روزشمار مبارزات امام خمینی 1 تا 5 بهمن 57

پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ بهمن 1357 دهه سرنوشت‌سازی در تاریخ مبارزات مردم ایران علیه سلطنت پهلوی به حساب می‌آید؛ در روزهای آغازین این ماه رهبری نهضت در پیام‌ها، مصاحبه‌ها و دیدارهای خود ضمن دعوت مردم به وحدت کلمه بر ادامه مبارزه تا براندازی سلطنت تأکید داشتند.

1 بهمن 1357

دیدار با سیدجلال‌الدین تهرانی

چند روز پس از تشکیل شورای سلطنت سیدجلال‌الدین تهرانی رئیس شورای سلطنت به نمایندگی از سوی بختیار به منظور گفتگو با امام خمینی وارد پاریس شد. اما امام خمینی پذیرش او را منوط به «استعفا از عضویت در شورای سلطنت» و «غیرقانونی اعلام کردن آن شورا» کردند. دکتر تهرانی در روز اول بهمن استعفای خود را نوشت اما در استعفا اشاره‌ای به غیرقانونی بودن شورای سلطنت نشده بود، بنابراین مورد موافقت امام قرار نگرفت. وی پس از گفتگو با دکتر صیف‌الدین نبوی پزشک امام خمینی متن استعفای اصلاح‌شده خود را تقدیم امام کرد و حضرت امام او را به حضور پذیرفتند.

‏‏سخنرانی در جمع ایرانیان مقیم خارج درباره رمز پیروزی انقلاب

جمعی از دانشجویان و ایرانیان مقیم خارج از کشور با امام خمینی در نوفل‌لوشاتو دیدار کردند. رهبر انقلاب در این دیدار، وحدت کلمه را منشأ قدرت و پیروزی ملت در برابر رژیم شاه با وجود تمام مظاهر قدرت و حمایت کشورهای خارجی از این رژیم عنوان کردند و با اشاره به جبران‌ناپذیری جنایت‌ها و غارتگری‌های خاندان پهلوی، رژیم سلطنتی را برخلاف قوانین عقلی و انسانی خواندند و سرنوشت ملت در هر برهه‌ای از زمان را بر عهده ملت آن زمان دانستند.

معظم‌له ویژگی قیام برای خدا را عدم سستی و شکست‌ناپذیری آن برشمردند و از همه مردم مبارز ایران خواستند که با دوری جستن از غرب‌گرایی و جبهه‌بندی و پرهیز از اختلاف، زیر پرچم اسلام گرد هم آیند. ایشان همچنین از دست دادن اتحاد را عامل شکست خواندند.

تدابیر امنیتی فرانسه برای محافظت از امام (بهمن 1357 )

در پی تهدیدهایی نسبت به جان امام خمینی، سرویس‌های پلیس فرانسه برای محافظت از معظم‌له در نوفل‌لوشاتو، به طور محسوس تقویت شدند. مقامات پلیس فرانسه گفتند: از زمان ورود امام به نوفل‌لوشاتو بارها اشخاص ناشناسی تلفنی ایشان را به قتل تهدید کرده‌اند. [اما] این تهدیدات کوچک‌ترین خللی در بازگشت امام به ایران وارد نیاورده است.

تعیین مدرسه رفاه برای محل اقامت امام (بهمن 1357 )

پس از تصمیم امام خمینی مبنی بر بازگشت به ایران «کمیته استقبال از امام خمینی» با شرکت نمایندگان گروه‌های مختلف اجتماعی تشکیل شد.

مهمترین وظیفه این گمیته برگزاری مراسم استقبال و محافظت از جان رهبر انقلاب بود. اولین کار اعضای کمیته، تعیین محل اقامت امام خمینی بود که ضمن تماس با پاریس، به پیشنهاد حضرت امام، مدرسه رفاه که در یکی از نقاط مردمی تهران بود و مالک شخصی نداشت و محل فعالیت‌های مبارزین بود به عنوان محل اقامت امام خمینی تعیین شد.

