مرکز اسناد انقلاب اسلامی

برچسب ها - رژیم پهلوی
در رژیم پهلوی ، ایجاد مؤسسه‌های خیریه یکی از راه‌های درآمدزایی درباریان بود. بنابر خاطرات مینو صمیمی، «سازمان ملی حمایت از کودکان» به سرپرستی فرح پهلوی، چنان دچار فساد شده بود که قادر به تأمین حداقل‌های خواسته­‌های والدین کودکان معلول نبود. به گفته وی در این سازمان به ظاهر خیریه، مسئولان و مدیران عالی‌رتبه از امکانات مالی فراوانی برخوردار بودند. علاوه براین، اسناد و گزارشات تاریخی از فساد گسترده در بنیاد پهلوی (معروفترین نهاد خیریه) خبر می‌دهند. مأمور سفارت آمریکا در گزارشی با اشاره به این موضوع که خاندان پهلوی از بنیاد سود هنگفتی به دست می‌آورند؛ می‌نویسد: «بنیاد به ­طور مؤثری اداره نمی­‌شود؛ چراکه اکثرا از آن به عنوان یافتن شغل برای دوستان و وابستگان خاندان پهلوی استفاده می‌­شود».
کد خبر: ۶۰۵۴   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۶/۰۱

به بهانه طرح بمباران جماران در کودتای نقاب،
در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی و شدت گرفتن مبارزات علیه رژیم پهلوی ، کشورهای حامی محمدرضا پهلوی برای جلوگیری از سقوط سلطنت نقشه ترور امام خمینی را طراحی کردند. بنابراین روز سوم بهمن 57 سران ارتش در یک گردهمایی با حضور ژنرال هایزر آمریکایی طرح انهدام هواپیمای حامل امام خمینی مطرح شد. همچنین در جریان کودتای نقاب (نوژه) نقشه¬ به شهادت رساندن امام از طریق بمباران جماران طراحی شده بود. سوءقصد به جان حضرت امام، قبل از فاجعه 8 شهریور 1360 این بار از سوی سازمان مجاهدین خلق (منافقین) طراحی شد. علاوه بر این در جریان کشف کودتای قطب‌زاده مشخص شد سوء قصد به جان امام یکی از اهداف این کودتا بود.
کد خبر: ۵۹۲۹   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۴/۱۸

اسناد روایت می‌کنند:
در این گزارش که در 19 خرداد 1342 یعنی به فاصله 4 روز پس از قیام 15 خرداد به دست مسئولان ساواک رسیده، آمده است: گرانی قند و شکر -بدی وضع نان- گرانی گوشت که برخلاف ادعای شهردار و وزیر کشور هم جنس نان خراب شد و هم گران فروخته می‌شود. عدم پرداخت اضافات کارمندان اصولا کارمندان دولت را در حالت ناراضی قرار داده و بدون اینکه باطناً موافقتی با اقدامات روحانیون داشته باشند از اینکه فعالیت آن‌ها جنبه ضد دولتی دارد پاره‌ای از اقدامات مخالفین را که جنبه حاد و اخلالگری نداشته و اصولی باشد تائید می‌کنند. بعد از واقعه 30 تیر 1330 و همچنین 28 مرداد سال 1332 فقط یکی دو روز وزارتخانه‌ها دچار اختلال شده و همه کارمندان در انتظار حوادث شدیدتر و تضاد بیشتری بین دولت و طرفداران روحانیت می‌باشند.
کد خبر: ۵۸۴۴   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۳/۱۳

روایت‌هایی از 15 خرداد
آیت‌الله احمدی میانجی با اشاره به یکی از دیدارهایش با آیت‌الله میلانی می‌گوید: «در يكى از آن جلساتى كه خدمت آقاى ميلانى مى‌رفتيم... از آقاى ميلانى پرسيدم: آقا! كارها به كجا رسيد؟ فرمود: هدف چه بوده است؟ مى‌خواهيد به كجا برسيم؟ اگر هدف اين بود كه براى آقاى خمينى كارى كرده باشيم، بدانيد كه كار آقاى خمينى از خطر گذشته است و ديگر خطرى ندارد، زيرا كار آقاى خمينى آن‌قدر بالا گرفته كه ديگر نمى‌توانند او را محاكمه و يا اعدامش كنند.»
کد خبر: ۵۸۴۳   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۳/۱۳

