اتحاد تشیع و تسنن در استان گلستان برای مبارزه با رژیم پهلوی

یکی از استان‌هایی که در آبان ماه حضور گسترده‌ای در صحنه مبارزه علیه رژیم پهلوی داشت استان گلستان بود، این استان به دلیل ترکیب جمعیتی متفاوت از اهمیت خاصی برخوردار بود، مردم  استان گلستان با وحدت و یکپارچگی در کنار هم قرار گرفتند و همگی خواستار برپایی حکومت اسلامی شدند.

در کتاب «انقلاب اسلامی در گرگان و دشت» که توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده است درباره تظاهرات مردم استان گلستان در آبان 1357 آمده است: تظاهرات گنبدکاووس که به عنوان مرکز ترکمن‌ها به حساب می آمد، به دلیل ترکیب جمعیتی از اهمیت خاصی برخوردار بود.
روز دهم آبان ماه مردم گنبدکاووس که بیشتر آنها را دانش‌آموزان دختر و پسر تشکیل می‌داد، همراه دبیران، دانشجویان دست به راهپیمایی زدند. پیشاپیش این افراد روحانیون شهر نیز حضور داشتند. آنها در مسجد قائمیه اجتماع کردند و به سخنان یکی از روحانیون گوش دادند.

سخنران بر وحدت جوامع تسنن و تشیع تأکید کرد و مردم را از تفرق و پراکندگی برحذر داشت؛ چرا که همگی خواستار تشکیل حکومت اسلامی بودند.آنان پس از برپایی نماز جماعت متفرق شدند.

در 12 آبان حدود 5 هزار نفر از افراد مذهبی شهرهای گرگان، بابل و گنبد در استادیوم کوروش شهر گنبدکاووس اجتماع کردند و سپس از آنجا خارج و به تظاهرات پرداختند.
در اجتماعی که در همین روز در مسجد جعفری شهر گنبد برپا شده بود، یکی از روحانیون برای آنان سخنرانی و مطالبی درباره وحدت و یکپارچگی طبقات مختلف ایراد کرد.
پس از آن جمعیت از مسجد خارج شدند و ضمن حمل پلاکاردهایی در طرفداری از امام خمینی (ره) به تظاهرات پرداختند.
در ٢٦ آبان نزدیک به 3 هزار نفر از اهالی گرگان و بخش‌های اطراف آن در حالیکه توسط تعدادی از روحانیون از جمله مرحوم آیت‌الله طاهری و آیت‌الله نورمفیدی همراهی می‌شدند، به بخش شاه‌پسند وارد شدند و در جلوی مسجد جامع اجتماع کردند. سپس یکی از روحانیون ضمن ایراد سخنرانی مطالبی در تأیید امام‌ خمینی (ره) عنوان کرد.در روز ٣٠ آبان هم عده‌ای از کشاورزان و اصناف بنا به دعوت قبلی جامعه معلمان منطقه رامیان اجتماع کرده و چند روحانی و مدیر یکی از مدارس شبانه روزی برای حاضرین سخنرانی کردند.

تظاهرات دانش‌آموزان استان گلستان در آبان 57

در روز ٩ آبان 5 هزار نفر از فرهنگیان و دانش آموزان شهر اجتماع کردند و پس از سخنرانی تعدادی از استادان درحالی که به نفع امام خمینی (ره) شعار می‌دادند، در سطح شهر به راهپیمایی پرداختند و سپس متفرق شدند.  در پی تظاهرات و اعتصابات دانش‌آموزان گنبدکاووس، چند واحد آموزشی این شهر از جمله دبستان، مدرسه  راهنمایی، دبیرستان مورد حمله عده ای قرار گرفت و شیشه‌ها و قاب عکس‌هایی که به در و دیوار نصب بود، شکسته شد.
دانش‌آموزان دو دبیرستان خواستار تغییر نام دبیرستان خود شدند مثلا دبیرستان ٢٥ شهریور به ١٥ خرداد تغییر نام یافت. بعد از آن با حضور رئیس آموزش و پرورش این شهر چند تن از دبیران، آموزگاران و نماینده  دانش‌آموزان جلسه‌ای تشکیل شد و پس از مذاکرات طولانی تصمیم گرفته شد تمام واحدهای آموزشی به مدت ده روز تعطیل شود، علت این تعطیلی اعلام همبستگی فرهنگیان کشور و انجام نشدن خواسته‌های قبلی آنان اعلام شد.

