میزبانی بی‌نظیر تهرانی‌ها از مردم سراسر کشور در روز ورود امام
پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ روز 12 بهمن 1357، همزمان با ورود امام خمینی به کشور، میلیون‌ها نفر از مردم ایران از نقاط مختلف کشور خود را به تهران رسانده بودند تا در مراسم استقبال از امام حاضر باشند.
مردم چند روز قبل از آن روز تاریخی، حرکت خود به سمت تهران را شروع کرده بودند تا در آن مراسم تکرار نشدنی حضور داشته باشند. در چنین شرایطی، زیباترین صحنه، استقبال تهرانی‌ها از مردم دیگر استان‌ها بود که صحنه‌های بی‌بدیل را خلق کرد.
به گفته محمدرضا اعتمادیان: «صاحب منزلی در خیابان فخرآباد برای پذیرایی از ده نفر اعلام آمادگی کرده بود که ما گروهی را به آدرس آنها فرستادیم، یک ساعت بعد صاحب‌خانه زنگ زد و گفت «مهمان‌ها نیامدند؛ شما یک گروه دیگر بفرستید.» ما نیز یک گروه دیگر را راهی کردیم که این گروه نیز به منزل او نرسیدند. وقتی او مجدداً با ما تماس گرفت شرمنده شدیم و گروه دیگری فرستادیم، ولی این گروه نیز به منزل او نرفتند.
ما بار دیگر شرمنده شدیم، زیرا وسایل پذیرایی و حتی شام هم تهیه کرده بود. خلاصه ما بیش از شش گروه فرستادیم که هیچ‌کدام به مقصد نرسیدند. واقع امر این بود که عده‌ای از مردم نزدیک مدرسه ایستاده و مهمان‌های شهرستانی را به منزل خودشان می‌بردند و اجازه نمی‌دادند مهمان‌ها به آدرس‌هایی که برایشان در نظر گرفته می‌شد مراجعه کنند؛ آنها می‌گفتند حالا به منزل ما برویم، جا داریم و ماشین نیز آورده‌ایم...»
در بخشی از کتاب «تاریخ‌شفاهی كمیته استقبال از امام خمینی(ره)» که توسط موسسه فرهنگی هنری مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده است، درباره اسکان کاروان‌های اعزامی از شهرستان در تهران می‌خوانیم: بخش دیگری از وظایف واحد تدارکات کمیته استقبال از امام، تهیه‌ی مکان و پذیرایی از مهمان‌هایی بود که از شهرها و استان‌های دیگر برای استقبال از حضرت امام به تهران می‌آمدند. در واقع مبارزات انقلابی فقط محدود به تهران نبود و در اکثر شهرهای ایران نیز مردم درصدد مبارزه با رژیم شاه برآمده بودند. نقش این نیروها در روزهای منتهی به پیروزی انقلاب پررنگ‌تر شد که یکی از جلوه‌های آن حضور آنها در مراسم استقبال از امام بود.
به دنبال اعلام بازگشت امام و تشکیل کمیته استقبال گروه‌های بسیاری از شهرستان‌ها و استان‌ها در قالب صدها کاروان راهی تهران شدند.
با تشکیل کمیته استقبال از تمامی شهرستان‌های ایران نمایندگانی برای حضور در مراسم استقبال دعوت شدند. حجت‌الاسلام جمی در این مورد ضمن اشاره به دعوت نمایندگان از شهرستان‌ها برای شرکت در مراسم استقبال از امام می‌گوید: «این نامه در آبادان خطاب به آیت‌الله عبدالرسول قائمی ارسال گردید. آیت‌الله پسندیده در این نامه از علما خواسته بود برای حضور در مراسم استقبال به تهران سفر نمایند، در صورتی که به عللی نمی‌توانند بیایند نماینده‌ای اعزام کنند».
در کنار این دعوت‌نامه‌ها، علما و روحانیون نیز در شهرهای مختلف دست به کار شدند تا نیروهایی را برای استقبال از امام راهی تهران کنند. حضور این خیل گسترده از نمایندگان شهرستان‌ها در تهران مسائلی را نیز با خود به همراه داشت. تعیین محل استقرار و تأمین آذوقه‌ی مورد نیاز از مسائلی بود که کمیته‌ی استقبال می‌بایست برای رفع آن اقدام می‌کرد. در اولین اقدام مساجد و حسینیه‌ها برای استقرار این کاروان‌ها در نظر گرفته شد. به گفته‌ی حجت‌الاسلام دری نجف‌آبادی: «در آن زمان مساجد به‌عنوان مسافرخانه در اختیار افراد استقبال‌کننده قرارمی‌گرفت. مدرسه‌ی صدوق و مسجد حضرت عبدالعظیم را نیز جهت پذیرایی از آنها آماده کرده بودند».
دومین منبع تأمین مکان خانه‌های مسکونی مردم بود. محمدرضا اعتمادیان از اعضای گروه استقبال که مسئولیت برنامه‌ریزی برای استقبال از مهمان‌های امام را برعهده داشت، در خاطرات خود از نحوه و چگونگی اسکان این کاروان‌ها در مساجد و حسینیه‌ها و منازل مردم نوشته و می‌گوید: «قبل از ششم بهمن، کارها تقسیم‌بندی و مشخص گردیده بود که هر کس چه کاری انجام بدهد. ما گروه‌های تبلیغات، پذیرایی، سخنرانی و حفاظت داشتیم. برنامه‌ریزی برای استقبال از مهمان‌های امام برعهده‌ی ما بود و قرار بود هر کس که می‌خواهد به‌صورت فردی، خانوادگی یا دسته‌جمعی به تهران بیاید به ما زنگ بزند و ما برای آنها مکانی را تعیین کنیم. هم چنین قرار بود کسانی که جا و مکان و امکانات دارند نیز به ما تلفن کرده و ظرفیت اماکن خود را اطلاع دهند، البته مردم از این برنامه به شدت استقبال کرده و می‌گفتند ما اتاق مفروش داریم، غذا هم می‌دهیم. بنابراین وقتی میهمان‌ها از شهرستان‌ها تلفن زده و تعداد همراهان خود را اطلاع می‌دادند، ما نیز ترتیب ارتباط این دو طرف را با یکدیگر می‌دادیم. بعضی اوقات تعداد مهمان‌ها به گروه‌های پانصد نفری نیز می‌رسید.
