مرکز اسلامی هامبورگ یا مسجد آبی آلمان؛ از آغاز تا تعطیلی + فیلم

پایگاه اطلاع‌رسانی مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ آلمان مرکز اسلامی هامبورگ را تعطیل کرد. بنابر گزارش رسانه‌های خبری پلیس آلمان فعالیت‌های مرکز اسلامی در دفاع از ملت فلسطین و محکومیت نسل‌کشی را «اسلام‌گرایی افراطی» ارزیابی کرده و این مرکز را تعطیل کرده است.

مرکز اسلامی هامبورگ از آغاز تا تعطیلی

جریان اسلام‌گرایی به صورت یک حقیقت ملموس و پدیده‌ی مهم اجتماعی در سراسر اروپا درآمده است. براساس آمارهای اعلام‌شده در آلمان 2700 مرکز اسلامی وجود دارد در حالی تا سه دهه پیش کمتر از 200 مرکز فعالیت داشتند.

در سال 1332 گروهی از ایرانیان مقیم هامبورگ در یك گردهمایی پیشنهاد  تأسیس مسجدی را برای عبادت و برگزاری جلسات دینی مسلمانان، با مرحوم آیت‌الله بروجردی، مرجع تقلید شیعیان، مطرح كردند. ایشان در نامه‌ای ضمن موافقت با اجرای این طرح، مبلغ 10 هزار تومان(معادل شش هزار مارک) را برای انجام این كار كمك كردند. هم‌زمان با این اقدام، گروهی از بازرگانان تهران نیز مسئولیت جمع‌آوری كمك‌های مالی برای احداث مسجد هامبورگ را برعهده گرفتند.

آیت‌الله العظمی بروجردی در سال 1330 آیت‌الله میرزا ابوالقاسم محمدی گلپایگانی را به نمایندگی از سوی خود به هامبورگ اعزام کردند. با پیشرفت کارهای ساخت مسجد و با درخواست هیئت مدیره ساخت مسجد به ریاست حاج حسن ولادی، آیت‌الله بروجردی در سال 1334 حجت‌الاسلام شیخ محمدتقی محققی لاهیجی را به آلمان اعزام کرد.

حجت‌الاسلام محمد محققی، به عنوان نماینده‌ی آیت‌الله بروجردی و نخستین امام مسجد هامبورگ، انتخاب شد. پس از ورود ایشان به هامبورگ، زمین مسجد كه وجه آن از سوی یكی از تجار خیر ایرانی اهدا شده بود، خریداری شد. یك شركت آلمانی به اتفاق  معمار هنرمند ایرانی مهندس حسین لرزاده، مأموریت یافت طرح احداث مركز اسلامی هامبورگ را در كنار دریاچه زیبای آلستر در هامبورگ، اجرا كند.

در تداوم مجاهدت استاد محقّقی بود که مرحوم آیت‌الله شهید دکتر بهشتی توانست با محوریت مرکز اسلامی هامبورگ و مسجد امام علی علیه‌السلام، «اتّحادیه‌ی انجمن‌های اسلامی دانشجویان اروپا» را تشکیل دهد که در حوادث پس از آن مانند حمایت دانشجویی از امام راحل در دوران مبارزه خصوصاً دوران اقامت در فرانسه نقش‌آفرین باشد.

همچنین از مهم‌ترین اقدامات شهید بهشتی می‌توان به اتمام عملیات ساختمانی مسجد جامع هامبورگ اشاره کرد که بنای قبلی آن مورد اعتراض مردم و شهرداری هامبورگ بود. ایشان همچنین نام این مسجد را که «مسجد جامع ایرانیان» بود به «مرکز اسلامی هامبورگ» تغییر داد. این اقدام شهید بهشتی با مخالفت کنسولگری حکومت پهلوی در آلمان روبه‌رو گردید و در گزارش‌های آن منعکس شده است. دکتر بهشتی که بسیار فراتر از مرزبندی‌های جغرافیایی، نژادی و زبانی می‌اندیشید، جزوه‌هایی را در مرکز اسلامی هامبورگ تهیه می‌کرد که اولاً شامل قسمت‌های مختلف تعالیم اسلامی بود و ثانیاً به چهار زبان دیگر غیر از فارسی منتشر می‌شد. محتوای این جزوات هم مسائل اعتقادی- اسلامی و لزوم حفظ وحدت و انسجام جامعه‌ی اسلامی بود.

برگزاری جشن میلاد پیامبر اسلام(ص) و انتشار دعوت‌نامه برای شرکت تمام مسلمین در این جشن در مرکز اسلامی از دیگر اقدامات آیت‌الله بهشتی بود. اقدام مهم‌تر جبهه‌گیری در برابر رژیم اشغالگر قدس بود که تمامی مسلمین در برابر آن متحد بودند. به‌همین‌منظور مرکز اسلامی هامبورگ ضمن انتشار اعلامیه‌ای از تمامی مردم خواست تا برای کمک به آسیب‌دیدگان جنگ اسرائیل با مسلمانان در حد توان مالی خود کمک کنند.

علاوه بر اینها، شهید بهشتی در مدت اقامت در آلمان ارتباط خود را با عناصر مذهبی و مبارز داخل کشور حفظ کرد بود و گزارش فعالیت‌های خود را برای مراجع تقلید ارسال می‌نمود. گزارش‌های ساواک از نامه‌نگاری‌های متعدد درباره‌ی فعالیت و نحوه‌ی اقدامات شهید بهشتی در شهر هامبورگ برای دوستان و بستگان و حتی روحانیون از جمله محمدتقی فلسفی و محمدتقی مصباح یزدی و... حکایت دارد که در آنها اشاراتی به وضع دانشجویان ایرانی و مسلمانان هامبورگ شده است.

پس از شهید بهشتی از دهه پنجاه تا به امروز افرادی چون محمد مجتهد شبستری، سید محمد خاتمی، محمد مقدم، محمدباقر انصاری، سید رضا حسینی‌نسب، سید عباس قائم‌مقامی، رضا رمضانی گیلانی و محمدهادی مفتح مسئولیت این مرکز را بر عهده داشتند.