دو روز بعد عده‌ای از فرهنگیان و مردم گنبدکاووس به سالن پیشاهنگی شهر رفتند و قاب عکس محمدرضا پهلوی را پایین آوردند. دانش‌آموزان دبیرستان ٢٤ اسفند نیز نام دبیرستان خود را به دکتر علی شریعتی تغییر دادند و در داخل مدرسه اقدام به تظاهرات کردند و به طرف مأموران شهربانی سنگ پرتاب کردند که در نتیجه آن، یکی از مأموران مجروح شد. 

همزمان عده‌ای در حدود 2 هزار نفر از معلمان و دانش‌آموزان مدرسه  راهنمایی و دبستان صبا و اهالی گالیکش با در دست داشتن عکس‌هایی از امام‌ خمینی (ره) در خیابان‌های گالیکش به تظاهرات پرداختند. دانش‌آموزان دبستان بهزاد رامیان نیز ضمن شکستن شیشه‌های مدرسه مذکور تابلوی مدرسه را برای تغییر نام پایین آوردند.جامعه فرهنگیان گرگان در اواسط آبان اعلامیه‌ای با 17 ماده تنظیم کردند که بازگشت امام خمینی (ره) و اعلام همبستگی با آزادیخواهان، برقراری حکومت اسلامی، لغو حکومت نظامی، آزادی بی‌قید و شرط تمام زندانیان سیاسی و بازگشت تمام تبعیدشدگان و جبران خسارت وارده بر آنان، آزادی قلم و بیان و...  از مهمترین خواسته‌های آنان عنوان شده بود.

 
در 11 آبان حدود 6 هزار نفر از اهالی علی‌آبادکتول گرگان با در دست داشتن پلاکارد و دادن شعار در خیابان‌ها به تظاهرات پرداختند.دانش‌آموزان دبیرستان ایرانشهر گرگان نیز مبادرت به دادن شعار کردند و شیشه‌های چند دستگاه خودرو و مأموران انتظامی را شکستند.در ١٤ آبان تظاهرات گرگان با شرکت بیش از 10 هزار نفر در فلکه  شهرداری با سخنرانی آیت‌الله سیدکاظم نورمفیدی و شرکت قضات، معلمان، دانش‌آموزان و کسبه بدون هیچگونه درگیری خاتمه یافت. تظاهرات مشابه دیگری نیز در بندرشاه (بندر ترکمن)، بندرگز و نوکنده صورت گرفت.

اعلام اعتصاب و عزای عمومی در گرگان

هفت نفر از روحانیون گرگان از جمله سیدسجاد علوی، سیدمحمدرضا میبدی و سیدعلی رئیسی در اعلامیه‌ای ضمن انتقاد از روی کارآمدن حکومت نظامی تأکید کردند که «...خوشبختانه ملت آماده و به‌پاخاسته، نخواهد نشست و تا روز فتح و  پیروزی و برقراری حکومت اسلامی به جنبش نجاتبخش خود ادامه خواهد داد...» آنان به‌عنوان اعتراض و ابراز همبستگی با ملت، روزهای چهارشنبه و پنجشنبه ١٧ و 18 آبان را اعتصاب عمومی اعلام کردند.