در مقابل بعضی از مکان‌ها نیز ظرفیت‌های بالایی داشتند. به طور مثال از حسینیه‌ی طرشت تماس گرفته و گفتند پتو، بالش، محل اسکان و غذا برای پذیرایی از چهار هزار نفر را دارند یا مهدیه‌ی تهران ظرفیت خود را برای پذیرایی 1500 نفر اعلام کرد. در بعضی مکان‌ها نیز بیشتر از سه چهار نفر جا نبود. به طور مثال از منزلی تلفن زده و گفتند ما دو اتاق داریم، یکی را خودمان استفاده کرده و دیگری را در اختیار یک خانواده‌ی سه چهار نفری قرار می‌دهیم.»
در واقع کمیته‌ی استقبال با آماده‌سازی مساجد در حسینه‌ها و با کمک گرفتن از مردم تهران تلاش کرد تا از کاروان‌های اعزامی از شهرستان‌ها به بهترین نحو پذیرایی کند. برخی از این کاروان‌ها كه مکان استقرارشان در تهران عبارت بودند از:
کاروان اعزامی از خمین که حدود سه‌هزار نفر بودند و ابتدا در مسجدالرسول منطقه‌ی خانی‌آباد و سپس در حسینیه طرشت اسکان داده شدند.
حجت‌الاسلام منتجب‌نیا می‌گوید: «به مجرد انتشار این خبر [خبر بازگشت امام] ما بعد از راه انداختن کاروانی به تهران رفتیم. جمعیت فوق‌العاده‌‌ای همراه ما بود که در حدود سه هزار نفر می‌شد. با هر وسیله‌‌ای اعم از شخصی، عمومی و حتی گاری، حرکت کردیم و وارد تهران شدیم. ما در تهران به منطقه خانی‌آباد وارد شدیم؛ مسجدی در آنجا به نام «مسجدالرسول» یا «مسجدالنبی» بود و آقای زنوزی امام جماعت آنجا بود. ما اواخر شب به مسجد رسیدیم. آنجا مملو از جمعیت بود و ما احساس کردیم که در آنجا جای ماندن نیست. مردم منطقه آنجا آمدند و به من گفتند که ما جمعیت آمده از خمین را به منازلمان می‌بریم و شما هم منزل بیایید و در مسجد نمانید. گفتم که ما می‌توانیم در مسجد بمانیم، زن‌ها و بچه‌‌ها را ببرید. عده‌ای را بردند و مابقی هم در مسجد و فضاهای اطراف آن ماندند تا ببینیم چه می‌شود.
ما منتظر بودیم تا با تماس با دوستان از وجود یا عدم تدارکات برای مستقبلین مطلع شویم. خوشبختانه بعد از صرف صبحانه فردی که حامل پیامی از طرف مرحوم آقای پسندیده بود آمد و به من گفت: «شما جمعیت را بیاورید که من جایی برای شما پیش‌بینی کرده‌ام و آن حسینیه طرشت است».
ما به آنجا رفتیم حسینیه بسیار بزرگ بود و چند طبقه داشت. با آمدن جمعیت تمام طبقات حسینیه پرشد. در این زمان اهالی طرشت که مردم مهربان و باصفایی بودند و هستند مردم را به منازل خود برده، جا دادند. همچنین مردم منطقه به ما گفتند که وسایلی را که با کامیون آورده بودیم که شامل نان، خرما، پتو و دیگر چیزها بود، برگردانیم، زیرا ما خودمان می‌خواهیم از شما پذیرایی کنیم. گفتم: «اشکالی ندارد اینها هم باشد، شما هم پذیرایی کنید».از بدو ورود ما برای مراسم، در آشپزخانه بزرگی که پشت حسینیه بود تعداد زیادی از مؤمنان در آنجا مشغول درست کردن غذا بودند و صبحانه و ناهار و شام مفصلی به مردم می‌دادند».
- کاروان اعزامی از گرگان: این کاروان در مسجد لرزاده‌ی تهران اسکان داده شدند.
- کاروان اعزامی از شیراز: این کاروان که به رهبری حجت‌الاسلام دستغیب عازم تهران شده بود، در یکی از منازل نزدیک مسجد لرزاده اسکان داده شدند.
- کاروان اعزامی از نجف‌آباد: این کاروان به همت شهید محمد منتظری در مدرسه‌ی صدوق واقع در سه راه سیمان شهرری مستقر شدند.
- کاروان اعزامی از قم: این کاروان که جمع زیادی از طلاب حوزه‌ی علمیه‌ی قم را شامل می‌شد در مدرسه‌ی علوی مستقر شدند.
و صدها کاروان دیگر از سایر استان‌ها، شهرستان‌ها و حتی روستاها که برای شرکت در مراسم استقبال از امام خمینی از چند روز قبل خود را به تهران رسانده بودند و به خوبی با مدیریت کمیته استقبال از امام خمینی و با مهمان‌نوازی تهرانی‌ها، تا روز ورود امام اسکان داده شدند.
