واکنش مردم یزد به جنایت رژیم پهلوی در آبادان
پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ فاجعه هولناك آتش‌سوزي سينما ركس آبادان در 28 مرداد 1357 باعث انزجار هر چه بیشتر نسبت به رژیم پهلوی شد و مردم در جای جای ایران، به این جنایت واکنش نشان دادند.
در کتاب "انقلاب اسلامی در یزد" که توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده درباره واکنش مردم یزد به جنایت رژیم پهلوی در آبادان آمده است: بلافاصله پس از واقعه آتش‌سوزی سینما رکس آبادان، آیت‌الله صدوقی با انتشار اعلامیه‌ای، به آگاه سازی مردم یزد درباره ابعاد این فاجعه پرداخت.
وی با انتساب اين حادثه دهشت‌انگيز به دولت، رژيم شاهنشاهي را مقصر اصلي اين آدم‌سوزي قلمداد كرده، تبليغات رسانه‌هاي رژيم را نوعي سالوس و نفاق خوانده و مواضع سران آن دولت، جمشيد آموزگار را اشك تمساح خواند.
در بخشی از این اعلامیه که ساواك يزد در گزارش خود به مديريت كل اداره سوم آن را تحريك‌آميز مي‌خواند، آمده است: «ملت مسلمان و شريف ايران! بار ديگر دست‌هاي جنايت‌كار و خون‌آلود رژيم كه تا مرفق در خون بي‌گناهان اصفهان، تبريز، مشهد، رفسنجان و... غوطه مي‌خورد، از آستين مكر و خدعه شيطاني بيرون آمد و جنايتي بس هولناك كه روح چنگيز از شنيدن آن به لرزه درمي‌آيد، در شهر آبادان بيافريد. مگر چه كرد؟ 377 نفر زن، بچه و مرد بي‌دفاع را در سالن دربسته سينما به ذغال تبديل كرد. او با اين جنايت سهمگين كه روي هيتلرها را سفيد مي‌كند، غرض و هدف بزرگي دارد و به عبارت ديگر بنا بر سنت هميشگي خويش، اين دفعه رژيم مي‌خواهد يك جنايت را موجه جنايات قبلي و بعدي خويش قرار دهد...»
اين اعلاميه نه تنها در يزد چاپ و توزيع شد، بلكه حتي به اصفهان هم رسيد. ساواك اصفهان طي گزارشي به مديريت كل اداره سوم 312 در اين باره چنين مي‌نويسد: «اعلاميه‌هايی به امضاي آيت‌الله صدوقي ساكن يزد به تاريخ 16 رمضان 98 درباره آتش‌سوزي سينما ركس آبادان توزيع كه ضمن اهانت به رژيم، دولت را مسبب آتش‌سوزي مذكور معرفي نموده و بدين وسيله درصدد تحريك افكار و احساسات ملت ايران برآمده است.»
همچنين آيت‌الله صدوقي در اعلاميه ديگري كه در روز 6 شهریورماه صادر كرد، بار ديگر به اين موضوع اشاره نمود: «هنوز دود حريق جنايت بار سينما ركس آبادان فضاي مملكت را ترك نگفته است و بوي استخوان‌هاي زغال شده متجاوز از چهارصد مسلمان بيچاره به مشام مي‌رسد».
مردم یزد، یک روز بعد از اين حادثه و در تاریخ 29مرداد 1357 بعد از نماز ظهر و عصر در مسجد حظيره پای سخنان آیت‌الله صدوقی نشستند و او در این منبر، درباره فاجعه آتش‌سوزی سینما رکس صحبت کرد.
طی روزهای بعد، مردم متدين و هوشيار يزد به منظور بزرگداشت قربانيان اين فاجعه به‌اشاره و فرمان جامعه روحانيت اين شهر، در روز 4 شهريور 1357 در مسجد حظيره اجتماع كردند. در اين مجلس عده زيادي از طبقات مردم و دستجات عزادار شركت داشتند. سپس راهپيمايي عظيمي با شركت گروهي از روحانيون در خيابان‌هاي شهر يزد انجام شد.
ساواك يزد طي گزارشي به مديريت كل اداره سوم در خصوص اين مجلس اينگونه مي‌نويسد: «در ساعت 16 مورخه 4 شهريور 2537 (1357)، هزاران نفر از اهالي يزد كه در مسجد حظيره اجتماع نموده بودند، از مسجد خارج و بعضي از آنها پرچم قرمز در دست داشتند، به طرف ميدان اميرچخماق كه حدود 300 [متر] فاصله دارد حركت نمودند و در بين راه ضمن فرستادن صلوات مبادرت به دادن شعار "درود بر خميني" نمودند...»
خبرنگار روزنامه اطلاعات هم در اين باره چنين گزارش مي‌دهد: «بعدازظهر ديروز (4شهریور 1357) هزاران نفر از مردم يزد پس از شركت در مجلس يادبود قربانيان فاجعه سينما ركس آبادان، در خيابان پهلوي اين شهر دست به راهپيمايي زدند. اين عده پس از عبور از خيابان پهلوي در ميدان اميرچخماق دور زده و به مسجد [روضه] محمديه بازگشتند.»
این قبیل تظاهرات مردمی در اعتراض به جنایت رژیم پهلوی، فقط اختصاص به یک یا دو شهر نداشت و در اغلب شهرها و استان‌های ایران، مردم به این جنایت رژیم پهلوی واکنش نشان دادند.