در اولین روز اعتصاب عمومی نزدیک به 10 هزار نفر از طبقات مختلف مردم به همراهی تعدادی از روحانیون در شهر گرگان تظاهرات کردند و پس از سخنرانی دو روحانی و یک دبیر در میدان شهرداری گرگان متفرق شدند. در پایان این تظاهرات روزهای ١٩ و ٢٠ آبان عزای عمومی اعلام شد.
ضمنا در اکثر مغازه‌ها و تاکسی‌ها عکس امام نصب و پرچم سیاه نیز افراشته شد. ظاهرًا این تظاهرات به خاطر کشتار تهران بود. در علی‌آبادکتول نیز با رهبری روحانیون حدود 2 هزار نفر از اهالی به تظاهرات پرداختند.
در نخستین روز، عزای عمومی گرگان ناآرام بود. چندین هزار تن از اهالی گرگان در یک تظاهرات که از امامزاده عبدالله شروع شده‌ بود و در خیابان پهلوی ادامه‌ یافت، شرکت کردند تظاهرکنندگان شعارهایی به نفع امام‌ خمینی (ره) می‌دادند و در میدان عباس‌علی اجتماع کردند و پس از خاتمه  سخنرانی آقای رئیسی، به نوار سخنرانی امام خمینی (ره) گوش دادند.
به گزارش ژاندارمری مازندران در این تظاهرات برگه‌ای با  عنوان« اخبار شماره یک » بین مردم پخش شد که در آن آمده بود«... جامعه مسلمانان و فرهنگیان سراسر کشور تصمیم گرفته‌اند که از روز یکشنبه ٢١ آبان 1357  کلاس‌ها را  تحریم کرده و به صورت متحد و فشرده به افشاگری اعمال رژیم بپردازند.»حدود یک‌هزار نفر هم در مسجد یساقی واقع در ١٢ کیلومتری گرگان با حضور روحانیون و افراد محلی تشکیل سخنرانی داده و به راهپیمایی و تظاهرات پرداختند.

فردای آن روز نیز تظاهرات مشابه در شهرهای ساری، گرگان، شاهی (قائمشهر فعلی) و چالوس به وقوع پیوست.در گرگان تعدادی از مردم انقلابی در مسجد گلشن تجمع کردند و به سمت خیابان پهلوی به تظاهرات پرداختند.عده‌ای از اهالی علی‌آباد گرگان نیز به تظاهرات و آتش زدن لاستیک و پرتاب سنگ به پاسگاه ژاندارمری مبادرت کردند که با دخالت مأموران و شلیک گاز اشکآور و تیراندازی هوایی متفرق شدند.

در روز ٢٢ آبان عده‌ای به منزل سرهنگ دیانت رئیس دادگاه نظامی شهرستان گرگان وارد شدند و خودروی شخصی او را به آتش کشیدند.  
در همین روز چند تن از مبارزان گرگان دستگیر شدند. به همین دلیل چند هزار نفر از اهالی گرگان در مقابل ساختمان دادگستری متحصن شدند.
ساواک گرگان در اینباره گزارش داد که ...«افراد متحصن (زن و مرد) کماکان در دادگستری گرگان به سر می‌برند و خواهان آزادی متهمان دستگیرشده هستند و قصد دارند شب را نیز در آنجا به سر ببرند». همین اجتماع باعث شد مقامات حکومتی دستور آزادی آنها را صادر کنند.

در گزارش شهربانی کشور در این‌باره آمده‌است: به‌دنبال دستگیری 10 نفر از محرکین تظاهرات اخلالگرانه اخیر گرگان، صبح روز ٢٣ آبان1357 حدود 10 هزار نفر از طبقات مختلف شهر مذکور به ویژه فرهنگیان و روحانیون مقابل دادگستری آن شهرستان اجتماع و درخواست آزادی دستگیرشدگان را دارند... . ساعت ٢٣ روز مذکور دستگیرشدگان با موافقت مقامات مرکزی آزاد و جمعیت متفرق شدند.در روز ٢٥ آبان چند هزار نفر در خیابان‌های پهلوی (امام خمینی فعلی) و فرهنگ شروع به تظاهرات و دادن شعار کردند. با وجود تظاهرات چند هزار نفری مردمی در این دوران گزارش‌هایی نیز در مورد برگزاری تظاهرات‌های شاه‌دوستانه در بخش‌هایی از گرگان و دشت به چشم می‌خورد که از آن جمله می‌توان به تظاهرات گمیشان در ٢٦ آبان اشاره کرد.