بررسی عملكرد موشك فاتح 110 و 313+عكس

پایگاه مركز اسناد انقلاب اسلامی؛ در اوایل دهه 80 شمسی، ایران با آزمایش یك فروند موشك جدید عملا وارد باشگاه‌ كشورهای دارنده موشك‌های سوخت جامد شد. "فاتح 1100" نام موشكی بود كه به همت جهاد خودكفایی سپاه پاسدران و سردار شهید طهرانی مقدم ساخته شد و ایران اسلامی را وارد عرصه جدیدی از تولید موشك‌ها كرد.

موشك بالستیك فاتح 110، یك موشك بالستیك مایل پرتاب است كه تاكنون چند نمونه از آن با حداكثر برد 300 كیلومتر ساخته و به یگان‌های موشكی نیروی هوافضای سپاه تحویل داده شده است.

نسل اول از موشك‌های فاتح 110 با بردی حدود 250 كیلومتر در سال 81 با موفقیت تست شده و با گذشت زمان، نمونه‌های جدیدتر این موشك نیز توسط متخصصان و كارشناسان صنایع موشك‌سازی سپاه تولید شد.

فاتح 110-A، فاتح 110-B، فاتح 110-C و فاتح 110-D نمونه‌های اصلی این موشك هستند. كار بر روی این موشك‌ها همچنان ادامه دارد و پروژه به­ روزرسانی موشك‌های كلاس فاتح 1100 از سالیان گذشته به منظور ارتقاء نمونه‌های موجود و دستیابی به نسل جدیدتر این موشك‌ها با قوت در حال پیگیری است.

اواسط مردادماه سال 91 كه نسل چهارم این موشك‌ها رسما تست و رونمایی شدند، بسیاری از شبكه‌های خبری جهان خبر تست این موشك را مخابره كردند.

آن زمان، تلویزیون الجزیره اعلام كرد: "قدرت نظامی ایران در حال رو شدن برای جهان است و نیروهای مسلح ایران و سپاه در حال نشان دادن عضلات نظامی خود به جهانیان و منطقه هستند".

موشك بالستیك فاتح 110، جزو اولین نمونه از موشك‌های بالستیك ایران است كه با سوخت جامد كار می‌كند. به كارگیری سوخت جامد در موشك‌های بالستیك چند خاصیت مهم دارد.

یك موشك بالستیك یا هر نوع موشك دیگر، برای اینكه بتواند به پرواز در آید نیاز به اشتعال سوخت دارد تا با مشتعل شدن سوخت و خروج گازهای احتراق یافته از انتهایی‌ترین بخش موشك یعنی موتور، موشك به پیش حركت كند.

در این قاعده هر چه موشك سبك‌تر باشد، سرعت بیشتری خواهد داشت اما در مورد موشك‌های وزن بالا كه غالبا دوربرد هم هستند، از موتورهای جدیدتر و به روزتری برای شتاب دهی بیشتر استفاده می‌شود. ضمن اینكه، استفاده از سوخت‌های جامد به جای سوخت‌های مایع قدیمی، مدت زمان اشتعال سوخت را افزایش داده و با افزایش زمان اشتعال، برد موشك و حتی در بردهای ثابت، سرعت موشك افزایش قابل توجهی می‌یابد.

در حال حاضر معمولا در صنایع موشكی و نظامی، اكثر برای به حركت در آوردن این موشك‌ها از سوخت جامد استفاده می‌شود اما در مورد موشك‌های ماهواره ­بر و فضاپیماها، بیشتر از سوخت مایع استفاده می‌شود.

موشك فاتح 110 شباهت بسیاری به راكت‌های زلزال دارد اما در دقت اصابت به هدف، راكت‌های زلزال به گرد پای موشك فاتح 110 هم نمی‌رسند.

موشك فاتح 110 موشكی نقطه زن با خطای زیر 10 متر است كه این یكی از مهمترین ویژگی‌های این موشك به شمار می‌رود. این موشك قادر است با طول 8 متر و 86 سانتیمتری خود، سر جنگی 500 كیلوگرمی را حمل كند. وزن مسلح این موشك هم در مجموع حدود 3600 كیلوگرم است.

این موشك از جمله موشك‌های هدایت‌پذیر ایرانی است كه این یكی از دیگر ویژگی‌های تمایزبخش فاتح 110 با راكت‌های زلزال می‌باشد. فاتح 110 از هدایت اینرسی بهره برده و از  تكنولوژی‌های جانبی هم در هدایت موشك بهره می‌برد.

فاتح 110 از موتور تك مرحله‌ای برخوردار بوده و زمین به زمین عمل می‌كند و قادر است اهداف زمینی و دریایی ثابت، نقاط تجمع دشمن، مراكز فرماندهی، سایت‌های موشكی، زاغه‌های مهمات، رادارها و سایر اهداف مورد نظر را به صورت نقطه‌ای مورد هدف قرار داده و منهدم كند.

ساخت و تولید انبوه چنین موشكی در انواع مختلف موجب حیرت بسیاری از كارشناسان موشكی شده است، موشكی كه به عنوان شاهكار شهید حسن طهرانی‌مقدم و تیم موشكی‌اش نامیده می‌شود.

اما فاتح 110، یك برادر بزرگتر هم پیدا كرده است كه فاتح 313 نام دارد. فاتح 313، عضو جدید خانواده موشك‌های فاتح است كه امسال و همزمان با 31 مرداد (روز صنعت دفاعی) رونمایی شد.

موشك فاتح 313

فاتح 313 در میان خانواده موشك‌های فاتح از همه برد بیشتری داشته و قادر است اهداف خود را در فاصله 500 كیلومتری، نقطه‌زنی كند. این موشك برخلاف 4 برادر كوچكتر خود كه از سوخت جامد استفاده می‌كنند، از "سوخت جامد مركب" بهره می‌برد.

شیوه عمل این نوع از سوخت‌ها این گونه است كه در بخش انتهایی موشك كه محفظه احتراق و سوخت قرار دارد، برخلاف سوخت‌های جامد معمولی، سوخت با ماده اكسیدكننده تركیب شده و نهایتا تركیبی از سوخت و ماده اكسیدكننده به صورت بلورهای كوچكی شروع به احتراق كرده و با احتراق آن، موشك به حركت در می‌آید.

یكی از مهمترین مزایای استفاده از این نوع از سوخت‌ها، ایجاد پایداری بیشتر در زمان پرواز موشك است چرا كه در مورد موشك‌های سوخت جامد، معمولا ناپایداری‌های زیادی در طول پرواز موشك به دلایل مختلف در احتراق موشك به وجود می‌آید.

 لحظه شلیك موشك فاتح 313

وزارت دفاع درباره استفاده از تكنولوژی خاص در بدنه موتور موشك‌های سوخت جامد مركب، خبری منتشر نكرده اما جمهوری اسلامی ایران یكی از 10 تولیدكننده "الیاف كربن" در ابعاد صنعتی و نظامی است. یكی از مهمترین بخش‌هایی كه می‌توان از این الیاف‌ها استفاده كرد در طراحی بدنه‌های سبك در موتور سوخت جامد مركب موشك‌ها است كه احتمالا در مورد این موشك نیز از این تكنولوژی استفاده شده است.

با دستیابی ایران به موشك نقطه‌زنی كه بالستیك عمل می‌كند و قادر است اهداف را در فاصله حداكثر 500 كیلومتری با دقت بالا هدف قرار دهد، ایران قدرت خود در حوزه موشكی (تولید و به ­كارگیری) را افزایش چشمگیری داده است.