فردوست می‌گوید: «در آخرین روز‌های سلطنت رضاخان، به دستور محمدرضا به سفارت انگلیس رفتم و در آنجا با فردی به نام ترات که رئیس اطلاعات انگلیس در ایران بود، ملاقات کردم... او از طرفداری محمدرضا از آلمانی‌ها اظهار ناراحتی کرد. پس از بازگشت، جریان را به محمدرضا گفتم. او شدیداً جاخورد و پرسید: انگلیسی‌ها از کجا می‌دانند که من به رادیو گوش می‌دهم یا نقشه دارم؟ و ادامه داد: فردا اول وقت با ترات تماس بگیر و بگو محمدرضا نقشه‌ها را پاره کرده و به هیچ رادیویی هم گوش نخواهد داد مگر رادیو‌هایی که ترات اجازه دهد».
کد خبر: ۵۸۰۶   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۲/۲۷

پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی با معرفی سیرهای مطالعاتی می‌کوشد برنامه‌ای دقیق و در عین حال جامع، پیش روی مخاطب جوان و نوجوان قرار دهد. در بخش دوم از «سیر مطالعاتی پهلوی»، کتاب‌هایی برای فهم بهتر دوران سلطنت محمدرضا پهلوی معرفی می‌شود.
کد خبر: ۵۷۹۷   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۲/۱۷

برشی از خاطرات آیت‌الله طاهری خرم‌آبادی
آیت‌الله کمالوند در راستای مبارزه با رژیم پهلوی و حفظ اسلام و روحانیت از هیچ تلاشی فروگذار نبوده است. نفوذ گسترده وی در اقشار مختلف مردم موجب انسجام نیروهای مذهبی و جلوگیری از فعالیت‌های گروه‌های انحرافی می‌شد.
کد خبر: ۵۷۹۳   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۲/۱۶

حجت‌الاسلام مهدی طائب در گفتگو با پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی مطرح کرد:
یک روز به مدرسه علوی جهت سخنرانی رفتم. عنوان سخنرانی هم توضیح نظریه حضرت آیت‌الله‌ العظمی خویی در رابطه با جهاد بود. انجمنی‌ها اکثرا مقلد آقای خویی بودند و مخاطبین‌شان را هم به تقلید از ایشان دعوت می‌کردند. من در آن سخنرانی عین نظریه مرحوم خویی را بیان کردم بعد از سخنرانی 50 نفر از دانش‌آموزان مدرسه علوی اعلام آمادگی جهت حضور در جبهه کردند. مسئولین مدرسه گفتند که فلانی آمد مدرسه ما را خراب کرد. در مدرسه علوی قبل از این هر کسی به جبهه می‌رفت از مدرسه اخراجش می‌کردند.
کد خبر: ۵۷۳۷   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۱/۲۵

به روایت اسناد
نیمه شعبان سال 1357 بنابر اعلامیه امام خمینی برگزاری هرگونه جشن اعیاد شعبانیه در اعتراض به جنایات رژیم پهلوی ممنوع شد. لذا مردم انقلابی شهرهای مختلف در آستانه نیمه شعبان سال 57 از هر طریقی برای اعتراض و مبارزه علیه رژیم پهلوی بهره گرفتند.به گزارش شهربانی خراسان سخنران مراسم با انتقاد از جنایت‌های رژیم پهلوی ، عدم برگزاری هرگونه جشنی را تا بازگشت امام خمینی به کشور اعلام کرد.
کد خبر: ۵۷۲۸   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۱/۲۰

