. کمااینکه در این دست‌نوشته‌ها هم تأکید کرده که جریانی که با نهضت ملی مبارزه می‌کرد حزب توده بود.
کد خبر: ۸۸۱۹   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۲/۲۸

به بهانه سالروز درگذشت آیت‌الله کاشانی
دکتر محمود شروین از نزدیکان آیت‌الله کاشانی در خاطرات خود از دیدار جالب آیت‌الله با هدنرسن سفیر وقت امریکا در ایران می‌گوید. در این مذاکرات آیت‌الله گله و ایرادات حقه‌ی ملت ایران را از سیاست آمریکا - که در قضیه ی نفت همه جا از انگلیس حمایت کرده‌اند- بیان داشته و خاطرنشان ساخت که تنها راه جلب افکار عمومی ایران این خواهد بود که آمریکا در سیاست خود تغییر فاحشی به نفع ایران بدهد.
کد خبر: ۸۸۰۸   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۲/۲۳

دیدگاه؛ گزارشی از یک کتاب
کتاب «مبارزه برای ایران» یک پژوهش عمیق و سرشار از جزئیات است که با توجه به ارزیابی تمام منابع و مصادر موجود در پی شناخت نقش آمریکا و بریتانیا در حذف دولت مصدق از ایران است.
کد خبر: ۸۵۷۳   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۰۱

بیست و هشتم شهریور 1333، علی امینی وزیر دارایی دولت زاهدی متن توافقنامه با کنسرسیوم بین‌المللی نفت را امضا کرد.7 آبان ماه 1333 این قرارداد به امضای محمدرضا پهلوی رسید و روز بعد اولین كشتی نفت ‌كش متعلق به كنسرسیوم كشورهای غربی، در آبادان بارگیری كرد و دوران جدیدی از تسلط کشورهای خارجی بر منابع اقتصادی ایران و غارت ثروت‌های عظیم ملی توسط امریکا آغاز شد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی نفت ایران رسما ملی شد اما همچنان اولین و اصلی‌ترین محل منازعه ایران و امریکا بود. اما در این مدت جمهوری اسلامی نه تنها بر ساز و کار دور زدن تحریم‌ها و بی اثر کردن آن‌ها تسلط یافت بلکه در به کارگیری سیاست‌های ضدتحریمی منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای نیز کارنامه‌ای درخشان از خود نشان داد.
کد خبر: ۷۱۷۲   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۲۸

بهمن ماه 1357 با اعلان خبر ورود امام به کشور حال و هوای دیگری پیدا کرده بود. مبارزه در شهرهای مختلف با شدت و حدت بیشتری جریان می‌یافت. در این میان استان خوزستان و به ویژه شهر اهواز یکی از مراکز موثر در مبارزات انقلابی بود. بازخوانی حوادث اهواز در بهمن ماه 1357 به خوبی سیر تحولات و نقش مردم انقلابی خوزستان را در پیروزی انقلاب اسلامی نشان می‌دهد. اقدامات سیاسی، فرهنگی و نظامی مردم اهواز به راهبری روحانیت به بار نشست و شهر اهواز در 22 و 23 بهمن ماه بدون خون‌ریزی در اختیار انقلابیون قرار گرفت.
کد خبر: ۵۵۷۴   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۱/۱۳

برشی از خاطرات امیرعبدالله کرباسچیان
امیرعبدالله کرباسچیان می‌گوید: رزم‌آرا با تحقیر ملت ایران در مجلس که گفت «ملت ایران لیاقت ساختن لولهنگ را هم ندارد» حکم اعدامش را خودش امضاء کرد. تصمیم قتل رزم آرا با حضور اکثریت اعضای جبهه ملی گرفته شد.
کد خبر: ۴۷۶۴   تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۲/۱۵

بازخوانی سیر ملی شدن صنعت نفت – بخش پایانی؛
رزم‌آرا در حالى‌كه تلاش مى‌كرد تا راه‌حلى را براى خروج از بن‌بستى كه كميسيون نفت براى او به وجود آورده بود، به‌دست آورد، سعى مى‌كرد از ملى شدن صنعت نفت جلوگيرى كند. وى پس از مصوبه‌ بيست‌وششم آذر ماه مجلس، در سوم دى ماه، در جلسه‌ خصوصى مجلس شركت كرد و به شدت عليه ملى شدن صنعت نفت ، سخن راند. او گفت: ايران داراى آن قدرت صنعتى نيست كه به خودى خود استخراج نفت نموده و در بازارهاى دنيا بفروشد. ايرانى كه يك كارخانه سيمان را نمى‌تواند با پرسنل خود اداره كند و ايرانى كه كارخانجات كشور را در اثر عدم قدرت فنى به صورت ناگوارى درآورده است و ضرر مى‌دهد، با كدام وسائل مى‌خواهد نفت را شخصاً استخراج كند؟ در پايان با صراحت تمام گفت: ملى كردن صنعت نفت بزرگترين خيانت است.
کد خبر: ۲۵۴۷   تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۲/۲۸

بازخوانی سیر ملی شدن صنعت نفت – بخش چهارم؛
آيت‌اللّه كاشانى براى اين‌كه همه‌ گروه‌هاى اسلامى را وارد مبارزه كند با هماهنگ نمودن گروه‌ها، از همه‌ آن‌ها حمايت مى‌كرد. فدائيان اسلام كه در آن روزها به عنوان يك گروه مقتدر و با شور اسلامى در جامعه شهرت داشتند، اعلام كردند كه يازدهم اسفند ماه 1329، در مسجد شاه، ميتينگى براى ملى شدن صنعت نفت خواهند داشت. آيت‌اللّه كاشانى طى اعلاميه‌اى از عموم طبقات و از تجار و جوانان بازرگان و دانشجويان خواستند كه در اين تظاهرات مهم كه از طرف فدائيان اسلام ايدهم‌الله تعالى برقرار و «در باب بيان حقايق اسلام و اطراف نفت سخنرانى جالب توجهى مى‌شود»، شركت نمايند.
کد خبر: ۲۵۴۴   تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۲/۲۷