تأکید امام بر حضور در میان مردم(بهمن 1357 )

کمیته استقبال بر این شد که برای حفظ امنیت جانی امام، ایشان را با یک فروند هلی‌کوپتر به بهشت زهرا ببرند. برنامه‌های کمیته بسیار عظیم و گسترده بود. موضوع از طریق آیت‌الله بهشتی با امام در میان گذاشته شد. حضرت امام طی تماسی به آقای فردوسی‌پور گفتند: «به این آقایون بگو: مگر کورش را می‌خواهند وارد ایران بکنند؟ یک طلبه از ایران خارج شده، همان طلبه به ایران برمی‌گردد. من با هلی‌کوپتر به بهشت زهرا نخواهم رفت.» حضرت امام نظر خود را به آیت‌الله بهشتی منتقل کرد ولی آقای بهشتی اصرار کرد و گفت: «حضرت امام زیر دست و پای مردم له می‌شوند.» موضوع مجدداً که به امام گزارش شد، امام فرمودند: «من باید مانند سایر مردم حرکت کنم ولو زیر دست و پای مردم بروم وله شوم.»

2 بهمن 1357

پیام به طوایف و ایلات بویر احمد برای حفظ نظم در منطقه

امام خمینی پیامی از نوفل‌لوشاتو خطاب به طوایف و ایلات بویراحمد صادر^* نمودند. امام در این پیام ضمن ابراز تشکر از عواطف اسلامی آنان در حمایت از جمهوری اسلامی، خواستار حفظ نظم و امنیت در آن نقطه به منظور جلوگیری از بهانه‌جویی بدخواهان دین و کشور شدند.

‏‏گفتگو با سه تن از شخصیتهای امریکایی

رمزی کلارک (دادستان کل اسبق آمریکا)، ریچارد فالک (استاد دانشگاه پرینستون آمریکا) و دان لویی (نماینده سازمان‌های مذهبی آمریکا) با امام خمینی در نوفل‌لوشاتو دیدار کردند. امام در گفتگو با این شخصیت‌ها، به تشریح جایگاه ظلم‌ستیزی و عدالت‌گستری تشیع پرداختند و از وجود آزادی برای سایر مذاهب و احترام متقابل با سایر دولت ها و ملت‌ها در چنین حکومتی خبر دادند. معظم‌له علت گرایش گروه‌های چپی به مکاتب انحرافی را عدم اطلاع آنها از اسلام دانستند و ملت ایران را مخالف تجاوزکنندگان به منافع ملی و مذهب خود معرفی کردند.

ایشان با اشاره به اشاعه امپریالیسم فرهنگی توسط شاه، ابراز امیدواری کردند که مشارکت و همکاری همه قشرها، این فرهنگ را از حالت استعماری خارج ساخته و به یک فرهنگ مستقل تبدیل نمایند.

3 بهمن 1357

‏‏مصاحبه با روزنامه های «اطلاعات» و «کیهان» دربارۀ مسائل جاری انقلاب

امام خمینی خبرنگاران روزنامه «اطلاعات» و «کیهان» را در نوفل‌لوشاتو به حضور پذیرفتند. معظم‌له در اولین مصاحبه با خبرنگاران ایرانی از اعلام برنامه‌های دولت جمهوری اسلامی پس از بازگشت به ایران خبر دادند. ایشان همچنین از جایگاه اقلیت‌های مذهبی، آزادی زنان و مطبوعات در جمهوری اسلامی سخن گفتند و بار دیگر مواضع خود را در قبال رژیم صهیونیستی و رژیم نژادپرست آفریقای جنوبی تبیین نمودند.

‏‏گفتگو با«کلود شایه»

«کلود شایه» یکی از مقامات وزارت خارجه آمریکا در نوفل‌لوشاتو با امام خمینی دیدار و گفتگو کرد. گفته شده در این دیدار امام تاریخ قطعی عزیمت خود را به «کلود شایه» اطلاع داده بود.

‏‏مصاحبه با تلویزیون فرانسه دربارۀ وضعیت ارتش

امام خمینی در پاسخ به پرسش‌های خبرنگاران تلویزیون فرانسه در نوفل‌لوشاتو، فشار افکار عمومی برای تغییر رژیم را یک سند قانونی برای به دست گرفتن قدرت و استقرار حکومت اسلامی معرفی کردند و ضمن ابراز امیدواری نسبت به بازگشت همه افسران ارتش به سوی ملت، شایعه ثروتمند بودن روحانیت و پشتیبانی مالی سایر کشورها از این قشر را تکذیب نمودند.

