رضا احدی

شاه و به اصطلاح کاروان همراهان او در مسیر توهم‌آلود تمدن بزرگ، با ناکارآمدی‌های سیاستی برنامه توسعه خود شرایط انقلاب را به‌وجود آوردند. در نهایت و شوربختانه، درس‌آموخته‌های دوران پهلوی دوم به زودی فراموش شد و مردم ایران به تدریج شاهد اشتباهات راهبردی سیاست اقتصادی و ناکارآمدی‌های بسیار جدی دیگری در فرآیند توسعه شدند. جامعه امروز ایران با مشکلات بسیار جدی اقتصادی و اجتماعی دست به گریبان است که امید نسل جوان برای آزادی، برابری، رفاه و آسایش را کاهش داده است. بحران کنونی ایران جدی‌تر از سال‌های ۱۳۳۲ یا ۱۳۵۷ است؛ زیرا کشور نه تنها با شرایط اقتصادی، سیاسی و اجتماعی بسیار سختی روبه‌رو است، بلکه گرفتار یک درگیری منطقه‌ای به‌شدت آتشی مزاج است که هر لحظه ممکن است منفجر شود. در چارچوب و پیشینه‌ای که در این نوشتار مطرح شد، آیا منصفانه است که همه بحران‌های کنونی توسعه کشور، یعنی ۴۵سال بعد از انقلاب را به گردن به اصطلاح پنجاه‌وهفتی‌ها بیاویزیم و آنها را مسوول کلیه مشکلات سیاستی و معیشتی امروز بدانیم؟ پس مسوولیت آنهایی (پنجاهی‌ها) که شرایط انقلاب را هموار کردند و آنهایی (شصتی‌ها) که در سال‌های بعد از انقلاب از آرمان‌های نخستین و والای آن دور شدند، چه می‌شود؟

گفتم‌: «ببینید آقای‌ فیشر، می‌گویید آزادی‌ است‌، یک‌ نویسنده‌ به‌ پیغمبر فحش‌ بدهد، ما حالا فحش‌ به‌ پیغمبر را هم‌ جواب‌ می‌گوییم‌، اما امام‌ ما هم‌ آزاد بود فتوایش‌ را بدهد. شما چرا از فتوا ناراحت‌ می‌شوید. تنها امام‌ هم‌ نیست‌ که‌ این‌ فتوا را داده‌اند. قبل‌ از امام‌، علمای‌ پاکستان‌ فتوا دادند و برای‌ این‌ کار شهید دادند. در عربستان‌ هم‌ فتوا دادند. امام‌ هم‌ نظرشان‌ را داده‌اند، چرا شما از این‌ ناراحتید

آن شب در قم غوغایی بود و بی‌گمان مدرسه‌ی فیضیه تا آن زمان غلغله‌ی شادی آن شب را به خود ندیده بود. همه تا صبح بیدار بودیم... عاشقان بیدل، در پی دیدار صاحب دل بودند و شیفتگان دل داده، در انتظار وصل دلدار لحظه‌شماری می‌کردند.

بیت آیت‌الله بروجردی و آقا سید محمدحسن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، فرزند ایشان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، به دلیل آشنایی با ما اهمیت بیشتری به گروه‌های خراسانی‌ها دادند. دسته‌­های مختلف شهرهای گوناگون گاهی همدیگر را برای عزاداری و مهمانی دعوت می‌کردند و مثل دسته­‌های ایام عاشورا شده بود. کرمانی‌ها به مجلس عزاداری مشهدی‌ها می‌رفتند و مشهدی‌ها به مجلس یزدی‌ها و بالعکس. اوضاعی در قم پدید آمده بود.

متأسفانه افراد مخالف نظام یا ولایت‌فقیه مطالبی را اظهار می‌­کردند و آقای منتظری همه‌­ی شنیده­‌های خود را باور می­‌کرد و براساس همین شنیده‌­ها و باورها موضع­‌گیری می­‌کرد و نمی‌­دانست که این­ها منافق هستند. ولی حرف ما و افرادی که علاقه‌­مند به امام(ره) و دلسوز به انقلاب بودند را قبول نمی‌کرد.

در حقیقت شخصیت مصدق و کاشانی اصلاً بهم نمی‌خوردند. مدتی این دو بر سر کاری تصادفاً هم آوازه و هم آهنگ شدند. کاشانی یک روحانی بود که تمام عمر را به مبارزه گذرانده بود. طلبه‌ای که در زندگی به قناعت عادت کرده بود. یک روحانی بود که به عنوان یک چهره معروف به ریاست مجلس آن دوره انتخاب شده بود ولی این را فکر می‌کرد که از این موقعیت چگونه در راه تحقق آرزوهای اسلامی مسلمانان حداکثر استفاده را بنماید و قدمی بردارد.

انفجار بمب از سوی منافقین در آخرین نماز جمعه سال 1363 شماری از نمازگزاران را به شهادت رساند.

غفوری‌فرد می‌گوید: نصب نیروگاه‌های گازی را به وسیله‌ی پرسنل ایرانی‌ شروع كردیم. بعد هم نوبت به نصب نیروگاه‌های بخار رسید. به عنوان مثال، نیروگاه شهید رجائی اولین نیروگاه بخاری بود كه ما نصب قسمت زیادی از آن را در داخل كشور انجام دادیم.

تصاویری از دکتر حسن غفوری‌فرد منتشر شد.

کتاب اندیشه سیاسی شهید آیت‌الله مرتضی مطهری از جدیدترین منشورات مرکز اسناد انقلاب اسلامی است.