شهید سپهبد علی صیاد شیرازی از جمله افسران انقلابی ارتش در دوران نهضت اسلامی بود. شخصیت مذهبی و فعال علی صیاد شیرازی روز به روز بیشتر به منصه ظهور می‌رسد تا جایی که به عنوان عنصری انقلابی و متدین در بدنه ارتش شناخته می‌شود. نوشتار پیش‌رو از دریچه اسناد و خاطرات فعالیت‌های سیاسی شهید صیاد شیرازی در ارتش رژیم پهلوی را بررسی می‌کند. فعالیت‌های مذهبی با رنگ و بوی سیاسی، تشکیل هسته‌های انقلابی در ارتش، ارتباط تشکیلاتی با عناصر نظامی و انقلابی و تبلیغات علیه رژیم پهلوی از جمله اقدامات شهید صیاد شیرازی در آن دوران است.
کد خبر: ۵۷۲۵   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۱/۲۰

شما بپرسید
محاكمات بعد از انقلاب در هیچ کجای دنیا با محاكمات عادی شباهت ندارد. در تمام انقلابات دنیا، گروه مخالف را به سرعت قلع و قمع می‌کنند، اما این تنها انقلاب اسلامی ایران بود که برای محاکمه مخالفانش دادگاه تشکیل می‌شد و تا شش ماه بعد از پیروزی آن تعداد اعدامی‌ها به دویست نفر هم نمی‌رسید. در حالی که با آن کینه و نفرتی که در مردم نسبت به عوامل رژیم وجود داشت، ممکن بود در همان چند روز اول، دویست هزار نفر تنها به دست مردم کشته شوند، اما امام با درایت خاص خود، درست یک روز پس از پیروزی انقلاب و در روز بیست و سوم ۱۳۵۷ اعلام کرد که هیچ کس حق ندارد با مسئولان رژیم گذشته و هر کسی که به نحوی با آن‌ها در ارتباط بوده، برخورد فیزیکی داشته باشد. فقط آن‌ها را دستگیر کنید و تحویل دادسرا دهید. هیچ کس حق ندارد خودش وارد عمل شود.
کد خبر: ۵۶۹۲   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۲/۲۱

پارلمان‌ِ تأييدگر
مجلس‌ شورای ملی که از زمان‌ تثبيت ‌قدرت‌ رضاشاه‌ به‌ يك‌ مجلس‌ فرمايشی تبديل‌ شده‌ بود، در دوران سلطنت محمدرضاشاه به‌ يك‌ مجلس‌ فرمايشی مبتذل‌ مبدل‌ گردید. به‌ گزارش‌ فردوست‌ در اين‌ دوره‌ها «نمايندگان‌ مجلس‌ با نظر شاه‌ تعيين‌ می‌شدند.» انتخابات‌ مجلس‌ چنان‌ فرمايشی شده‌ بود كه‌ به‌ وكلا «وكيل‌ صندوقی» لقب می‌دادند. حتی‌ گاه‌ ملاك‌ راه ‌يافتن افراد‌ به‌ مجلس‌، مسائل‌ جنسی بود. كاملاً پيداست‌ كه‌ چنين‌ مجلسی در كجای عالم‌ سير می‌كند، چه‌ تفكری بر آن‌ حاكم ‌است‌ و چه‌ دردی را دارد و چنين‌ مجلسی بود كه‌ سازمان‌ سيا در گزارشی تحقيقاتی كه‌ در مورد ايران‌ تهيه‌ كرده‌ بود در وصفش‌ نوشت‌: «از زمانی كه‌ شاه‌ به‌ قدرت‌ مطلقه‌ی خود دست‌ يافت‌ مجلس‌ حكم‌ مهر پلاستيكی سلطان‌ را پيدا كرد.»
کد خبر: ۵۶۱۶   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۱/۲۷

در قلمرو خاطره| قسمت ششم
ششمین قسمت از مجموعه در قلمرو خاطره به روایت آیت‌الله مهدوی کنی از لحظات حساس پیروزی انقلاب می‌پردازد.
کد خبر: ۵۶۰۷   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۱/۲۱

طرح و برنامه­‌ي ‌‌هايزر ظاهراً از همه‌­ جانبه­‌نگري برخوردار بود و تمام جوانب کار سنجيده شده­ بود. اما آنچه تمام برنامه‌ها را به هم ريخت، رهبري مدبرانه و هوشيارانه‌­ي امام‌خميني(ره) بود. خروج ‌هايزر از ‌ايران پيش از به ثمر رساندن برنامه‌هايش، بي‌ترديد تحت تأتير رهبری امام بود.
کد خبر: ۵۶۰۴   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۱/۲۱