4 بهمن 1357

پذیرش رحمت‌الله مراغه‌ای و حسن نزیه به حضور خود

رحمت‌الله مراغه‌ای و حسن نزیه، رئیس کانون وکلای دادگستری به صورت جداگانه در پاریس با امام خمینی ملاقات و گفتگو کردند.

‏‏سخنرانی در جمع کارکنان اقامتگاه امام (لزوم نظارت مردم بر امور جاری کشور)

سرانجام امام خمینی تصمیم گرفتند در روز ششم بهمن ماه به ایران بازگردند و به همین منظور کارکنان محل اقامت خود در نوفل‌لوشاتو را فراخواندند که با آنان خداحافظی کنند. حضرت امام در این مراسم طی سخنانی ضمن تأکید بر ضرورت نظارت مردم بر امور جاری کشور و جلوگیری از نفوذ خیانت‌کاران در دستگاه‌های دولتی، خواستار خاتمه دادن به خودسری در اداره کشور و تن دادن به قانون شدند و خودسری را ریشه مفاسد و بی‌قانونی معرفی کردند.

حضرت امام همچنین ضمن تشکر از کسانی که در طول اقامتشان در نوفل‌لوشاتو متحمل زحمت شده‌اند، نسبت به بازگشت همراهان معظم‌له به ایران با توجه به در پیش بودن حوادث احتمالی، ابراز نگرانی نمودند و خواستار عزیمت به ایران پس از بازگشت ایشان شدند.

5 بهمن 1357

‏‏پیام به ملت ایران (نوید مراجعت به وطن)‏‏

با اعلام بازگشت امام خمینی به ایران، دولت بختیار فرودگاه‌ها را به مدت سه روز بست. این مسئله موجب شد تا مردمی که برای استقبال از امام خمینی به تهران آمده بودند در اعتراض به تعطیلی فرودگاه‌ها به تظاهرات بپردازند و خشم و نفرت خود را از اقدام غیرمنطقی دولت بختیار ابراز دارند.

به همین مناسبت امام خمینی با صدور پیامی از نوفل‌لوشاتو خطاب به ملت ایران «خصوصاً اهالی شهرستان‌ها و روستاهای کشور» که برای استقبال به تهران آمده‌اند تشکر کردند. حضرت امام ضمن دعوت از مردم شهرهای مختلف به همگامی با اهالی تهران در برگزاری تظاهرات، از علت به تعویق افتادن بازگشت خود به ایران خبر داده و اعلام کردند: «از اینکه ایادی اجانب فرودگاه‌های سراسر کشور را به روی من بسته‌اند به ناچار تصمیم گرفتم تا روز یکشنبه 29 صفر- 8 بهمن- به کشور برگشته و چون سربازی در کنار شما به مبارزه علیه استعمار و استبداد تا پیروزی نهایی ادامه دهم.» حضرت امام با اشاره به تلاش دولت برای بازگرداندن شاه مخلوع و حکومت جابرانه این دودمان ننگین فرمودند: «دیگر دیر شده است و اراده آهنین ملت به خواست خدای تعالی، این آخرین توطئه را نیز در هم خواهد شکست.»

مصاحبه با خبرنگاران و اتمام حجت به دولت بختیار

جمعی از خبرنگاران و ایرانیان مقیم خارج به منظور وداع با امام خمینی در نوفل‌لوشاتو دیدار کردند. در این دیدار امام خمینی طی سخنانی ضمن محکومیت دولت بختیار در بستن فرودگا‌های کشور، اعلام کردند که به محض باز شدن فرودگاه‌ها به ایران خواهم رفت، «و به او [شاپور بختیار] خواهم فهماند که شما غاصب هستید و خائن به ملت؛ و ملت ما دیگر تحمل شما نوکرهای خارجی را نخواهد داشت. باید اینها بدانند که وقت آنکه قلدری بکنند گذشت.»

حضرت امام، بختیار را متهم نمود که به کشور و ایل خودش، خیانت کرد و از ارتش و ایل بختیاری خواستند که به این خیانت‌کاران کمک نکنند.

معظم‌له تأکید کردند: «هر وقت فرودگاه‌ها باز شود من به ایران خواهم رفت تا اگر بنا باشد که خون من بریزد، در پیش رفقای خودم و همراه جوان‌های ایران بریزد و ما از این [که خونمان ریخته شود] هیچ باکی نداریم.»

منبع: گاهشمار زندگی و مبارزات امام خمینی(ره)، ج اول، مرکز اسناد انقلاب اسلامی