بنیان‌گذاری نماز جمعه توسط آیت‌الله مشکینی در سال52 + سند
پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ تاریخ نهضت اسلامی ایران
روایتگر مبارزات شخصیت‌های مختلفی است که هر یک در گوشه‌ای و بستری به باروری
اندیشه اسلامی پرداخته‌اند. ستون خیمه انقلاب، حضرت امام خمینی(ره) بودند و در
کنار ایشان شاگردانشان تلاش بسیاری در ترویج و نشر افکار و عقاید انقلابی قائد خود
انجام می‌دادند.
از میان شاگردان حضرت امام(ره) آیت‌الله میرزاعلی فیض مشکینی از جایگاه مخصوصی برخوردار است. آیت‌الله مشکینی ضمن اینکه مدرس علوم دینی بود، به عنوان معلم اخلاق هم شهرت یافته که در مبارزات سیاسی علیه رژیم پهلوی پیشگام و پیشقدم بود.
با پیروزی
انقلاب اسلامی فعالیت‌های آیت الله مشکینی در جایگاه ریاست مجلس خبرگان رهبری
متمرکز گردید و تا آخرین لحظات عمر از مدافعان نظام مقدس جمهوری
اسلامی و ولایت فقیه بودند. وی سرانجام در 8مرداد 1386 در سن 86
سالگی دار فانی را وداع گفت.
*** تبعید آیت‌الله مشکینی به کرمان در سال 52 ***
آیت‌الله مشکینی در جریان مبارزات انقلابی خود بارها مورد پیگرد و دستگیری ساواک قرار گرفت و مدت‌ها
در شهرهای مختلف کشور چون کرمان، گلپایگان و کاشمر در تبعید به سر برد اما تبعید نیز نتوانست مانعی برای فعالیت‌های انقلابی وی شود. آن چنان که در کتاب "آیت
الله مشکینی، زندگی و مبارزات" که توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر
شده، درباره تبعید آیت‌الله مشکینی به کرمان آمده است: آیت‌الله مشکینی به دلیل فعالیت‌های
انقلابی در قم و اردبیل توسط ساواک دستگیر و به مدت سه سال به ماهان استان کرمان تبعید شد.
در همین رابطه ساواک مرکز به ساواک تبریز دستور داد: «علی اکبر فیض مشکینی فرزند ملاعلی، بنابر رأی کمیسیون امنیت اجتماعی قم به سه سال اقامت اجباری در ماهان کرمان محکوم شده و اخیراً به اردبیل مسافرت نموده ؛لذا سریعاً با همکاری مأمورین انتظامی منطقه بازداشت و از طریق مأمورین انتظامی به قم اعزام تا پس از رؤیت رأی صادره به محل مذکور اعزام گردد.»
با توجه به اینکه در زمان صدور این رأی آیت الله مشکینی در اردبیل حضور داشت، ساواک دستور دستگیری وی را به ساواک آذربایجان شرقی ابلاغ کرد و ساواک اردبیل هم پیرو دستور ساواک استان، او را در تاریخ 1 مهر 52 دستگیر و به قم اعزام کرد تا از آنجا به ماهان اعزام شود.
بعد از حضور آیت‌الله مشکینی در ماهان، مردم
مسلمان این شهر با شنیدن خبر حضور آیت‌الله مشکینی در شهرشان، گروه گروه به حسینیه‌ای
که وی در آنجا نمازجماعت می‌خواند، می‌آمدند. علاوه بر مردم شهر، حضور مستمر
شاگردان و طلابی که از قم برای دیدار با او می‌آمدند، باعث شده بود خانه‌ای که
وی در آنجا سکونت داشت هر روز پذیرای خیل جمعیتی باشد که در آنجا حضور می
یافتند.
*** اقدامات آیت‌الله مشکینی در ماهان کرمان ***
آیت‌الله مشکینی در دوران تبعید در ماهان علاوه بر برگزاری نماز جماعت و ارتباط مستمر با مردم این شهر و سایر شهرهای اطراف، تلاش زیادی در رسیدگی به مسائل دینی مردم داشت؛ که بر اثر همین فعالیت‌ها بعد از حضور وی در این شهر، امر تبلیغ و حضور طلاب و روحانیون در روستاها و بخش‌های این شهر بیشتر شد و با حمایت مادی و معنوی آیت‌الله مشکینی، بعضی از روستاها و حتی شهرهای کوچک استان کرمان که سال ها بود از دسترسی به یک روحانی جهت امور دینی محروم بودند، توانستند روحانی داشته باشند. همچنین وی فریضه نمازجمعه و دعای ندبه را در این شهر بنیان گذاشت و با برگزاری چنین برنامه‌هایی باعث شد مردم بیشتر در کنار یکدیگر قرار بگیرند و آگاهی آنها نیز از آنچه در کشور می گذشت بیشتر شود.
در همین رابطه در گزارش‌های ساواک آمده است: «شیخ علی‌اکبر
مشکینی، واعظ تبعیدی به ماهان کرمان: نامبرده بالا کماکان در حسینیه جنب منزل
خود نماز جماعت برگزار و علاوه بر آن جلسات دعای ندبه تشکیل و در آن جهت عده‌ای از
مردم به سخنرانی مذهبی می‌پردازد... نامبرده مسائل دینی را نیز تشریح می‌نماید.» بر این اساس ساواک دستور می‌گیرد که به وی تذکر دهد تا از این گونه اقدامات دست بردارد.
حجت الاسلام سلیمان حیدری در این باره می‌گوید: «وقتی که به دیدار استاد به ماهان رفته بودم بعد از نماز مغرب و عشاء آقای محمودی واعظ بالای منبر رفت و مردم ماهان را خطاب قرار داد و گفت: مردم ماهان من بگویم استاد کلام (آیت‌الله‌مشکینی) به شهرتان آمده، حقش را ادا نکرده‌ام یا استاد فقه یا استاد اخلاق، باز حقش را ادا نکرده‌ام. تنها این را می توانم بگویم مردم ماهان با حضور آیت‌الله مشکینی در شهرتان انگار حوزه علمیه قم به شهرتان آمده است.
می‌توان گفت یکی از اشتباهات ساواک، همین تبعیدها بود. هرجا که پای علما و فضلایی
چون آیت الله مشکینی می‌رسید، مردم آن شهر را انقلابی می‌کردند و در واقع به کمک
این تبعیدها بود که مردم اکثر مناطقی کشور به خصوصی شهرهایی که در مناطق محروم
قرار داشتند، توانستند با نهضت امام خمینی آشنایی پیدا کرده و به جریان انقلاب بپیوندند.