ارتش و انقلاب
هایزر درباره‌‌ این‌ تاكتیك‌ امام‌ خمینی‌ می‌افزاید: «این‌ شیوه‌‌ دوستی‌ و برادری‌ تهدید جدیدی‌ بود، به‌ خصوص‌ در رابطه‌ با سربازان‌ جوان‌ خطرناك‌تر بود». ژنرال‌ آمریكایی‌ عصبانیت‌ خود را از شیوه‌‌ امام‌ خمینی‌ پنهان‌ نمی‌كند و می‌افزاید: «باید قبول‌ كنم‌ كه‌ نسبت‌ به‌ پیروزی‌ [امام] خمینی‌ بر ارتش‌ و استراتژی‌ جدید او در زمینه‌ طرفداری‌ از ارتش‌، زخم‌ خورده‌ بودم‌. باید سریعاً می‌جنبیدم‌، در غیر این‌ صورت‌ ارتش‌ را از دست‌ می‌دادیم‌».
کد خبر: ۵۵۹۴   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۱/۱۶

روایت سقوط رژیم پهلوی را در این اثر بخوانید
کتاب «یک‌سال مبارزه برای سرنگونی رژیم شاه» وقایع سال پایانی حکومت پهلوی را به طور دقیق و با جزئیات مورد بررسی قرار می‌دهد. بازه زمانی مورد مطالعه کتاب، از بهمن 1356 تا بهمن 1357 را شامل می‌شود.
کد خبر: ۵۵۷۲   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۱/۱۳

بختیار موضوع‌ را با كمیسیون‌ امنیتی‌ كه‌ از فرماندهان‌ نظامی‌ هر روز در نخست‌وزیری‌ تشكیل‌ می‌شد مطرح‌ كرد. نظر آن‌ها «انفجار هواپیمای‌ امام‌» بود؛ امّا سرانجام‌ بختیار تصمیم‌ گرفت‌ هواپیمای‌ امام‌ را از آسمان‌ ایران‌ برباید. وقتی‌ خبر توطئه‌ بختیار به‌ كاخ‌ سفید رسید «واكنش‌ اولیه‌ كارتر در برابر برنامه‌ ‌بختیار فوق‌العاده‌ مثبت‌ بود». او «با خوشحالی‌ گفت‌: عالی‌ است‌».
کد خبر: ۵۵۲۶   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۱/۰۸

توصیفی از اوضاع زندگی مردم ایران در اواخر دهه 20
اردشیر زاهدی، همسر شهناز پهلوی می‌گوید: «در سال 1329 وضع اقتصادی و کشاورزی ایران خراب بود. در آذربایجان مردم از بی‌نانی و قحطی در عذاب بودند. هروز هم که ما از خواب بلند می‌شدیم، می‌دیدیم که چند نفر از گرسنگی مرده‌اند.»
کد خبر: ۵۵۱۵   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۱/۱۲

داستانی از ترس و اضطراب شاه در آخرین ساعات حضور در ایران
شاه در روز 26 دی 57 در میان بیم و نگرانی از ترور یا حتی دستگیری و با اضطراب فراوان، در حالی که در چهره‌اش آثار خستگی فراوان، که حاصل بی‌خوابی طولانی و بیماری مزمن و غیره بود، از کشور فرار کرد. ترس وی باعث شد که حتی مراسم تشریفات نظامی هم به دستور وی لغو شود. شاه از بیم حمله‌ جنگنده‌های کشور به هواپیمایش اجازه نداد که هواپیمایش توسط هواپیماهای جنگنده اسکورت شود.
کد خبر: ۵۵۱۳   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۱/۱۲

در یکی از دستورهای ساواک آمده بود: «مقرر است افرادی که به اتهام فعالیت و یا دادن شعار به نفع [امام] روح‌الله خمینی بازداشت می‌شوند در هنگام ارجاع پرونده‌های آنان به دادگستری، اتهام فعالیت به نفع خمینی ذکر نشود و اتهام این قبیل افراد، اخلال در نظم و امنیت و غیره عنوان گردد.»
کد خبر: ۵۵۱۱   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۱/۱۲

تازه های کتاب