بازنشر
قسمت دوم موشن گرافیک 60 ثانیه با تاریخ به بررسی روند ملی شدن نفت ایران بعد از پیروزی انقلاب اسلامی می‌پردازد.
کد خبر: ۲۵۲۸   تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۲/۲۷

بازخوانی سير ملى شدن صنعت نفت – بخش دوم؛
مكى اضافه مى‌كند: «من باز هم به آقاى دكتر مصدق اصرار كردم، ولى فايده نداشت و آقاى دكتر مصدق از عقيده‌ خود مبنى بر عدم مداخله در سياست عدول نمى‌كرد». مكى چون اصرار خود را بى‌فايده يافت با عصبانيت بلند شد و گفت: «بدبخت مردمى كه پنجاه سال، سياستمدارى را براى روز مبادا پرورش دهند و آن وقت چنين مردى در يك چنين ايامى از زير بار مسئوليت و وظيفه شانه خالى كند.» مكى با ناراحتى تا فردا صبح به مصدق مجال داد و تهديد كرد: «اگر باز هم بر عقيده‌ خود مبنى بر عدم مداخله در اين كار باقى بوديد، من تصميم ديگرى خواهم گرفت و ملت ايران را نيز از آن آگاه خواهم ساخت.»
کد خبر: ۲۴۰۲   تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۲/۲۰

برشی از خاطرات هاشم امانی
هاشم امانی می‌گوید: طی یکی دو شب بر سر اینکه چه کسی این کار را انجام دهد بحث شد. شخصی به نام "شاطر رجب" برای این کار اعلام آمادگی کرد ولی سن او بالا بود و آن چالاکی و زرنگی خلیل طهماسبی را نداشت. خلیل خیلی ورزیده بود و سنش هم نسبت به شاطر رجب کم بود. همچنین آمادگی روحی خلیل هم بیشتر بود. بنابراین تصمیم گرفته شد تا وی این کار را انجام دهد.
کد خبر: ۲۳۷۲   تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۲/۱۶

بازخوانی سير ملى شدن صنعت نفت – بخش اول؛
تا زمانى‌كه شركت‌هاى آمريكايى و انگليسى در حال مذاكره نفت بودند هيچ اعتراضى از جناح راست مجلس بلند نشد و تنها چند نفر از نمايندگان چپ‌گرا از دولت ساعد سؤال كردند و دولت نيز پاسخ گفت؛ اما همين‌كه شوروى در عكس‌العمل به نفت ‌خواران غربى چشم ‌طمع به طرف ايران دوخت، غرب‌گرايان مجلس ‌به تكاپو افتادند، تا جايى كه «در محيط پارلمانى شايع شده بود كه آقاى سيدضياءالدين طباطبايى]هوادار غرب[ طرحى راجع به تحريم امتياز نفت تهيه نموده و منتظر است كه در موقع مقتضى پيشنهاد به مجلس كند»
کد خبر: ۲۳۶۷   تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۲/۱۶

حجت الاسلام ناطق نوری درباره تلاش ملی‌گرایان برای انحراف اعتصاب کارکنان شرکت نفت در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی می‌گوید: سرهنگ رحیمی زودتر به مقصد مورد نظر می‌رفت و اعلامیه‌های جبهه ملی را پخش می‌کرد. آنان می‌خواستند مسیر را منحرف کنند. بنابراین وقتی این حرکات را دیدم متوجه شدم چرا شهید بهشتی ما را برای اینکه مواظب این نوع حرکات باشیم فرستاده است.
کد خبر: ۷۵۳   تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۱۲/۲۹

پرونده "تطهیر ناشدنی"/بازخوانی وقایع 21خرداد 1342
یكی از دلایلی كه حضور و نفوذ آمریكا در اقتصاد ایران را ضروری می‌ساخت تامین امنیت رفاهی و وجودی رژیم صهیونیستی بود‌. در شرایطی كه كشورهای عرب منطقه در آن برهه از صادرات نفت به اسرائیل خودداری می‌كردند و این رژیم با بحرانی جدی روبرو بود ایران نفت اسرائیل را تامین می‌كرد. به علاوه رشد سرسا‌م‌آور درآمدهای نفت ی و میل روز‌افزون شاه به خرید تسلیحات نظامی از آمریكا كه وی را به ژاندارم منطقه تبدیل می‌كرد یكی از ابزارهای نفوذ آمریكا در اقتصاد ایران بود‌.
کد خبر: ۱۶۳   تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۱۱/۱۱

در 28 شهریور 1333 آمریكا و انگلیس موفق شدند تا قرارداد كنسرسیوم را به ایران تحمیل كرده و نفت ی كه به ظاهر ملی شده بود را از چنگ ملت ایران خارج كنند. با امضای این قرارداد، ایران كه پس از كودتا جولانگاه آمریكا شده بود بیش از پیش خود را وابسته به این كشور دید به طوری كه در سال‌های بعد تا بهمن 57 همواره شاه مهره‌ دست‌نشانده آمریكا محسوب می‌شد. به علاوه قرارداد كنسرسیوم وسیله‌ای بود تا استعمار آمریكا با كنار زدن متحد همیشگی‌اش، جایگزین آن شده و انگلیس را از صحنه رقابت استعماری خود در ایران به حاشیه براند.
کد خبر: ۷۵   تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۰۶/۲۸

تازه های کتاب