نشست بررسی پژوهش «جهاد سازندگی از تأسیس تا ادغام» برگزار شد

به گزارش پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی، نشست نقد و بررسی پژوهش «جهاد سازندگی از تأسیس تا ادغام» در محل سالن همایش‌های پژوهشکده مطالعات انقلاب اسلامی مرکز اسناد انقلاب اسلامی برگزار شد.

در ابتدای این جلسه دکتر بهادر شهریاری محقق و پژوهشگر، به معرفی این طرح پرداخت و گفت: پژوهش حاضر در پنج بخش و با روش تحلیل تاریخی نوشته شده است. در بخش اول، ضرورت و زمینه‌های شکل‌گیری جهاد سازندگی و اقدامات عملی در تأسیس آن تبیین شده؛ در بخش دوم نقش و عملکرد جهاد سازندگی در دفاع مقدس مورد بررسی قرار گرفته و در بخش سوم سیر تشکیل و تداوم و تحول جهاد سازندگی تحلیل شده است. بخش چهارم اقدامات و عملکردهای جهاد سازندگی را بررسی می‌کند و بخش پنجم به مسئله ادغام جهاد با وزارت کشاورزی می‌پردازد.

پس از این توضیح، حسین کاوشی پژوهشگر و نویسنده، با اشاره به مظلومیت موضوع جهاد در پژوهش‌های تاریخی گفت: پژوهش در حوزه جهاد سازندگی بسیار دشوار است. به طوری که وقتی پژوهگشر بخواهد موضوع جهاد سازندگی را به عنوان مسئله پژوهشی خود انتخاب کند، با ضعف پژوهشی در این حوزه مواجهه می‌شود و ضعف در پپیشنه پژوهشی کار پژوهشگر را دشوارتر می‌کند.

وی بیان داشت: در اوایل انقلاب در کنار اقدامات جهاد سازندگی، نهادهای دیگری هم بودند که در بخش‌های دیگر خدماتی، رفاهی و... فعالیت داشتند، در این بین باید جایگاه جهاد در بین دیگر نهادها مشخص شود تا بتوان به درکی بهتر از فعالیت‌های جهاد سازندگی در تثبیت انقلاب اسلامی دست یافت.

این پژوهشگر به جنبه تربیتی_مدیریتی جهاد سازندگی در پرورش مدیران اشاره کرد و گفت: ذکر مصادیقی از این سبک مدیریت می‌تواند پژوهش‌ را باورپذیرتر کند.

کاوشی با درنظر گرفتن سه دوره حیات برای جهاد سازندگی گفت: می‌توان در یک بررسی، سه دوره را برای جهاد سازندگی در نظر گرفت؛ دوران اول دوران نخست‌وزیری میرحسین موسوی است، در این دوران جهاد سازندگی درگیر جنگ و دفاع مقدس است. دوره دوم مربوط به دوران سازندگی است که جنگ تمام شده است و در این دوران است که خود جهاد سازندگی موضوعیت پیدا می‌کند و دوران سوم دوران اصلاحات است که بررسی حیات جهاد در این دوران نیز مهم است.

وی یادآور شد: در دوران اصلاحات علی‌رغم تأکیدات مقام معظم رهبری،جهاد در این دوران زنده به گور شد.

کاوش تصریح کرد: رفتار دولتمردان با جهاد در این دوره، از موضوعاتی است که برای غنای بحث باید به آن پرداخته شود.

بررسی اساسنامه‌های جهاد موضوع دیگری بود که این پژوهشگر تاریخ به آن اشاره کرد. وی در بخش پایانی صحبت‌های خود به خلأ وجود اسناد و تصاویر در این پژوهش اشاره کرد.

سپس دکتر رشید جعفرپور درباره پژوهش «جهاد سازندگی از تأسیس تا ادغام» صحبت کرد. وی با اشاره به روش تحلیل این تحقیق گفت: پژوهش حاضر در ابتدا روش توصیفی - تحلیلی را به کار برده و در ادامه روش تاریخی را مبنای کار قرار داده است. با این حال در بخش‌هایی از این تحقیق، تنها به گزارش بسنده شده و از پژوهش فاصله گرفته است.

وی افزود: برای درک درست و عمیق از انگیزه افراد پایه‌گذار جهاد و نیز به منظور آشنایی ذهن مخاطب با فضای سیاسی اجتماعی آن زمان و چگونگی تداوم فعالیت جهادگران، باید به سراغ افراد دخیل در تأسیس جهاد رفت و با خاطرات آن را ضبط و ثبت کرد.

جعفرپور مسئله ادغام را از دیگر مواردی دانست که باید عمیق‌تر بررسی شود. وی یادآور شد: باید مطرح شود که مهم‌ترین دلیل ادغام جهاد، دلایل سیاسی بوده؟ یا این امر دلیلی فرهنگی یا اجتماعی و ... داشته؟ علاوه بر این باید واکنش‌ها به این تصمیم و نیز سرنوشت جهاد بعد از ادغام با تکیه بر مصاحبه، بررسی اسناد، مطبوعات، کتب و... دقیق‌تر مورد بررسی قرار بگیرد.

بررسی الگوی جهاد در سایر انقلاب‌ها از دیگر موضوعاتی بود که جعفرپور به آن اشاره کرد و گفت: باید بررسی شود که در انقلاب‌های دیگر، الگویی مانند الگوی جهاد وجود داشت یا خیر؟ و اگر وجود داشت کیفیت آن چگونه و به چه شکلی بود؟

در پایان این نشست نیز حاضران در جلسه نظرات خود را درباره این پژوهش مطرح کردند.